4V5 Boekdrukkunst

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Het mysterie van de boekdrukkunst

Wie is, aan het einde van de middeleeuwen, de uitvinder van de boekdrukkunst?

1. Laurens Janszoon Coster
2. Christoffel Plantijn
3. Bi Sheng
4. Johannes Gutenberg

Waarom kun je zeggen dat de boekdrukkunst heeft bijgedragen aan de emancipatie van de burger?

Kijkvragen bij filmpje 1

Noteer de antwoorden tijdens het kijken

1. Maar wie is dan die Laurens Janszoon Coster die staat op de Grote Markt in Haarlem?
2. Waarom ontstond de mythe van de Haarlemse uitvinder van de boekdrukkunst?
3. Welke rol speelde Abraham de Vries bij het ontstaan van deze mythe (1821)?

Maar wie is dan die Laurens Janszoon Coster die staat op de Grote Markt in Haarlem?

Laurens Janszoon Coster is een verzonnen figuur. Daden van verschillende personages worden aan hem toegeschreven (epische concentratie). Maar let op: hij heeft zelf nooit bestaan!

Waarom ontstond de mythe van de Haarlemse uitvinder van de boekdrukkunst?

De boekdrukkunst was een heel belangrijke uitvinding. Steden vonden het belangrijk zichzelf op de kaart te zetten, een soort citymarketing, zeg maar. De stad Haarlem wilde graag pronken met een persoon die een belangrijke uitvinding had gedaan.

Welke rol speelde Abraham de Vries bij het ontstaan van deze mythe (1821)?

De Vries kreeg (enkele eeuwen later) de opdracht zoveel mogelijk bewijzen te verzamelen waaruit moest blijken dat de boekdrukkunst een Haarlemse uitvinding is.

Kijkvraag bij filmpje 2

Noteer de antwoorden tijdens het kijken

Welke drie bronnen moeten het bestaan van Coster rechtvaardigen?

De drie bronnen die het bestaan van Coster moeten rechtvaardigen: bron 1 =

het Abecedarium: het vroegste, gedrukte, westerse ABC; in de 19e eeuw is er een hoesje gemaakt waarop aangegeven staat dat Coster het gedrukt heeft.

De drie bronnen die het bestaan van Coster moeten rechtvaardigen: bron 2 =

de stamboom: men heeft een stamboom in elkaar gezet waarin bestaande personages zijn opgenomen; Coster kreeg zo een familie: verwanten die echt bestaan hebben (helaas, alleen hijzelf dus niet).

De drie bronnen die het bestaan van Coster moeten rechtvaardigen: bron 3 =

het standbeeld op de Grote Markt in Haarlem: het standbeeld is veel later gemaakt. De kunstenaar heeft, naar men zegt, zijn eigen beeltenis gebruikt bij het vervaardigen van het beeld. De afbeeldingen die er van (de nep-)Coster zijn, verschillen nogal.

Hierna nog een filmpje, maar nu omdat het zo grappig is (vind ik), dus voor de fun!