Zij maakten het verschil - Kunstzinnige vorming les 1

• Kunst
• Basisschool
• Groep 2,5

KUNST

Vraag de leerlingen wat kunst is. Welke verschillende soorten kunst kennen zij? En wanneer is iets nu kunst?

 

Bekende kunstwerken

De slides hierna laten bekende kunstwerken zien van bekende kunstenaars. Laat de kinderen goed  kijken naar deze kunstwerken. Wat zien ze? Welke vormen? Welke  kleuren? Wat valt op? Wat vinden ze ervan?

Leonardo da Vinci (1452 - 1519)

Leonardo was al vroeg begonnen met het observeren (kijken naar) de natuur en alles wat hij zag, tekende hij. Zag hij een waterval, tekende hij een waterval. Zag hij een vliegende vogel, dan tekende hij een vliegende vogel. Later in zijn leven, toen hij ongeveer 14 jaar was, is hij in de leer gegaan bij een schilder. Hier leerde hij vooral schilderen, maar ook toneeldecor bouwen. Verder maakte hij later ook zijn eigen muziekinstrumenten.

Naast het tekenen van de natuur, tekende Leonardo ook veel mensen. Dit waren soms mensen uit verhalen of het waren mensen die hij op straat tegenkwam. Hij tekende dan of hele mooie mensen of hele lelijke mensen. Hij tekende bijvoorbeeld mensen die hun tanden waren verloren of met hele grote, vreemde neuzen.

Leonardo tekende alles wat hij zag. Dit deed hij niet alleen om 'kunst' te maken, om iets te tekenen, maar ook voor zijn onderzoek. Als hij met een wetenschappelijk onderzoek bezig was, tekende hij ook alles wat hij zag en ontwerpen die hij bedacht had. Zijn tekeningen waren altijd heel precies. Ze hadden heel veel details, omdat hij heel precies moest zijn voor zijn onderzoek. Hij tekende altijd eerst het onderwerp in zijn geheel en daarna tekende hij delen in detail.

Bekende werken zijn Mona Lisa, Het Laatste Avondmaal en Man van Vitruvius. Er zijn nog vele anderen.

Mona Lisa

Het schilderij Mona Lisa is misschien wel het bekendste werk van Leonardo da Vinci. Hij heeft hier wel vier jaar aan gewerkt. Het was gemaakt in opdracht. Dat wil zeggen dat iemand aan hem gevraagd had om het werk te maken, in ruil voor geld. Toen Leonardo eindelijk klaar was met het werk, vond hij het zo mooi dat hij het nooit aan de opdrachtgever heeft gegeven. Op het schilderij zie je een vrouw die glimlacht. Ze kijkt je altijd in de ogen aan. Het maakt niet uit waar je staat. Dat maakt dit schilderij zo spannend. Dat en dat dit schilderij is omringt door mysteries. Ze lacht altijd, maar waarom? Wie was deze vrouw? Het schilderij Mona Lisa trekt nog elk jaar miljoenen bezoekers naar het Louvre (museum) in Parijs, Frankrijk. 

Rembrandt van Rijn 
(1606 -1669)

Nederlandse kunstschilder. Zijn werk is wereldberoemd. Hij wordt gezien als een van de belangrijkste schilders uit de 17e eeuw, die we ook vaak de Gouden Eeuw noemen. Rembrandt wordt ook wel een Hollandse Meester genoemd.

Rembrandts werk viel op doordat hij beweging liet zien in zijn schilderijen. Hij schilderde geen mensen netjes naast elkaar, maar zoals de mensen bezig waren. Het leek dan net alsof de mensen op het schilderij niet door hadden dat ze geschilderd werden.

Rembrandt maakte ongeveer 300 schilderijen. Soms deed hij wel drie jaar lang over het maken van één schilderij. Hij maakte meestal kleine schilderijen. Vaak schilderde hij mensen met mooie kleding en sieraden. Rembrandt schilderde ook de natuur, bomen en wolken na. Rembrandt schilderde eerst met hele donkere kleuren. Later gebruikte hij meer kleur in zijn schilderijen. De schilderijen werden toen ook groter.

 

Antoni Gaudí (1852 -1926)

Kenmerken werk Gaudi:

• Natuurlijke vormen
  
• Kleur d.m.v. glas in lood en mozaïek
• Gebouwen met extreme hoogtes en gebogen lijnen met daarin grote ramen
• Hij versierde zijn gebouwen graag met dierlijke en natuurlijke elementen. 

