Hormonen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

les doel over hormonen 

Aan het einde van de les 

• weet je welke organen betrokken zijn bij de hormoonproductie.
• kun je minimaal drie hormoonklieren benoemen inclusief de bijbehorende hormonen en hun functie.
• kun je in eigen woorden de betekenis van  het feedbackmechanisme vertellen.

Wat doet het hormoonstelsel 

• Het hormoonstelsel regelt en controleert allerlei processen en gebeurtenissen in het lichaam.
  
• Samen met het zenuwstelsel zorgt het hormoonstelsel dat deze processen op het juiste moment en op de juiste manier worden uitgevoerd.
  
• Het regelen gaat via  stoffen die we hormonen noemen. Hormonen worden gemaakt door hormoonklieren
  

Samenwerking

• hormoonstelsel zorgt samen met zenuwstelsel voor communicatie binnen het lichaam. 
• zenuwen communiceren via een impuls naar andere cellen. 
• hormonen zijn berichtjes die via het bloed bij andere cellen aankomen. 

hormonen

Signaalstoffen die door cellen in het lichaam gemaakt worden en via het bloed bij de organen komt waar het de activiteit regelt

Feedback mechanisme

Twee belangrijkste organen in de hersenen 

• * hypothalamus = opsporen van problemen
• * hypofyse = regulatie van de systemen. 

• hypothalamus ontdekt een probleem en geeft dit door aan hypofyse.  Deze gaat hormonen produceren en geeft dit af aan doelorgaan. Als probleem herstelt is merkt de hypothalamus dit en stopt de hypofyse met maken van hormonen.

Belangrijkste hormoonklieren

Hersenaanhangsel (Hypofyse) in combinatie met hypothalamus

Schildklier 

Bijschildklieren 

Alvleesklier (eilandjes van Langerhans)

Bijnieren 

Geslachtsklieren (overia en testes)

Hypofyse

• De hypofyse  hormoonklier in hersenen 

Achterkwab 

doorgeefluik voor hormonen vanuit hypothalamus

• ADH - minder productie van urine
• Oxytocine - samentrekken baarmoeder bij bevalling

Voorkwab

maakt zelf hormonen 

• prolactine - borstvoeding 
• groeihormoon
• LH en FSH
• TSH
• ACTH

Verschillende hormonen worden gemaakt door een specifieke klier. 

De belangrijkste hormoonproducerende klieren: 

1. De epifyse ofwel “pijnappelklier”, productie van melatonine

2. De hypothalamus en hypofyse, productie van o.a. groeihormoon,

thyreoidstimulerend hormoon, prolactine en oxytocine

3. De thyroïd ofwel “schildklier”, productie van schildklierhormonen (T3 en T4)

4. De bijnieren, productie van corticoiden en geslachtshormonen

5. De pancreas ofwel “alvleesklier”, productie van o.a. insuline en glucagon

6. De ovaria ofwel “eierstokken”, productie van oestrogeen en progesteron

7. De testes ofwel “teelballen”, productie van testosteron

0

Schildklier

• De schildklier maakt schildklierhormoon: 
  
• Schildklierhormoon regelt verbranding in de cellen
• TSH (Hypofyse) stimuleert de schildklier tot de aanmaak van het schildklier hormoon
• belangrijk voor de stofwisseling

De bijnier

• De bijnier ligt boven de nier
  
• De bijnier maakt adrenaline, testosteron, aldosteron, cortisol
  
• Adrenaline = paniekhormoon
  

Zorgt voor:

=> snellere hartslag

=> snellere ademhaling

=> meer verbranding

Dus meer energie

Aldosteron bloeddruk

Alvleesklier

Eilandjes van Langerhans maken het hormoon 

• insuline 
• glucagon