geslachtsziekten

• Triage
• MBO
• Studiejaar 1

Klachten bij PID

Vaak is pijn in de onderbuik de enige klacht bij een ontsteking van het kleine bekken. Er kunnen daarbij nog andere verschijnselen optreden, zoals:

• koorts en een ziek gevoel;
• meer vaginale afscheiding of vaginale
• afscheiding met een andere kleur of geur;
• pijn bij het vrijen;
• pijn bij het plassen.

Gevolgen van PID

Een PID kan ernstige gevolgen hebben. De eileiders kunnen beschadigd worden en door littekenweefsel afgesloten raken. Daardoor is meer kans op onvruchtbaarheid en op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Ook als een PID genezen is, kunnen er nog klachten aan overhouden, zoals pijn in de onderbuik en pijn bij het vrijen.

geslachtsorganen klachten

Planning deze les.

• Herhaling
• Medische kennis geslachtsorganen klachten theorie
•  Triagegesprekken voeren, klassikaal of in groepjes.
• Opdracht.
• Evaluatie

Wat weet je nog van de E-learning?
Wat was er nieuw?

Welke geslachtsziekten ken je al?

U2

Let op!

De volgende beelden kunnen als schokkend worden ervaren. 

Priapisme.

Priapisme is een langdurige en vaak pijnlijke erectie (stijve penis) die zonder seksuele prikkels ontstaat. Het is een ‘crisis’ in de zwellichamen van de penis. Het uiteinde van de penis (de eikel) blijft hierbij zacht. Priapisme gaat binnen één tot drie uur spontaan over. Als het langer dan drie uur duurt, spreken we van ‘aanhoudend’ priapisme. Meestal begint het in de nacht of vroege ochtend.

Oorzaken Priapisme.

• nachtelijke erecties
• volle blaas
• cocaïnegebruik.

Behandeling:

De behandeling van priapisme hangt af van de duur van de klachten.

Priapisme korter dan vier uur

Het innemen van pijnstillers, proberen te plassen en het nemen van een warm bad kunnen voldoende zijn. Als het priapisme niet binnen 4 uur verdwijnt, is het noodzakelijk contact op te nemen met de huisarts.

Priapisme langer dan vier uur

Als het priapisme langer dan vier uur duurt, verwijst de huisarts naar de uroloog. U krijgt sterke pijnstillers en met een naaldje wordt er zoveel mogelijk bloed uit de penis gezogen. Daarna wordt er door hetzelfde naaldje een paar milliliter van een medicijn (een bloedvatvernauwer) in de penis gespoten, die er na een tijdje weer uitgezogen wordt. Hierna wordt de naald eruit gehaald en wordt het prikgaatje vijf minuten lang afgedrukt.

Torsio Testis.

f

Vooral bij kinderen en adolescenten  (pubers)

Klachten Torsio Testis.

• Pijn in de onderbuik, lies of bovenbeen.
• De balzak kan rood en gezwollen zijn.
•  overgeven, zweten en duizeligheid. 
• Soms kunnen mannen flauwvallen van de pijn.

• Meestal kan er wel normaal geplast worden
• Meestal geen koorts aanwezig.

Behandeling

Een gedraaide bal moet zo snel mogelijk teruggedraaid worden.

De huisarts of arts in het ziekenhuis kan dit proberen met de hand. Maar dat lukt bijna nooit. De huisarts zal je meestal naar het ziekenhuis sturen. De specialist (een uroloog) behandelt je daar verder.

Er is bijna altijd een operatie nodig. Deze moet met spoed gebeuren. In ieder geval binnen 6 uur nadat de pijn begon.

In de operatie draait de specialist de bal terug. Als er weer bloed naar de bal gaat, krijgt die zijn normale kleur terug. Als dat zo is, zet de specialist de bal met een paar hechtingen vast in de balzak.

Ook de andere bal wordt vastgehecht. Zo kan die in de toekomst niet meer draaien.

Soms heeft de bal te lang geen bloed gekregen. Dan is de bal beschadigd. Dan kan de bal beter weggehaald worden. De kans op kanker in die bal is namelijk groter.

Triagevragen U3

Triagecriteria U3

Abnormale genitale afscheiding

Kan bij zowel mannen als vrouwen op een infectie wijzen (waaronder soa). Nader onderzoek is noodzakelijk.

