Vercingetorix & het Romeinse Leger

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Cultuur les 36-38

Caesar, Vercingetorix & het Romeinse Leger

Thema 6 - Caesar

Julius Caesar

• In 100 v. Chr. werd Caesar geboren
• Rome was toen verdeeld in twee politieke partijen: de optimates en de populares
• Optimates: wilden meer macht voor de Senaat
• Populares: wilden meer macht voor het volk
• De familie van Caesar behoorde tot de optimates

Julius Caesar

• Op zijn achttiende ging Caesar het leger in, waar hij bij de populares erg populair werd
• Door zijn populariteit bij zowel de rijken als het volk, kon hij belangrijke functies bekleden en begon zijn cursus honorum:

cursus honorum

Quaestor (belangrijk persoon in een provincie)
Curator (toezichthouder van de wegen en tol)
Aedilis Curilis (organisateur van spelen en markten)
Iudex Quaestorius (rechter)
Pontifex Maximus (hogepriester)
Praetor (baas van een provincie)
Propraetor (naam van iemand die voor de tweede keer Praetor is)

Triumviraat

• In die tijd (60 v. Chr.) waren Pompeius en Crassus (optimates) de machtigste mannen in Rome
• Caesar kreeg de mannen zover om samen met hem een triumviraat te beginnen
• Vervolgens werd Caesar een jaar consul, en daarna bestuurde hij een jaar de provincie Gallië

Wat was de naam van Caesars functie in Gallië?

1. Curator
2. Pontifex Maximus
3. Praetor
4. Quastor

Welke Keltische stam was de eerste tegenstander van Caesar?

1. Belgen
2. Germanen
3. Helvetii

Wat wilden de Helvetiërs en hoe karakteriseerde Caesar hen?

Hoe heet het boek van Caesar over de oorlog in Gallië?

Bedenk een reden waarom beeldvorming
voor Caesar nog eens extra van belang was
tijdens de 8 jaar dat hij gouverneur van Gallië was.

Welke truc past Caesar toe om het verslag een objectief tintje te geven?

Wat gaan we vandaag doen?

• Uitleg & filmpje over Vercingetorix
• Uitleg over de indeling van het Romeinse leger

De Galliërs verslagen

"Vercingetorix zette uiteen dat hij deze oorlog niet had ondernomen omwille van persoonlijke belangen maar van hun gemeenschappelijke vrijheid. Aangezien ze nu het hoofd moesten buigen voor het lot, stelde hij zich beschikbaar aan hen: ze mochten hem doden en zo de Romeinen gunstig stemmen, of hem levend uitleveren. Deze gaf bevel de wapens in te leveren en de stamhoofden te laten verschijnen. Zelf nam hij plaats op de schans, voor zijn kamp. Daar moesten de stamhoofden verschijnen. Men leverde Vercingetorix uit en gooide de wapens neer."

Pax Romana betekent letterlijk:

1. Romeinse pact
2. Romeinse vrede
3. Romeinse post
4. Romeinse vroomheid

Romanisering

Vercingetorix in het Tullianum

• Onderdeel van het Forum Romanum
• Dé gevangenis voor Staatsvijanden
• Niet bedoeld voor langdurige detentie
• Donkere lege stenen kamer onder de carcer
• Hongersdood of dood gewurgd

Hoe wijkt de scene in het filmpje af van de historische bronnen?

Indeling van het Leger

• Een legioen, bestaande uit 5000 legioensoldaten (mannen tussen de 17 - 45). Elk legioen bestond uit 10 cohorten.
• De genietroepen: werklieden die met het leger meegingen en wapens maakten, bruggen en schepen bouwden, wegen aanlegden, het geschut bedienden, maar ook artsen, schrijvers, boekhouders (ondersteunend personeel)
• De hulptroepen: Niet-Romeinse provinciebewoners, die gebruikt werden voor hun speciale kwaliteiten (ruiters, boogschutters, slingeraars)

Welke uitleg hoort bij welk begrip?

veteranus

sal

castra

Een portie zout, als onderdeel van het dagrantsoen, om de houdbaarheid van het eten te verlengen.

Een oudgediende, ging met pensioen met tien jaar soldij of een stuk grond.

een permanent legerkamp, omringd door brede gracht en stenen muren.

Uitrusting

1. helm met scharnierende kleppen.
2. mantel tegen de kou.
3. houten schild met leer bekleed.
4. sandalen (met daarboven ijzeren beenplaten.
5. Pilum: speer.
6. Met ijzer beslagen leren borstplaat.
7. Cingulum (riem) en tunica.

Burgeroorlog!

• In 53 v. Chr. liep het triumviraat ten einde: Crassus was dood en Pompeius vreesde Caesars macht
• Caesar werd gevraagd om zijn legers terug te sturen, maar vertrouwde het niet
• Hij leidde zijn leger over de Rubicon en verklaarde de oorlog aan Rome
• Pompeius werd uitgeroepen tot dictator van Rome om Rome te beschermen

Welke legendarische woorden sprak Caesar toen hij de Rubicon overstak en de burgeroorlog inluidde?

Pompeius vlucht

• In Italië liepen veel legioenen over naar Caesars kant
• Pompeius werd bang en vluchtte
• Uiteindelijk werd hij, na een aantal veldslagen, in Egypte gedood door Ptolemaeus XIII
• Ptolemaeus XIII had een zus, Cleopatra
• Caesar werd bevriend met Cleopatra, en Ptolemaeus XIII kreeg met beide ruzie
• Ptolemaeus XIII werd verslagen door Caesar

Caesar versloeg vervolgens een vijand van Cleopatra in Turkije op een nogal gemakkelijke manier. Welke woorden sprak hij?

Wat was het Tullianum?

Uit hoeveel cohorten bestond een legioen?

1. 5
2. 10
3. 20
4. 50

Wat deed Caesar met Vercingetorix?

1. Hij wurgde hem in Alesia en liet de Galliërs toekijken
2. Hij vocht tegen hem in de strijd en doodde hem
3. Hij verbande hem, nadat hij zich overgaf
4. Hij pareerde hem door Rome en wurgde hem daar

Waarom waren de Romeinen zo vaak in staat de Galliërs te verslaan?

Finis