Eetstoornissen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Eetstoornissen

week	onderwerp	TM
1	Angststoornissen	GGZ deel 1, module 6
2	Obsessief Compulsieve Stoornis	GGZ deel 1, module 6
3	Psychotrauma of stressstoornis	GGZ deel 1, module 6
4	Eetstoornissen	GGZ deel 2, module 2
5	Slaapstoornissen	GGZ deel 2, module 3

week	onderwerp	TM
	Kerstvakantie
6	Verslaving	GGZ deel 2, module 2
7	Begrippen binnen de GGZ
8	Psychofarmaca
9	Open les

Leerdoelen

We bespreken deze les:

- Persoonlijke risicofactoren en omgevingsfactoren die van invloed zijn op het krijgen van een eetstoornis

- Welke soorten eetstoornissen er zijn.

- Wat de symptomen zijn 

Mensen met een eetstoornis hebben alleen problemen met eten

1. Waar
2. Niet waar

Waar denk je zelf aan bij eetstoornissen???

Eetstoornis

Steeds minder eten

Eetbuien

Braken

Selectief eten

Negatief zelfbeeld 

Opdracht

Overleg met je buurman/vrouw: Tijd: 7 minuten

1. Bedenk 3 persoonlijke factoren waardoor je eerder een eetstoornis kan ontwikkelen?
2. Bedenk 3 omgevingsfactoren waardoor je eerder een eetstoornis kan ontwikkelen?

Persoonlijke factoren

Persoonlijke factoren

• Weinig zelfvertrouwen;
  
• Negatief zelfbeeld, lichaamsbeleving, lichaamsbeeld;
  
• Vertekend lichaamsbeeld;
  
• Faalangst;
  
• Perfectionisme;
  
• Hoge eisen stellen aan zichzelf en anderen;
  
• Afhankelijkheid van de goedkeuring van anderen;
  
• Aangepast gedrag, kameleongedrag, pleasen, zorgen voor anderen;
  
• Denken en handelen in extremen (zwart/wit – goed/slecht);
  
• Moeite met uiten van gevoelens en aangeven van grenzen 

Omgevingsfactoren

Omgevingsfactoren

• Sterk prestatiegericht;
• Gezinscultuur met taboe op het uiten van meningsverschillen of gevoelens
• Emotionele mishandeling of verwaarlozing;
  
• Overbescherming;
  
• Lichamelijk geweld;
  
• Seksueel misbruik;
  
• Scheiding;
  
• Taboe op lichamelijkheid en seksualiteit;
  
• Moeder of familielid met eetstoornis;
  
• Sport beoefenen waarbij gewicht een rol speelt;
  
• Gepest worden.
  

Cultureel-Maatschappelijk

Sterk accent op uiterlijk en presentatie (ideaalbeeld)

Voedingsstoornissen

PICA 

Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder = ARFID

Binge eating disorder = BED 

PICA: Vooral syndromen GHZ (laag niveau) of dementie)blaadjes, takjes speelgoed, steentjes (alles wat voor de hand ligt en niet eetbaar is). Ook het eten van grote hoeveelheden rauw en onbewerkt voedsel wordt gezien als pica.

Schade --> infecties, verstopping perforatie

Moeilijk corrigeren --> omgeving aanpassen

ARFID: geen link met een verminderd zelfbeeld, niet af willen vallen. Maar een eetpatroon die heel minimaal is. Duusft, kan niet anders eten

BED (externe prikkel) menstruatie, zwangerschap, emotionele eters, hangt af van omstandigheden.

Je eet in korte tijd (vaak binnen een half uur tot 2 uur) heel veel achter elkaar

Je hebt geen honger maar toch het gevoel dat je moet eten

Tijdens een eetbui heb je geen controle over jezelf en je kan niet stoppen

Je eet sneller dan een gemiddeld persoon en stopt niet bij een vol gevoel

Je hebt last van overgewicht of je bent in korte tijd veel aangekomen

Welk beeld is erger?

