seksualiteit les 4

• N&g
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Herhaling

• Seks
• Orgasme 
• Grenzen

Deze les

• Soa's
• Bescherming

Tekst

Seksualiteit kan een rol spelen bij intimiteit. Als je van iemand speciaal houdt, wil je dat vaak laten merken aan die persoon. Bijvoorbeeld door te strelen of te knuffelen. Als je van iemand houdt, wil je misschien ook met deze persoon vrijen.

Een man en een vrouw kunnen geslachtsgemeenschap hebben. Een zaadcel van de man kan dan een eicel van de vrouw bevruchten. De vrouw kan dan zwanger worden. Seksualiteit speelt dan een rol bij de voortplanting. Veel mensen hebben geslachtsgemeenschap zonder dat ze een kind willen. Ze gebruiken dan voorbehoedsmiddelen, zoals een condoom of de pil.

Soa's

Een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) is een geslachtsziekte die je kan krijgen van onbeschermde seks (seks zonder condoom)

De meest voorkomende soa's in Nederland zijn

• Chlamydia
• Genitale wratten
• Genitale herpes
• Gonorroe 
• Syfilis
• Hiv
• Hepatitis B en C 

Kun je een soa krijgen van de WC bril?

1. ja
2. nee

Soa's

Je kunt veel last hebben van een soa, maar het kan ook zijn dat je zelf niks merkt maar het wel doorgeeft aan een ander. Je moet dus altijd veilig vrijen. 

Als je twijfelt, of als je meer wil weten, dan kun je kijken op thuisarts.nl

https://www.thuisarts.nl/soa 

Of op de site van sense

https://sense.info/nl/soas

Als je een soa hebt dan

1. heb je daar altijd veel last van
2. kan het zijn dat je er niks van merkt

HIV en AIDS

Aids is een hele bekende en ernstige soa.  Er is wel een behandeling mogelijk, maar geen genezing. 

HIV en AIDS

HIV: humaan immunodeficiëntievirus*

Hiv is het virus dat aids veroorzaakt. Hiv breekt stap voor stap het afweersysteem af dat je lichaam heeft opgebouwd om je te beschermen tegen allerlei virussen en bacteriën. Dat kan leiden tot symptomen en klachten. Als die beschermlaag zo verzwakt is dat je lichaam zich bijna niet meer kan beschermen, dan noemen we dat aids.

Iemand kan besmet zijn en toch niet ziek. Zo iemand noem je seropositief. Het kan wel jaren duren voor een seropositief iemand ziek wordt.

* humaan (mensen) immuno (immuniteit) deficiëntie (tekort) 

HIV en AIDS

Aids: acquired immunodeficiency syndrome*

Aids wordt veroorzaakt door hiv, het is het eindstadium van een hiv infectie. 

Wanneer je lichaam zich door hiv niet langer kan beschermen tegen virussen en bacteriën is er sprake van aids. Aids kan dodelijk zijn. In Nederland is voor iedereen goede medicatie beschikbaar en hoeft in ons land niemand te sterven aan aids. In andere landen, vooral in Afrika is dat heel anders. Jaarlijks sterven honderdduizenden mensen aan aids. 

* acquired (opgelopen) immuno (immuniteit) deficiency (tekort) syndrome (ziektebeeld)

HIV en AIDS

Hoe kun je HIV krijgen? Het virus zit in sperma, vaginale afscheiding, bloed en moedermelk. 

Het virus kan je lichaam binnendringen via de slijmvliezen van je vagina, penis, anus of mond of via een wondje op je huid. De kans op hiv is het grootst bij onbeschermde seks. Maar je kunt het ook krijgen van gebruikte naalden, via een bloedtransfusie of orgaantransplantatie. 

Zwangere vrouwen kunnen hiv overdragen op hun baby tijdens de zwangerschap of geboorte. Alle zwangere vrouwen in Nederland worden aan het begin van hun zwangerschap getest op hiv. Als een zwangere vrouw met hivinfectie behandeld wordt, kan zij haar baby niet infecteren. 

HIV en AIDS

Door niezen, hoesten, zoenen of door elkaars bestek te gebruiken kan de ziekte niet worden overgebracht. 

Je kunt dus zonder gevaar op een normale manier met aidspatiënten of seropositieve mensen blijven omgaan.

Wanneer je echt ziek wordt van HIV dan noem je het AIDS

1. klopt
2. klopt niet

Als iemand met AIDS in je gezicht hoest dan krijg je ook hiv/aids

1. klopt
2. klopt niet

Alleen meisjes/vrouwen kunnen last krijgen van hpv

1. klopt
2. klopt niet

HPV

De soa die bijna iedereen krijgt. 

er zijn 8 759 554 vrouwen in nederland.

1% is dus nog steeds 87 595 vrouwen

1% klinkt weinig, maar het zijn nog steeds veel mensen 

Bescherming tegen soa's

Een condoom beschermt man en vrouw tegen soa's die je op kan lopen tijdens de penetratie (penis in vagina). 

www.soaaids.nl

Bescherming tegen soa's bij orale seks

Soa's kunnen ook overgedragen worden bij orale seks. Virussen komen dan in de keel, luchtwegen of darmen terecht. Wanneer je seksuele handelingen doet met je mond dan heet dat orale seks. 

Voor orale seks bij een man (pijpen) biedt de condoom bescherming.  

