Hst 9 - 9.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hst 9 - Tijd van de wereldoorlogen (1900-1950)

Kenmerkende aspecten:

37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.

39 De crisis van het wereldkapitalisme.

40 Het voeren van twee wereldoorlogen.

43 Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.

19de eeuw was een van de vreedzaamste periodes uit de Europese geschiedenis

Waarom was de relatie Frankrijk Duitsland eind 19de eeuw verstoord?

1. Door de Frans-Duitse oorlog
2. Door de Duitse eenwording
3. Door de Napoleontische oorlogen
4. Door bemoeienissen van de Engelsen

De machtsbalans werd verstoord toen onder leiding van Pruisen een economisch sterk Duits keizerrijk werd gevormd...

De vijf grote Europese mogendheden:

- Groot-Brittannië

- Frankrijk

- Oostenrijk-Hongarije

- Rusland

- Pruisen

De VS was een nieuwe economische grootmacht, maar werd door hun politiek van isolationisme niet als bedreiging gezien.

.... en het militarisme in Europa toenam.

• Duitsland: Pas sinds 1871 een eenheidsstaat -> zocht nog naar eenheid. Streefde naar eenheid en een imperium zoals Frankrijk en Engeland.
  
• Frankrijk: De Fransen hadden de Frans-Duitse oorlog verloren (1870-1871). Ze moesten ook nog het gebied Elzas-Lotharingen afstaan en zinden op wraak.  
• Engeland: Hadden grootste rijk van de wereld en keken met schuin oog naar imperialistische wensen van Duitsland en de bouw van hun vloot; er ontstond een wapenwedloop
• Oostenrijk-Hongarije: Staat van tientallen verschillende culturen, talen, landen die zelfstandig wilden worden.  

Er ontstonden twee bondgenootschappen: 

- triple entente

- triple alliantie

Welke landen waren onderdeel van de triple alliantie?

1. GB, Frankrijk en Rusland
2. Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Rusland
3. Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië
4. GB, Frankrijk en Italië

--> centralen

--> geallieerden

Wat waren de onderliggende oorzaken voor WO-I?

Welke vier onderliggende oorzaken voor het ontstaan van WO-I komen in filmpje naar voren?

Wie is de persoon in deze foto waarop een aanslag gepleegd wordt?

1. Franz Josef
2. Wilhelm II
3. Franz Ferdinand
4. Wilhelm I

9.1 Oorlog en crisis

• Je kunt beschrijven door welke oorzaken het machtsevenwicht tussen de Europese mogendheden verstoord raakte.
• Je kunt beschrijven waarom en op welke wijze de manier van oorlog voeren tussen 1914 en 1918 veranderde.
• Je kunt uitleggen dat de Eerste Wereldoorlog voor een verandering in de mondiale economische verhoudingen zorgde.
• Je kunt de zwakke plekken van de Amerikaanse economie beschrijven en je kunt uitleggen hoe die zwakke plekken leidden tot een economische wereldcrisis.

• Je kunt uitleggen hoe onder president Roosevelt de economische problemen werden aangepakt en dat deze aanpak een breuk met het verleden was.

Of maak vragen 9.1

De Eerste Wereldoorlog duurde van...

1. 1914 - 1917
2. 1914 - 1918
3. 1939 - 1945
4. 1940 - 1945

De opmars van het Duitse leger.

Na de slag bij de Marne strandde de oorlog op het Westfront in een loopgravenoorlog, waarbij nieuwe wapens als gifgas ingezet werden om een paar km terrein van de tegenstander in te nemen.

Lees de tekst De oorlog breekt uit van par. 9.1

Soldaten zetten de aanval in vanuit een 

loopgraaf

Lees de tekst Oorzaken van de oorlog  van par. 9.1

Soldaten lopen door het 'niemandsland' (gebied

 tussen de loopgraven)

Een soldaat staat in een gebied compleet verwoest door bommen en granaten (niemandsland)

Eerste wereldoorlog was een totale oorlog; de gehele bevolking was betrokken bij de oorlog.

Mannen aan het front; vrouwen & kinderen in de fabriek

In 1918 verdween het Oostfront tegen Rusland. Wat was hier de oorzaak van?

1. De Russen trokken zich terug uit de oorlog na de Russische revolutie van 1917
2. De Duitsers hadden Rusland ingenomen
3. De Russen hadden Oost-Duitsland ingenomen
4. Tsaar Nicolaas II ging aan Duitse zijde meevechten

De VS ging in 1917 aan geallieerde zijde meevechten:

- President Wilsons ideaal ; make the world safe for democracy

- Slachtoffers VS door Duitslands onbeperkte duikbotenoorlog

Het Duitse leger verloor terrein en was moegestreden.

Op 11 november 1918 tekenden de Duitsers de capitulatie.

Welke vredesbepalingen voor Duitsland stonden in het Verdrag van Versailles?