Eetstoornissen

• Anorexia nervosa
• Boulimia nervosa

Opdracht

Maak 2-tallen

Pak een flip-over vel papier en deel die door de helft

1 vak anorexie, 1 vak boulimia

Beschrijf:

• de feiten die je kan vinden over anorexie/boulimia
• Wat het is
• Fysieke, psychische en sociale gevolgen
• Behandeling

Anorexia nervosa

Anorexia nervosa komt vooral voor bij meisjes en jonge vrouwen. De ziekte bestaat uit het onderdrukken van eetlust, gestoord eetgedrag en een extreem verlangen om mager te zijn. De patiënt ontkent honger te hebben en eet nauwelijks.

Feiten Anorexia Nervosa

• Van alle psychische stoornissen is anorexia de dodelijkste.
• 6-10% overleeft anorexia niet.
• 5.600 patiënten in NL.
• 95% van de patiënten is meisje.
• Elk jaar komen daar 1.300 meisjes bij.
• 45% herstelt volledig, 30% gedeeltelijk, 25% niet.

Anorexia

Naast zwakte, vermoeidheid, flauwvallen

Psychische gevolgen

• Depressiviteit door gevoelens van minderwaardigheid en onzekerheid
• Eenzaam door onder meer sociaal isolement
• Angst voor controleverlies
• Slechtere concentratie

Sociale gevolgen

• Niet meer goed voelen tussen anderen en/of contact willen vermijden
• Het fenomeen eten op alle mogelijke manieren ontwijken en zo sociaal contact uit de weg gaat
• Fysiek steeds minder goed in staat om te werken, sporten of uit te gaan

Boulimia nervosa

Doelgroep

• Tussen de 14 en 24 jaar
• Jaarlijks ongeveer 23.000 meisjes en jonge vrouwen
• 95% is vrouw

Boulimia nervosa

• Last van overwegend grote en/of kleine eetbuiten
• Gevoel dat het onmogelijk is om de eetbui te stoppen of voorkomen
• Tijdens eetbui voelt cliënt zich gespannen, eenzaam en gedeprimeerd, maar soms tijdelijk rustig, getroost of minder eenzaam
• Aanvallen voelt als een 'mislukking'. Gevoel van schuld en schaamte
• Eetstoornis verborgen houden. Je eet stiekem

Manieren om eten 'kwijt' te raken

• Braken, laxeermiddelen of plaspillen slikken, klysma gebruiken
• Door te vasten of overmatig bewegen om calorieën kwijt te raken

Lichamelijke gevolgen

Geirriteerde slokdarm

Geirriteerde klieren

Aangetast tandglazuur

Tekort aan ijzer

Tekort aan kalium

Wegvallen van mensturatie

Psychische gevolgen

• Depressiviteit door gevoelens van minderwaardigheid en onzekerheid
• Eenzaam door sociaal isolement
• Angst voor controleverlies
• Slechtere concentratie

Prognose

50% herstelt

30% wisselend klachten

20% houd klachten

Behandeling eetstoornissen

Lichamelijk 

• Stoppen met laxeermiddelen
• Tijdelijk sondevoeding

Psychisch

• Psychotherapie
• Non-verbale therapie
• Ouderbegeleiding/gezinstherapie
• Medicijnen

Houding hulpverlener

Vertrouwen

Respect tonen

Duidelijke regels hanteren

Gezonde voorbeedfunctie vervullen

Ervaringsdeskundige

Wat is een overeenkomst tussen boulimia en anorexia

1. Ze komen beide op jonge leeftijd voor
2. Het zijn beide eetstoornissen
3. Obsessieve gedachten over eten zijn continu aanwezig
4. Alle antwoorden zijn juist

Juist of onjuist?
Iemand met boulimia heeft altijd overgewicht

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist?
Iemand met anorexia heeft meestal ondergewicht

1. juist
2. onjuist
3. meestal wel

Wat is een kenmerk van boulimia?

1. Eten uitspugen
2. NIET of weinig eten
3. Eetbuien
4. gewichtsverlies

Bij welke doelgroep komt anorexia het meest voor?

1. 25-35 jaar
2. 14-24 jaar
3. 11-16 jaar
4. 35-60 jaar

Waarom maakt je lichaam donshaartjes aan?

1. Omdat je te veel vet eet
2. Omdat je vet verliest
3. Omdat je te weinig vitamines krijgt
4. Om lichaamstemperatuur te behouden