                                   Denk aan verandering van kleur, geur of structuur.

                                          Let op bij 15 jaar of jonger en klachten als

vocht uit de vagina maak je een afspraak.

Balanitis

Een ontsteking door schimmel of bacterie van de eikel.

Vaker bij jonge jongens aangezien de voorhuid wat nauwer is, zoals bij jonge jongens. 

Klachten

• jeuk, irritatie of een branderig gevoel
• pijn
• rode vlekjes die samen één grotere rode vlek kunnen worden
• soms witte plekken met een rode rand en schilfering

soms kleine wondjes, kloofjes, puistjes, blaasjes of bultjes

er kan afscheiding of pus bij komen

• de eikel en/of voorhuid kunnen ook wat zwellen
• de eikel kan tijdens het vrijen gevoelig zijn
• Vaak is niet alleen de eikel, maar ook de binnenzijde van de voorhuid ontstoken.

Orchitis – epididymitis

Orchitis, of een teelbalonsteking, wordt meestal veroorzaakt door een blaasontsteking die voldoende tijd had om zich verder uit te breiden. Een andere, maar eerder zeldzame oorzaak is Bof. Wanneer de bijbal of epididymis ontsteekt, spreken we van een epididymitis. 

Klachten orchitis: 

Pijn en zwelling, meestal aan één kant;

Rood worden;

Warm aanvoelen. 

Behandeling:

Om de ontsteking tegen te gaan, is een antibioticakuur van ongeveer twee weken de aangewezen behandeling. Bij ernstige ontstekingen kan het nodig zijn om de antibiotica de eerste dagen intraveneus toe te dienen. Daarnaast is het ook heel belangrijk dat er voldoende gerust wordt!

Phimosis

Bij een strakke voorhuid lukt het niet om de voorhuid naar achter te schuiven. Dit komt omdat de opening van de voorhuid klein is. Het geeft vaak pijn.

De voorhuid is een rekbaar stukje huid dat over de punt van de penis (de eikel) zit. Bij elke man ziet de voorhuid er anders uit. De een heeft bijna geen voorhuid, de ander heeft een langere voorhuid.

Artsen noemen een strakke voorhuid meestal een nauwe of vernauwde voorhuid.

Klachten Phimosis

• moeilijk plassen, een zwakke straal
• de eikel niet goed schoon kunnen houden
• pijn aan de eikel
• pijn als uw penis stijf is en pijn bij seks
• scheurtjes in de rand van de voorhuid als u hem naar achter schuift.

Behandeling Phimosis:

Een hormoonzalf kan helpen. De zalf (clobetasol op de huid) remt ontstekingen en maakt de voorhuid soepeler en wijder. 

Blijft u klachten houden, dan kunt u kiezen voor een operatie. Dat gebeurt in het ziekenhuis door een specialist in problemen met de penis, prostaat en blaas (uroloog).

Er zijn 2 soorten operaties:

• een operatie waarbij de voorhuid wijder gemaakt wordt (hierbij houdt u uw voorhuid)
  
• een besnijdenis: uw voorhuid wordt voor een deel of helemaal weggehaald

Paraphimosis

Een strakke voorhuid kan klem zitten achter de eikel. De eikel en voorhuid kunnen dik worden.

Dat kan een pijnlijke penis en pijnlijke erecties geven. Dit heet een Spaanse kraag.

Klachten Paraphimosis

• De eikel en voorhuid worden dikker.
• Het lukt  niet meer om de voorhuid naar voren te schuiven .
• Het uiteinde van uw penis is pijnlijk.
• Als de penis stijf wordt, doet dat veel pijn.
• moeite met plassen.
• De eikel kan blauwpaars worden.

Behandeling Paraphimosis:

De huisarts probeert eerst om de eikel en voorhuid minder dik te maken. Dit doet hij of zij door uw penis te koelen of er een strak verband om te doen. Dit helpt ook tegen de pijn. Soms kan ook een crème op de penis helpen tegen de pijn.

Als de eikel en voorhuid minder dik zijn, kan de huisarts de voorhuid meestal weer naar voren schuiven.