Het beflapje, ook wel liklapje genoemd, is een hulpmiddel om een SOA te voorkomen tijdens orale seks bij een vrouw (beffen). Het dunne lapje, vaak gemaakt van rubber, wordt over de schaamlippen en clitoris van de vrouw gelegd als iemand haar wil beffen. Door het dunne materiaal heen kan dan met de mond en de tong de clitoris en de vulva gestimuleerd worden.

Je kunt alleen een soa krijgen van geslachtsgemeenschap

1. klopt
2. klopt niet

Veilig vrijen

Je kunt nooit zeker weten of je geen soa hebt. Je moet dus altijd veilig vrijen.

Wanneer je een vaste relatie met iemand hebt dan wil je misschien wel stoppen met het gebruiken van condooms. Je vertrouwd elkaar en je denkt het is wel goed. Maar hoe goed je iemand ook vertrouwd, diegene weet zelf ook niet of die een soa heeft of niet. 

Het is dan handig om allebei een soa test te doen bij de GGD. 

Naast het voorkomen van een soa moet je ook voorkomen dat de vrouw ongewenst zwanger wordt. Als beide partners getest zijn en als er anticonceptie middelen gebruikt worden (die ervoor zorgen dat de vrouw niet zwanger kan raken), dan kan er zonder condoom gevreeën worden. 

Als je zelf geen klachten hebt dan heb je geen soa

1. klopt
2. klopt niet

Bescherming tegen zwangerschap

niet werkende methode

• periodieke onthouding, coïtus interruptus (voor het zingen de kerk uit)

condoom

• mannencondoom, vrouwencondoom

hormonale anticonceptie

• de pil, prikpil, nuvaring, hormoon spiraaltje, pleister, implantatiestaafje

niet hormonale anticonceptie

• koperspiraaltje, pessarium

blijvende bescherming

• sterilisatie  

Onbetrouwbaar 

Periodieke onthouding: geen seks op de meest vruchtbare dagen van de vrouw.

• Werkt niet. 

coïtus interruptus (voor het zingen de kerk uit): voor dat de man een zaadlozing krijgt trekt hij zijn penis terug. 

• er is dan al voorvocht uit de penis gekomen, daar kan ook zaad inzitten.
• het kan lastig zijn om op tijd terug te trekken.

"Voor het zingen de kerk uit" zorgt ervoor dat een vrouw niet zwanger kan raken

1. klopt
2. klopt niet

Voor de man 

Dragen van een condoom

• werkt tegen zwangerschap
• werkt tegen soa's

Voor de vrouw 

Dragen van een vrouwencondoom

• werkt tegen zwangerschap
• werkt tegen soa's

pessarium

• met zaaddodende pasta
• kan wat lastig zijn

Voor de vrouw 

hormonale anticonceptie

• werkt met hormonen 

de pil

de prikpil

anticonceptiepleister

implantatiestaafje

nuvaring (vaginale ring)

Voor de vrouw 

spiraaltje

hormoonspiraal

• werkt met hormonen 

koperspiraal

• werkt zonder hormonen

Definitieve methode

sterilisatie

• man
• vrouw

Huiswerkopdracht

Maak een woordweb van alle soa's die in deze les staan. Begin met het woord soa. 

Schrijf de symptomen (waar je last van kan hebben) erbij en wat de behandelmogelijkheden zijn (hoe kun je er weer van genezen?) 

Toch zwanger, wat nu? 

Wanneer je oud genoeg bent, een vaste relatie hebt en heel graag samen een kindje wil dan is het fantastisch nieuws als je zwanger bent. 

Maar anders is het even schrikken, wat moet je nu?

Toch zwanger, wat nu? 

Vanaf dat een meisje ongesteld wordt is ze vruchtbaar. 

Dat betekend dat ze nu zwanger kan raken na onbeschermde seks met een jongen. 

Als je seks hebt gehad en je ongesteldheid komt niet, dan kun je een zwangerschapstest doen. 

Toch zwanger, wat nu? 

Wanneer je nog minderjarig bent en je denkt dat je zwanger bent dan is het verstandig om met je ouders te praten. 

Het kan zijn dat jullie er samen voor kiezen om het kindje te houden en met hulp van je ouders gaat opvoeden. 

Als je er voor kiest om de zwangerschap te stoppen dan zijn daar meerdere mogelijkheden voor

Zwangerschap afbreken

optie 1: De morning-afterpil 

Heb je onveilige seks gehad? Dan kun je een morning-afterpil innemen. Deze zit vol hormonen en zorgt ervoor dat je niet zwanger zal raken.

Je kunt er erg misselijk van worden en je mag de pil niet te vaak gebruiken

Zwangerschap afbreken

optie 2: Abortus

Ben je toch al zwanger dan kan de zwangerschap worden afgebroken. 

Afhankelijk van hoelang je zwanger bent zijn er verschillende behandelingen voor. 

Meer informatie

Op de site van www.fiom.nl kun je meer informatie vinden over ongewenst zanger zijn. 

https://fiom.nl/ongewenst-zwanger/zwanger-wat-nu/welke-mogelijkheden-zijn  

Op de site van fara staat wat je rechten zijn als je minderjarig bent

https://www.fara.be/ongeplande-zwangerschap/abortus/minderjarig-en-abortus-toestemming-nodig#:~:text=De%20abortuswet%20zegt%20heel%20duidelijk,nodig%20hebt%20van%20een%20volwassene.