1.2 Stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.2 Stoffen

Zuivere stoffen en mengsels

• Een zuivere stof is één soort stof met één soort moleculen, bijvoorbeeld kristalsuiker of aluminium.
• Een mengsel is een combinatie van stoffen, met meerdere soorten moleculen.

• De meeste stoffen die wij gebruiken zijn mengsels.

Bekijk de grafiek hier naast goed. Wat is het stolpunt van deze stof?

1. 400 graden
2. 250 graden
3. 100 graden
4. Kun je niet zeggen

Hydrofoob & hydrofiel

hudor = water

fobos = angst

filos = vriend

Suiker is dus een hydrofiele stof (lost goed op in water), olie is een hydrofobe stof (mengt niet met water).

Welke stoffen zijn hydrofiel?

1. Zout
2. zwarte peper
3. witte peper
4. suiker

Welke stoffen zijn hydrofoob

1. olie
2. vet
3. water
4. yoghurt

Kunststoffen

• Synthetisch plastic gemaakt van aardolie. 
• Bioplastic gemaakt van natuurlijk materiaal, bijvoorbeeld zetmeel of melkzuur (afvalproduct van bacteriën).
• Dit zijn hernieuwbare grondstoffen (raken niet op).
• Bioplastic niet altijd biologisch afbreekbaar (biodegradeerbaar)!

Composiet

• Combinatie van verschillende materialen om eigenschappen te combineren.
• Voorbeeld: carbon (plastic versterkt met carbonvezels), toepassing in racefietsen en vliegtuigen.
• Mengsel van metalen noem je een legering.

Wat is GEEN materiaaleigenschap?

1. Dichtheid
2. Goedkoop
3. Elasticiteit
4. Geleidbaarheid

Noem 3 eigenschappen die het materiaal moet bezitten waar je baby speelgoed van maakt.

wat is het verschil tussen een synthetisch materiaal en natuurlijk materiaal

Stofeigenschappen

• Kleur
• Geur
• Smaak
• Oplosbaarheid
• Fase bij kamertemperatuur (20 graden)
• Brandbaarheid
• Giftigheid

homogene- en heterogene mengsels

Homogeen: je kunt de verschillende bestanddelen niet meer 
                        onderscheiden

Heterogeen: suspensie/emulsie. Verschillende bestanddelen
                            zijn te herkennen

slagroom, thee, lucht, piepschuim, haargel, rvs pan, lucht, mist

Suspensie

Soorten mengsels

verschillende mengsels:

- Oplossing

- Suspensie

- Emulsie

Soorten mengsels

verschillende mengsels:

- Oplossing

- Suspensie

- Emulsie

Oplossing

Emulsie

Mengsels

Oplossing:  heldere vloeistof (Helder: stofeigenschap)

Suspensie: een melkachtig mengsel waar je NIET doorheen kunt  kijken van een vaste stof in een vloeistof . (Geen stofeigenschap)

Emulsie: een mengsel van twee vloeistoffen waardoor je heen kunt kijken  (Troebel: stofeigenschap)

Concentratie

= de hoeveelheid stof in een bepaalde hoeveelheid oplossing

uitgedrukt in gram per liter 

eenheid = g/L

Oplosbaarheid

hoeveelheid stof die maximaal opgelost kan worden 

eenheid in gram per liter (g/L)

wat gebeurt er met de oplosbaarheid als je de temperatuur verhoogt?

Smeltpunt en kookpunt

Hiermee kun je kijken of je een zuivere stof hebt.

smeltpunt water 0 graden
smelttraject: het temperatuurgebied waarin een mengsel smelt

kookpunt water 100 graden 
Kooktraject: temperatuurgebied waarin een mengsel kookt

Massa en volumepercentage

Massapercentage = (massa opgeloste stof : massa mengsel) x 100%
Volumepercentage = (volume opgeloste stof : volume mengsel) x 100%

Aan de slag

Lees de tekst van 1.2 Stoffen, maak daarna de opdrachten.