Hoofdstuk 1 Markt en overheid

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Programma

Vragen werk en werkloosheid?

Hoofdstuk 1 Markt en overheid

Hoofdstukdoelen

• de kenmerken van de marktvorm van volkomen concurrentie benoemen.

• uitleggen hoe op een markt van volledige mededinging / volkomen concurrentie de prijs tot stand komt via het marktmechanisme.

• met behulp van een vraagfunctie en een aanbodfunctie de evenwichtsprijs, de evenwichts¬hoeveelheid en de evenwichtsomzet berekenen.

• de vraaglijn en de aanbodlijn in een grafiek tekenen en het marktevenwicht aangeven.

• verschuivingen van vraaglijn verklaren.

• verschuivingen van de aanbodlijn verklaren.

• uitleggen hoe via een verschuiving langs de collectieve vraaglijn een prijsverandering leidt tot een verandering van de gevraagde hoeveelheid.

Hoofdstukdoelen

• uitleggen hoe via een verschuiving langs de collectieve aanbodlijn een prijsverandering leidt tot een verandering van de aangeboden hoeveelheid.

• uitleggen hoe op een markt van volledige mededinging / volkomen concurrentie veranderingen in de collectieve vraag en/of het collectieve aanbod resulteren in een nieuw marktevenwicht.

• uitleggen hoe veranderingen in de minimale prijs waartegen men het goed wil aanbieden en/of de marktprijs leiden tot veranderingen in het producentensurplus.

• uitleggen waarom een producent wel of niet toetreedt tot een nieuwe markt op basis van de overwegingen break-even-afzet of (maximale) winst.

• uitleggen dat het break-evenpunt een belangrijk omslagpunt is bij de afweging om wel of niet toe te treden tot een markt.

Hoofdstukdoelen

• kostenfuncties en opbrengstenfuncties in een grafiek tekenen.

• voorbeelden geven van constante kosten en variabele kosten.

• uitleggen wanneer er sprake is van proportioneel, progressief of degressief variabele kosten.

• het verloop van de marginale kosten aangeven bij proportioneel, progressief of degressief variabele kosten.

• verklaren dat een producent winst maakt als de totale opbrengst hoger is dan de totale kosten en dit grafisch onderbouwen.

• de relatie tussen totale kosten en gemiddeld kosten verklaren.

• met behulp van de kosten- en de opbrengstlijn de afzet met maximale totale winst afleiden.

• uitleggen dat de totale winst toeneemt zolang de marginale opbrengst hoger is dan de marginale kosten.

• uitleggen dat de totale winst afneemt als de marginale opbrengst lager is dan de marginale kosten.

Volkomen concurrentie, volledige mededinging

Marktevenwicht berekenen of tekenen en aflezen

Marktevenwicht berekenen → qa = qv

marktevenwicht bestaat uit evenwichtsprijs (=P) en evenwichtshoeveelheid (=q)

Het marktmechanisme

Volgens de theorie wordt elke markt in evenwicht gebracht door het marktmechanisme: de prijs past zich aan net zo lang totdat geldt vraag = aanbod.

Op de arbeidsmarkt is de ‘prijs’ het loonniveau.

Gemiddelde variabele kosten (GVK)

= variabele kosten per product

Berekenen:

GVK = TVK/q

Gemiddelde variabele kosten = totale variabele kosten / aantal producten

Marginale kosten

De marginale kosten zijn de extra kosten die een onderneming heeft als de productie met één eenheid wordt uitgebreid.

MK= ΔTK/ Δq

 

Σ

Verloop gemiddelde variabele kosten (GVK)

Het verloop van de GVK heeft te maken met de marginale kosten (MK). Dit zijn de kosten per extra product.

- Proportionele variabele kosten: MK = GVK

- Degressieve variabele kosten: MK < GVK

- Progressieve variabele kosten: MK > GVK

Constante kosten

Gemiddelde & marginale opbrengst

De gemiddelde opbrengst en de marginale opbrengst zijn gelijk aan de verkoopprijs, als deze exogeen is.

Gemiddelde opbrengst = GO = TO / q = p x q / q = p

Marginale opbrengst = extra opbrengst voor elk product dat je extra verkoopt = verkoopprijs

Break even

Opbrengst, kosten en winst

p       = prijs (price)

q       = hoeveelheid (quantity) = afzet

TO    = Totale Opbrengst = omzet

• TO = p x q

TCK = Totale Constante Kosten 

             (onafhankelijk van q)

TVK = Totale Variabele Kosten

             (afhankelijk van q)

TK    = Totale Kosten

• TK  = TCK + TVK
  

TW   = Totale Winst

• TO - TK

Gemiddeld en marginaal

GCK = Gemiddelde Contante Kosten

• GCK = TCK / afzet (q)
  

GVK = Gemiddelde Variabele Kosten

• GVK = TVK / afzet (q)
  

GTK = Gemiddelde Totale Kosten

• GTK = TK / afzet (q)
• GTK = GCK + GVK

GO  = Gemiddelde Opbrengst

• GO = TO / afzet (q)

MO = Marginale Opbrengst

MK  = Marginale Kosten

MW = Maximale Winst als MO = MK!

Maken

1.6, 1.11, 1.15, 1.34

Welk van de volgende producten is een homogeen goed?

1. TV
2. Aardappel
3. Mobiel
4. Melk

Wat kan een oorzaak zijn van verschuiving van de vraaglijn?

1. De prijs van het product zelf is gestegen
2. Het inkomen van de consument is gestegen.
3. Een concurrerend product is goedkoper geworden.
4. De kosten van de producent zijn gedaald.

Proportioneel variabele kosten:

1. kosten die evenredig met de omzet stijgen of dalen
2. kosten die meer dan evenredig toenemen als de omzet stijgt
3. kosten die minder dan evenredig toenemen bij een stijgende omzet

De marginale opbrengsten zijn:

1. De totale opbrengsten
2. De prijs - variabele kosten per stuk
3. De extra opbrengsten als ik 100 producten extra maak
4. De extra opbrengsten als ik 1 product extra maak

MK = GVK

1. Elk product dat extra gemaakt wordt kost wéér 1x extra de energie kosten
2. Elk product dat extra gemaakt wordt kost wéér 1x extra de constante kosten
3. Elk product dat extra gemaakt wordt kost geen 1x extra de constante kosten
4. Elk product dat extra gemaakt wordt kost wéér 1x extra de variabele kosten

Break-even

1. GO - GTK
2. GVK + GCK
3. P = GO = MO
4. GO = GK

Dit is GEEN kenmerk van de volkomen concurrentie:

1. veel aanbieders
2. transparante markt
3. moeilijke toetreding
4. vraag en aanbod bepalen de prijs

Op de lange termijn is de winst bij volledige mededinging

1. positief
2. 0
3. negatief

Sylabus

https://eduregiocollege.sharepoint.com/:x:/r/sites/Havo/Shared%20Documents/General/domeinenhavo.xlsm?d=w9fc7f9ce8bf74ac0b3c30ebe0d0c6e7c&csf=1&web=1&e=YG1hlW