3.1.2.3 De boekdrukkunst - versie 2024/25 (ok)

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Mysterious picture starter

Gravure uit 1590

The invention of printing, from the Nova reperta, c. 1590. Anonymous, design by Stradanus. Collection Plantin-Moretus Museum, Antwerp

Potest ut una vox capi' aure plurima: Limunt ita una scripta mille paginas.

Een enkele stem kan door vele oren worden gehoord: zo worden duizenden pagina's met één geschreven werk verspreid.

De boekdrukkunst: het begin van een kennisrevolutie

Onderzoeksvraag

OV3: Hoe leidde de boekdrukkunst tot een kennisrevolutie?

Leerdoelen

1 - het ontstaan van de boekdrukkunst situeren in de ruimte en in de tijd.

2 - de uitvinder van de boekdrukkunst met losse letters kunnen benoemen.

3 - verklaren waarom het ontstaan van de boekdrukkunst een revolutie was én een scharnierpunt tussen de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd.

4- de tijdlijn van het humanisme en die van de boekdrukkunst vergelijken.

5- de kennisdeling voor en na de boekdrukkunst vergelijken.

6 - een eigentijdse kennisrevolutie benoemen

7 - de begrippen: boekdrukkunst, propaganda en wetenschappelijke revolutie uitleggen

Gelijktijdigheid?

Jean Mielot aan het werk in zijn scriptorium (vroege 15de eeuw)

Jean Mielot aan het werk in zijn scriptorium (vroege 15de eeuw)

Bronanalyse

Lesbundel p.13

Versie B

Bronnenanalyse p.14

Incunabelen?

=wiegendruk

Dit zijn alle met losse letters gedrukte werken voor 1 januari 1501.

Vanaf dan spreekt men van post-incunabelen.

- nog geen verschillende vastgelegde lettertypes

- in beginfase niet meer dan  200-300 ex per oplage

- in totaal +/- 29000 unieke titels tussen 1454-1540

Was de boekdrukkunst een stedelijk of een ruraal verschijnsel in de 15de eeuw?

Ruraal?

In rurale gebieden wonen vaak minder mensen en werken ze bijvoorbeeld in de landbouw of veeteelt. -> platteland

1. stedelijk
2. ruraal

Hoeveel % van de wiegedrukken werd in het Duits gedrukt?

1. 70%
2. 0,5%
3. 10,8%
4. 1,9%

Hoeveel % van de wiegedrukken werd in Duitstalig gebied gedrukt?

1. 34,4%
2. 7,8%%
3. 17,8%%
4. 1,9%

Hoe komt het dat de wiegendrukken niet in de lokale taal van de regio van de drukker werden gedrukt?

Bronnenanalyse p.15

Versie B

Leg aan de hand van bron 6 uit dat de boekdrukkunst voor een revolutie zorgde en niet voor een evolutie.

Versie B

Leg aan de hand van bron 6 uit dat de boekdrukkunst voor een revolutie zorgde en niet voor een evolutie.

Het ontstaan van de boekdrukkunst maakte op korte tijd heel wat kennis beschikbaar. Op amper 50 jaar waren er meer boeken vervaardigd dan de vorige 1000 jaren samen. 

Dat zorgde voor een grote verandering bij het publiek: de stroom van boeken zorgde voor steeds meer nieuwsgierige lezers. 

Neem het schema over in jouw cursus p.17

!