Overeenkomst en verwantschap

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Eerst even herhalen

Welke organismen behoren tot de prokaryoten?

1. Dieren
2. Planten
3. Schimmels
4. Bacteriën

In de afbeelding is een bladgroenkorrel te zien. In welk rijk kunnen er bladgroenkorrels voorkomen in de cellen?

1. Plantenrijk
2. Schimmelrijk
3. Dierenrijk
4. Bacterierijk

Binnen een familie zijn er meer soorten te vinden dan binnen een orde

1. Onjuist
2. Juist

Indeling

Kenmerken

- Celkern

- Bladgroenkorrels

- Celwand

Steeds kleineren groepen

Leerdoelen 3.2

Je kunt soorten en rassen onderscheiden

Je kunt uitleggen dat de indeling van organismen berust op overeenkomst en verwantschap

Hoe meer overeenkomst twee organismen vertonen, hoe meer ze bij dezelfde groepen worden ingedeeld (meestal dan).

Lijken op elkaar, zitten in dezelfde familie

Lijken niet elkaar, zitten niet eens in zelfde rijk

Afrikaanse olifant

Aziatische olifant

Soort

Soms lijken  dieren heel erg op elkaar, maar behoren ze niet tot dezelfde soort!

Deze zijn niet dezelfde soort!

Soms lijken dieren helemaal niet op elkaar maar behoren ze wel tot 1 soort!

Soort

Organismen behoren alleen tot dezelfde soort als ze zich onderling kunnen voortplanten en de nakomelingen vruchtbaar zijn.

Zezel

Een Zezel, een kruising van een zebra en een ezel. Kan zelf geen veulens krijgen. 

Lijger

Kruising van Leeuw en tijger, is onvruchtbaar

Scheit

Een kruising tussen een geit en een schaap. Is onvruchtbaar. 

Ras

Een soort kan uit verschillende rassen bestaan.

Bijvoorbeeld alle hondenrassen behoren tot de soort hond.

Labrador

Poedel

Labradoodle

Rassen

Een soort kan uit verschillende rassen bestaan

Samen voortplanten en vruchtbare nakomelingen krijgen

Soort: Hond

Ras: Labrador, poedel, herder 

Wat is een soort?

1. Een groep organismen die veel op elkaar lijken
2. Een groep organismen die met elkaar samen leven
3. Een groep organismen die samen vruchtbare nakomelingen kunnen. krijgen
4. Een groep organismen die dezelfde bouw hebben

Honden die er heel anders uit zien, maar wel vruchtbare puppy's kunnen maken zijn....

1. Zelfde soort, ander ras
2. Andere soort, zelfde ras
3. Zelfde soort, zelfde ras
4. Andere soort, ander ras

Hoe kunnen soorten veranderen?

Wat is natuurlijke selectie?

1. Planten passen zich aan aan het zonlicht
2. Organismen passen zich aan aan hun omgeving
3. Dieren worden steeds groter
4. Alle organismen passen zich aan elkaar aan

Variatie - Selectie

Deze slakken behoren tot dezelfde soort.

Maar er is variatie:

lichte en donkere slakken

Er vindt selectie plaats. 

Overeenkomst, variatie en selectie

• Organismen binnen 1 soort die veel op elkaar lijken hebben overeenkomsten.
  
• Verschillen tussen soorten noemen we: variatie.
  

Evolutie

Soorten ontstaan door evolutie

Door variatie en selectie kunnen soorten langzaam veranderen. Evolutie: soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen.

Verwantschap

-De tijger en de leeuw zijn hier meer aan elkaar

verwant dan de tijger en de aap.

-Hoe langer geleden twee soorten zijn ontstaan uit

een gemeenschappelijke voorouder, hoe minder

verwant ze zijn.

-Hoe meer verwant soorten zijn,

hoe meer overeenkomsten hun DNA vertoont.

Verwantschap

Welke soort(en) is/zijn voorouder
van soort 3?

1. soort 8
2. soort 4
3. soort 10
4. soort 3

Welke soort is de gemeenschappelijke
voorouder van soort 2 en 3?

1. soort 7
2. soort 8
3. soort 10
4. soort 5

Welke soort is eerder ontstaan:
soort 1 of soort 9

1. soort 1
2. soort 9

Aan de slag

Maak in je online of papieren boek van thema 3.2 'overeenkomst en verwantschap' opdracht 1, 2, 4, 5, 6, 7 en 8

Dr SK of GS?

Dokter scheikunde of geschiedenis?

Domein

Rijk
Stam

Klasse

Orde

Familie

Geslacht

Soort