KT1- week 42, les 2; pathologie -> hart- en vaatziekten

• KT1 theorie
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie, Fysiologie en Pathologie 

                                              

Module 1B, 

Week 42, les 2

2023-2024

Boeken pathologie hart-vaatziekten

• Medische kennis: 

Hoofdstuk 3

• Eigen spreekuur en chronische ziekte: 

Hoofdstuk 2 (2.6.3/ 2.9.4/2.15 niet) en hoofdstuk 9.6

Lesindeling

• Herhaling vorige les 
• Theorie arteriosclerose 
• Risicofactoren arteriosclerose
• Hartritmestoornissen
• Opdracht risicofactoren 
• Afronden en huiswerk

De aorta (grote lichaamslagader) vervoert ...

1. Zuurstofarm bloed
2. Zuurstofrijk bloed

B

De longslagader vervoert ...

1. Zuurstofarm bloed
2. Zuurstofrijk bloed

A

De longader dan? Zuurstofrijk bloed

In welke bloedvaten worden stoffen in het bloed opgenomen en aan organen afgegeven?

1. aders
2. haarvaten
3. slagaders
4. de holle aders

B.

Bloeddruk

Wat verstaan we hieronder?

Wat is systole en diastole precies?

Hoe werkt het precies?

Is systole druk altijd hoger?

Maakt dit verschil met de bloedvatwand?

De druk in je bloedvaten

Boven- en onderdruk

De hartcyclus bestaat uit verschillende fasen: de systole (aanspanningsfase en uitdrijvingsfase) en de diastole (ontspanningsfase of vullingsfase). 

Nadat de ventrikels tijdens de systole het bloed hebben uitgepompt naar de aorta en de arteria pulmonalis (longslagader) ontspant de hartspier zich en begint de diastole.

Slagaders

Aders

Naar het hart toe

Van het hart af

Dikke gespierde wand

Dunne slappe wand

Kleppen over de gehele lengte

Kleppen alleen bij het hart

Bloed stroomt snel

Bloed stroomt langzaam

1:

B, C, F, G

2.ader:

A, D, E, H

Chronische ziekten

Hart- en vaatziekten: Doodsoorzaak nummer 1

• 2019: 1.7 miljoen Nederlanders met HVZ
• 2019: 130 000 nieuwe patiënten
• 2019: 40 000 sterfgevallen

Beroerte (CVA, TIA), hartfalen, angina pectoris,
hartinfarct, hartritmestoornissen etc.

Hart- en vaatziekten (HVZ) zijn in Nederland de belangrijkste doodsoorzaak. 

De zorg voor hart- en vaatziekten wordt ook wel CVRM genoemd. Dit staat voor cardiovasculair risicomanagement. Hiermee worden het opsporen en behandelen van risicofactoren voor hart- en vaatziekten bedoeld.

Atherosclerose

Atherosclerose/Arteriosclerose: Slagaderverkalking

• Natuurlijk verouderingsproces
• Vorming van 'plaques' in de slagaders

Atherosclerose is een belangrijke veroorzaker van hart en vaatziekten.

Plaques

Het ontstaan van plaques:

1. Vettige aanslag in slagaderen
2. Beschadiging van bloedvatwand
3. Aanhechten van cholesterol (LDL) en calcium
4. Ontstekingsreactie (leukocyten)
5. Plaque wordt steeds dikker
6. Bloedvatwand wordt stugger en harder
7. Er ontstaat een zwakke plek in slagader              

Vettige aanslag beschadigt wand van bloedvat waardoor cholesterol, calcium en ontstekingscellen zich kunnen aanhechten.

Plaque wordt harder/sclerotisch door aanplakken van bloedplaatjes op beschadigingen

Slagaderverkalking:

- Tot 70% afsluiting van bloedvat zonder

   problemen

- Lichaam maakt eigen omleidingen: 

  Collateraalvorming

- Als de plaque scheurt -> Vorming van

  bloedprop (trombus) in slagader

Gevolgen

In de hersenen:

• Vernauwing/tijdelijke afsluiting: TIA (Transient Ischaemic Attack)
• Afsluiting: Herseninfarct, CVA (Cerebraal Vasculair Accident)

In het hart:

• Vernauwing/tijdelijke afsluiting: Angina pectoris (pijn op de borst), hartaanval
• Afsluiting: Hartinfarct

Bij een infarct sterft het omliggende weefsel af door zuurstofgebrek

Trombus -> trombose -> ischaemie -> necrotisch  -> infarct

Stabiele angina pectoris; u heeft aanvallen die alleen optreden bij inspanning of emoties. Medicijnen kunnen de pijnaanvallen onderdrukken.

