3.1 en 3.2 Bloed en bloedsomloop

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

• Opstarten
• inleiding nieuw hoofdstuk
  
• Uitleg basisstof 1
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Basisstof 1 - Bloed 

LESDOELEN

• Je kan uitleggen wat de functies van de bloedcellen zijn.
• Je kan de verschillen tussen de bloedcellen benoemen.

samenstelling bloed

Hoe ontstaat bloed?

stamcellen uit beenmerg 

worden:

- rode bloedcellen

- witte bloedcellen

- bloedplaatjes

Rode bloedcellen

• Zijn rond van vorm met een klein deukje in het midden. 
• Ze hebben geen celkern. 
  

• Rode bloedcellen vervoeren zuurstof
• Hemoglobine zit in rode bloedcellen en hiermee bindt zuurstof zich makkelijk aan de rode bloedcel.
  

Witte bloedcellen

• Hebben wel een celkern. 
• Zeer "flexibel" van vorm zodat ze buiten de bloedvaten kunnen komen.
  
• Witte bloedcellen maken ziekteverwekkers onschadelijk. Ze gaan hierbij zelf dood.
  
• Pus en etter zijn dode witte bloedcellen.
  

 Witte bloedcellen

Witte bloedcel maakt de ziekteverwekker onschadelijk door deze in te sluiten.

Bloedplaatjes

• Delen van uiteengevallen

       cellen

• Hebben geen celkern
• Zorgen ervoor dat bloed         buiten de bloedvaten stolt
  

Trombose

Als bloedplaatjes per ongeluk in een bloedvat samen gaan klonteren ontstaat er een bloedpropje dit kan tot verstoppingen zorgen.

Het bloedvat kan afgesloten worden, dan komt er geen bloed meer doorheen. De organen of weefsels waarnaar het bloedvat gaat krijgen geen zuurstof meer of kunnen hun koolstofdioxide niet kwijt. 

Uit welke 4 onderdelen bestaat bloed?

1. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en zuurstof
2. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en koolstofdioxide
3. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en bloedplaatjes
4. bloedplasma, rode-, blauwe bloedcellen en bloedplaatjes

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen? Dit kan zuurstof vervoeren.

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

Wat is de belangrijkste taak van de rode bloedcellen?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. voedingsstoffen vervoeren

Wat is de belangrijkste taak van de witte bloedcellen?

1. Zuurstof vervoeren
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Voedingsstoffen vervoeren

Welk van de volgende onderdelen van het bloed heeft geen vaste vorm?

1. bloedplaatjes
2. rode bloedcellen
3. witte bloedcellen
4. bloedplasma

Wat is de belangrijkste taak van de bloedplaatjes?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Vervoeren voedingsstoffen

Waar bestaat pus uit?

1. dode bacteriën en etter
2. dode witte cellen en etter
3. dode bloedplaatjes en rode bloedcellen
4. dode witte bloedcellen en bacteriën

Hebben bloedplaatjes een celkern?
Zo ja, hoeveel?

1. ja
2. nee
3. ja, 2 kernen in elk bloedplaatje
4. ja, 4 kernen in elk bloedplaatje

Leerdoelen bs 2

Je kunt de 3 typen bloedvaten herkennen en benoemen.

Je kunt in het bloedvatenstelsel van de mens de aders en slagaders benoemen.

Je kunt de grote en de kleine bloedsomloop onderscheiden en weet wat de functie van beide is.

De bloedsomloop

De mens heeft een dubbele bloedsomloop: dat wil zeggen dat het bloed per omloop twee keer door het hart stroomt.

Daarnaast is er een grote en een kleine bloedsomloop.

Dubbele bloedsomloop

Volgorde: hart - longen - hart - lichaam

3 type bloedvaten

1. Bloed stroomt vanuit het hart naar de slagaders.

2. Vanuit de slagaders stroomt het bloed naar de haarvaten. 

3. Vanuit de haarvaten stroomt het bloed naar de aders. Via de aders stroomt het bloed terug naar het hart. 

Bloedvaten

Slagaders: van het hart af richting orgaan (spieren in de wand).

Aders: van orgaan richting hart (kleppen, druk slagaders en skeletspieren).

Haarvaten: uitwisseling weefsel en bloed

Naamgeving bloedvaten

• Slagaders: orgaan waar bloed naartoe stroomt. Bijv. maagslagader.
• Aders: orgaan waar het bloed vanaf stroomt. Bijv. maagader. 
• Haarvaten: om welk orgaan ze zitten.

Uitzonderingen: 

• Aorta (=zuurstofrijk)
• Poortader (=zuurstofarm) tussen lever en darmen in.(darmader bestaat dus niet!)

De functie van de grote bloedsomloop is het opnemen en afgeven van zuurstof aan de organen.

1. JUIST
2. ONJUIST

Met de dubbele bloedsomloop wordt de kleine en grote bloedsomloop samen bedoeld

1. JUIST
2. ONJUIST

Aan het werk

Maak van basisstof 3.1 de volgende opgaven:

3 , 4 (in het boek), 5, 9 en 10.

Maak van basisstof 3.2 de volgende opgaven:

1 (in het boek), 2, 4 (in het boek), 5, 7, 8 en 9.