Adviezen Paraphimosis:

• Schuif uw voorhuid terug naar voren na wassen, plassen en vrijen.
• Maak uw penis elke dag schoon met water. Gebruik geen douchegel of zeep.
• Neem geen piercing in uw penis. Als u een piercing heeft, laat deze dan weghalen.
• Zorg dat ook na een medische behandeling of onderzoek uw voorhuid weer terug geschoven wordt.

Pelvic inflamatory disease (PID)

Via de vagina en baarmoeder kunnen bacteriën bij de eileiders komen. Zo ontstaat een ontsteking in het kleine bekken. De ontsteking kan zich verder uitbreiden naar de eierstokken, het buikvlies, de blaas en de endeldarm.

Een ontsteking in het kleine bekken wordt met de Engelse term PID (pelvic infammatory disease) aangeduid. Een PID komt in ongeveer de helft van de gevallen door een seksueel overdraagbare aandoening (SOA). Vaak chlamydia, soms gonorroe. 

Vergeten of niet te verwijderen tampon.

Als een tampon meerdere dagen in de vagina blijft, ontstaat stinkende afscheiding. Dit kan een sepsis veroorzaken.

Let op: Bij twijfel pak ingangsklacht corpus alienum

Triagecriteria U4

Liesbreuk – hernia inguinalis

Een liesbreuk is een uitstulping van het buikvlies of buikvet door de buikspieren ter hoogte van de lies. De uitstulping ontstaat door een zwakke plek van de buikwand.

De buikwand bestaat uit spieren en peesbladen, onderhuids vetweefsel en de huid. Door de zwakke plek kan een stukje buikvlies en soms ook een stukje darm tussen de spierlagen uitpuilen.

De zwakke plek in de buikwand heet een breukpoort.

De uitstulping van het buikvlies heet de breukzak.

Een liesbreuk komt heel veel voor. 1 op de 4 mannen wordt behandeld voor een liesbreuk. Vrouwen krijgen minder vaak een liesbreuk.

Klachten liesbreuk:

• De zwelling is beter zichtbaar bij staan, hoesten of persen. 
• De zwelling loopt soms door tot aan de balzak of schaamlip. 
• Als er vel buikvet aanwezig is, is de liesbreuk minder goed te zien.
• Een liesbreuk kan pijn doen, of een stekend of branderig gevoel geven.

Er kan ook een zwelling aanwezig zijn, zonder pijn. En het gevoel hebben dat er iets in de weg zit in de lies. Er is  niet echt pijn aanwezig, maar iemand kan daar wel last van hebben.

Wat ook kan is alleen pijn, zonder dat de zwelling opvalt. De liesbreuk is dan minder goed te herkennen. Vooral bij vrouwen komt dit voor.

Behandeling liesbreuk:

Een liesbreuk geneest nooit vanzelf. Er kan geopereerd worden, maar dat is alleen nodig als er klachten zijn.

Bij nauwelijks of geen klachten en de zwelling is gemakkelijk terug te duwen

Dan is de kans klein dat de liesbreuk ineens bekneld raakt. Een operatie is niet meteen nodig. 

Meestal wordt de liesbreuk geleidelijk steeds groter met meer klachten. Bij meer dan de helft van de mensen met een liesbreuk is binnen een paar jaar wel een operatie nodig.

Indien er klachten zijn  van de liesbreuk:

Kan een operatie overwogen worden, Indien er veel pijn is door de liesbreuk moet er met spoed worden geopereerd.  De liesbreuk is ingeklemd of er is door de liesbreuk een darmafsluiting ontstaan. Dit komt voor bij hooguit 3 van de 100 liesbreuken.

Vaginale jeuk.

Komt bij vrouwen regelmatig voor, vooral in de vruchtbare periode. Wordt vaak veroorzaakt door een schimmelinfectie die ook een vrij typische afscheiding veroorzaakt. Vrouwen herkennen de klachten vaak van eerder doorgemaakte infecties en kunnen, op basis van alleen het klachtenpatroon, met een antimycoticum worden behandeld.

Opdracht

Het rad maakt groepjes van 2

Ieder groepje krijgt een SOA toegedeeld.

Hier maak je een korte presentatie van.

Deze worden volgende les gepresenteerd.

Jullie krijgen de opdracht in de mail.