Onstabiele angina pectoris of een dreigend hartinfarct; uw klachten nemen in korte tijd toe (dagen of uren) De aanvallen treden ook op in rust.

Plaques gevolgen (2)

In het been:

• Vernauwing: Claudicatio intermittens (etalagebenen)
• Afsluiting: Gangreen (afsterven van de voet)

Perifeer Arterieel Vaatlijden (PAV)

CI: pijn in de benen bij inspanning, omdat spieren niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen krijgen.

- Pijn die meestal in de kuiten,

  bovenbenen of billen ontstaat als je een

  stukje wandelt.

- De klachten gaan weg als u even rust.

- Pijn aan de voeten bij liggen

- wonden die niet genezen. Je ervaart

  vaak verlichting van de pijn door de 

  voet af te laten hangen naast het bed.

- Wonden die niet spontaan genezen

  door te weinig bloedvoorziening. 

- Acute klachten (meestal in één been)

  Van het ene op het andere moment is

  het lopen fors slechter, is het been

  kouder, pijnlijker en bleker van kleur. 

• Leeftijd 
• Erfelijke aanleg 
• Verhoogd cholesterolgehalte
• Verhoogde bloeddruk (Hypertensie)
• Roken

• Overgewicht
• Te weinig lichaamsbeweging
• Diabetes mellitus
• Het mannelijk geslacht
• Reumatoïde artritis
• Gestoorde nierfunctie

Risicofactoren

Kun je hier wat aan doen?

Hartritmestoornissen

Hartritmestoornissen: Het hart pompt minder bloed weg door een stoornis in de prikkelgeleiding

• Hart klopt te snel
• Hart klopt te langzaam
• Hart klopt onregelmatig

Minder bloed = minder zuurstof:

• Duizeligheid, kortademigheid, pijn op de borst

Bij een hartritmestoornis kan de hartslag te snel, te langzaam of onregelmatig zijn. Bij iedereen wijkt het ritme wel eens af. Een cardioloog kan vaststellen of je werkelijk een ritmestoornis hebt

Kan onschuldig zijn: koffie, stress, drugs, alcohol etc.

Behandeling:

- Cardioversie ('schok')

- Medicijnen

Een elektrische cardioversie werkt via elektrodeplakkers op de borst. Die zijn verbonden met een defibrillator. Je wordt korte tijd in een diepe slaap gebracht, en krijgt dan een of meerdere elektrische schokken. De schok moet het eigen hartritme overstemmen. Het is een beetje te vergelijken met het opnieuw starten van een vastgelopen computer. De artsen zien direct of de cardioversie succes heeft, en het hart weer in een normaal ritme slaat. 

Hartritmestoornissen (2)

Atriumfibrilleren: Boezemfibrilleren

• Boezems worden te snel en onregelmatig geprikkeld
  
• Boezems trekken niet effectief samen
• Onregelmatige en te snelle hartslag

Hartritmestoornissen (3)

Oorzaken chronisch atriumfibrilleren:

• Coronaire hartziekten (angina pectoris/hartinfarct)
• Hartklepaandoeningen, hartfalen
• Soms ook schildklieraandoeningen en COPD

* Tijdelijk kan ook: koffie, drugs, stress, zware inspanning etc.

Hartritmestoornissen (4)

Risico's:

• Ontstaan van stolsels in het hart doordat bloed stil staat
• Embolieën die naar de hersenen gaan -> CVA
• Hartfalen (hart pompt te hard en niet effectief)

Hartritmestoornissen (5)

Behandeling met medicijnen

•  Bloedverdunners om trombose te verminderen 
•   Medicijnen om hartfrequentie te verlagen = betablokker = 

         atenolol, bisoprolol, metoprolol

• Samentrekkingen hart trager en minder krachtig = calciumantagonist = amlodipine en nifidipine

Huiswerk

• Lezen/leren boeken zie sheet 2

• Opdrachten maken: risicofactoren, schema coronaire hartziekten en oefenen met lesstof hart- en vaatziekten

• MBO-leren: Hartfalen
  
• Medilect: Hartfalen