Thema 9 Bs 3 Eiwitsynthese (reserve)

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

RNA

DNA kan worden gekopieerd tot RNA

RNA kan de celkern wel uit

Wat zijn de verschillen tussen RNA en DNA?

stap 1: messenger RNA (m-RNA) maken

messenger RNA  is een "boodschappenlijstje"
Let op!       m-RNA bestaat maar uit 1 streng
m-RNA heeft geen thymine maar uracil (BINAS)

Ribosomen

• De afgelezen kopie heet RNA
  
• Het RNA wordt in het ribosoom (eiwitfabriekje in de cel) vertaald naar het juiste eiwit. 

codon

codon

codon

codon

codon

codon

codon

codon

codon

RNA-polymerase maakt een RNA-streng: een kopie van het gen voor het hormoon oestrogeen.

Welke aminozuren coderen voor deze codons? 

Waar kan je dat vinden?

vormen samen een polypeptide (oftewel een eiwit, in dit geval het hormoon oestrogeen)

Stap 2 mRNA verlaat de celkern

Verwerking

Maak opdracht 11

Stap 3 translatie

Letters mRNA: CODON

AUG = startcodon

UGA = stopcodon

OEFENING:

Welke aminozuren worden gecodeerd door dit stuk DNA?

DNA:

ATGACTTGGCCCAGAGGAUAA

Welke aminozuren worden gecodeerd door dit stuk DNA?

DNA:

ATGACTTGGCCCAGAGGAUAA

1) Noteer de code van het mRNA

2) Zoek op in het schema van de genetische code op welke aminozuren worden ingebouwd in het eiwit?

Welke aminozuren worden gecodeerd door dit stuk DNA?

DNA:

TAC.TGA.ACC.GGG.TCT.CCT.

ATT

code van het mRNA:

AUG.ACU.UGG.CCC.AGA.GGA.UAA

Aminozuren:

Met.Thr.Trp.Pro.Arg.Gly.(stop)

Verwerking

Maak opdracht 12 - 14

Noem drie verschillen tussen
DNA en RNA.

Langs een van de nucleotideketens van een DNA-molecuul wordt een RNA-molecuul gevormd. Deze keten heeft de nucleotidesequentie CGGATACGGTTA.
Wat is de sequentie van nucleotiden in het RNA-molecuul dat hierlangs wordt gesynthetiseerd?

In de afbeelding worden gelijktijdig meerdere RNA-moleculen gevormd.
In welke richting wordt het DNA afgelezen: in de richting van A of in de richting van B? Leg je antwoord uit.

Voor welk aminozuur bevat het codon ACG de code?

1. serine
2. cysteïne
3. tryptofaan
4. threonine

Welk van de onderstaande codons is geen stopcodon?

1. UAA
2. UGA
3. UAG
4. UAU

Aan de slag

opdrachten 11-16 maken

begrippenlijst 2.3 maken/flitskaarten oefenen

Eiwitsynthese

Transcriptie (overschrijven van DNA)

+

Translatie (vertalen van mRNA --> eiwit)

Eiwitsynthese

Transscriptie (in celkern)

Vorming van mRNA

Transcriptie (RNA gevormd langs DNA)

codon

codon

codon

codon

codon

codon

codon

codon

codon

RNA-polymerase maakt een RNA-streng: een kopie van het gen voor het hormoon oestrogeen.

Welke aminozuren coderen voor deze codons? 

Waar kan je dat vinden?

vormen samen een polypeptide (oftewel een eiwit, in dit geval het hormoon oestrogeen)

Eiwitsynthese

Translatie (in ribosoom)

Vorming van eiwitten

3 letters mRNA: CODON

AUG = startcodon

UGA = stopcodon

Spliceosoom knipt introns uit pre-mRNA

Oefenen met de genetische code

Bioplek animatie

OEFENING:

Welke aminozuren worden gecodeerd door dit stuk DNA?

DNA:

ATGACTTGGCCCAGAGGATAA

Welke aminozuren worden gecodeerd door dit stuk DNA?

DNA:

ATGACTTGGCCCAGAGGAUAA

1) Noteer de code van het mRNA

2) Zoek op in het schema van de genetische code op welke aminozuren worden ingebouwd in het eiwit?

Welke aminozuren worden gecodeerd door dit stuk DNA?

DNA:

TAC.TGA.ACC.GGG.TCT.CCT.ATT

code van het mRNA:

AUG.ACU.UGG.CCC.AGA.GGA.UAA

Aminozuren:

Met.Thr.Trp.Pro.Arg.Gly.(stop)

Genregulatie, genexpressie, regulatorgenen

Epigenetica

Genregulatie in een prokaryoot 

(gen staat uit)

Genregulatie in een prokaryoot 

(gen staat aan)

Genexpressie is belangrijk voor specialisatie cellen

Epigenetica