Vincent van Gogh (1853 - 1890)

Vincent van Gogh heeft een compleet eigen stijl ontwikkeld door naar werkjes van verschillende andere kunstenaars te kijken en hier beetje bij beetje van over te nemen.

Vincent begon met het werken met pen, houtskool en Oost-Indische inkt.

Later leert hij ook te werken met olieverf, en past hij dit toe in zijn kunstwerken.

Impressionisme:

Maar veel van de kunstwerken van Vincent van Gogh zijn voor een groot deel in de schilderstijl van het impressionisme geschilderd. 

Toen rond 1870 verf in tubes gekocht kon worden, trokken de schilders meer en meer naar buiten om daar te gaan schilderen. Ze kwamen erachter dat buiten de kleuren om vele manieren konden veranderen (bijv. door het zonlicht), en dat het veel uitmaakte waar je ging staan met je kwast en schildersezel. Er werd hierdoor op andere manieren naar landschappen gekeken.

De manier van schilderen was ook een andere manier dan anders.

Er werden veel verschillende kleuren gebruikt, en met de penseel werden er snelle en korte strepen en stippen op het doek gemaakt, waardoor je een kleurrijk beeld van de natuur kreeg.

 

Piet Mondriaan  (1872 - 1944)

Mondriaan is begonnen als landschapsschilder. Veel mensen waardeerden deze schilderijen die er uitzagen zoals de natuur in werkelijkheid is (naturalisme), dat vonden mensen toen mooi. Dat was eind 19e eeuw en begin 20e eeuw. Mondriaan ging andere dingen uitproberen met felle kleuren en strakke lijnen. Dat vonden de mensen niet zo mooi, ze waren meer gewend aan zijn landschappen. Toch ging Mondriaan door en sloot zich aan bij de kunstbeweging van De Stijl. Hij gebruikte toen alleen nog maar rood, blauw, geel en de niet-kleuren zwart, wit en grijs en maakte alleen nog gebruik van rechthoekige vormen.

De Stijl

Deze kunstbeweging had een tijdschrift dat De Stijl heette. De kunstvorm heette eigenlijk de Nieuwe Beelding. De leden van De Stijl waren niet alleen schilders, maar ook beeldhouwers, architecten, musici, schrijvers en dichters. Ze vonden allemaal dat kunst vooral het werk is van de kunstenaar en iedere kunstenaar wil harmonie in zijn werk. Ook schilders en kunstenaars die in andere stijlen werkten zoals Rembrandt of Vermeer. Ook in de schilderijen van die schilders was altijd harmonie. De kunstenaars van de Nieuwe Beelding vonden het minder belangrijk wat een kunstwerk voor moest stellen.

Schooltv: De Stijl - Een groep moderne kunstenaars

 

Pablo Picasso  (1881 - 1973)

Kenmerken Picasso

• De meest veelzijdige kunstenaar van de twintigste eeuw
  
• Hij staat bekend om zijn kubistische schilderijen. Kubisme is vooral met lijnen getekend. 
• Picasso bleef zijn hele leven lang op zoek naar vernieuwing. In zijn werk zien we dan ook verschillende periodes van schilderstijlen. Rond 1900 was zijn Blauwe periode, waarin hij bijna alleen met blauwgroene tinten werkte. Zes jaar later begon zijn roze periode. Je raadt al welke kleur toen veel voorkwam in zijn schilderijen. Vanaf 1909 brak zijn Kubistische periode aan. Picasso wilde de wereld laten zien in kunst, maar dan op een nieuwe, totaal andere manier. In gedachten haalde hij alles wat we zien in het dagelijks leven uit elkaar: alsof het stukken en brokken zijn. En die zette hij opnieuw in elkaar, op een onverwachte manier. Hij deed dat in de vorm van beelden, collages en schilderijen. Er volgden nog veel meer periodes zoals de klassieke periode, surrealistische periode en abstracte periode.

Karel Appel 
(1921 - 2006)

Karel Appel:

Nederlandse schilder, beeldhouwer, tekenaar en dichter.
Was lid van de CoBrA-groep (Copenhagen, Brussel, Amsterdam), die de schilderkunst drastisch vernieuwde. In zijn werk zijn altijd herkenbare figuren te ontdekken, of dit nu mensen, dieren of zonnen zijn. Behalve schilderijen maakt hij gouaches, litho's en fel gekleurde beelden en reliëfs van hout, aluminium en polyester. 

Marlene Dumas
(geboren in 1953)

Marlene staat bekend om haar portretten, vol met emotie, symboliek en verwijzingen. Haar karakteristieke kleurenpalet is grijs, blauw en rood.