V3 Taalverzorging 5 spreekwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom V3T!

Taalverzorging 5

Spreekwoorden en gezegden

Programma

1. 10 minuten lezen
   
2. Huiswerkopdrachten bespreken 
3. Korte terugblik vorige les
4. Taalverzorging 5: spreekwoorden en gezegden
5. Afsluiting en vooruitblik

10 minuten lezen

Opdracht 3 bespreken

a als een avonturenroman: vergelijking met een verbindingswoord (als)

b smeuïg: synesthesie

c doeken: concreto pro abstractum

d zijn oog vallen: zuivere metafoor

e kunstwereld: totum pro parte

f nazi-Duitsland: totum pro parte

g golf van zelfkritiek: vergelijking met een verbindingswoord (van); museumwereld: totum pro parte

h Van Meegerens: eponiem

Opdracht 8 bespreken

In grap wordt met beeldspraak gespeeld. 

‘Schat’ betekent tegenwoordig vaak ‘lieveling’. 

Het is een metafoor die zo vaak gebruikt wordt dat we het tegenwoordig bijna niet meer als beeldspraak herkennen. 

In deze grap wordt de nadruk juist weer gelegd op het beeld. 

De overeenkomst tussen beeld en werkelijkheid is echter anders dan je had verwacht. 

De ander wordt niet met een schat vergeleken omdat hij of zij waardevol is, maar omdat de ander hem graag ‘onder de grond’ zou ‘stoppen’. 

Met welk soort metonymia heb je hier te maken?

Ik lust nog wel een kopje!

1. eponiem
2. voorwerp ipv inhoud
3. stof ipv voorwerp
4. enkelvoud ipv meervoud

Met welk soort metonymia heb je hier te maken?

Even de neusjes tellen.

1. pars pro toto
2. totum pro parte
3. abstractum pro concreto
4. concreto pro abstractum

Doel: Je leert wat uitdrukkingen zijn en in welke varianten ze voorkomen.

Zoeken naar spreekwoorden

•  Werk samen met je buur (die naast je zit!).
  
•  Bekijk het schilderij van Pieter Bruegel (zie ook p. 51 van je boek).
•  Schrijf zoveel mogelijk spreek-woorden op.
  
•  Jullie krijgen 5-10 minuten de tijd.
  

Spreekwoorden

Een spreekwoord is een korte uitspraak die een bepaalde wijsheid uitdrukt en gebruikt wordt als een soort samenvatting van een situatie waarin raad of advies nodig lijkt.

Veel spreekwoorden zijn nauw verbonden met de Nederlandse geschiedenis. Vaak zijn ze ontleend aan de zeevaart, handel en nijverheid of het boerenbedrijf. Ook zijn veel uitdrukkingen afkomstig uit de Bijbel.

Opdrachten maken

• Maak opdracht 3 en 4 op pagina 52 van je boek. 
• Je mag je laptop gebruiken om dingen op te zoeken.
• Je krijgt hier 10-15 minuten de tijd voor. 
• Je mag zachtjes overleggen met je buur. 

Opdracht 3 nakijken

Nederland kent een lange geschiedenis van handel op zee, denk aan de VOC en WIC. Daarnaast zorgde de ligging aan de kust en de vele rivieren voor een bloeiende scheepvaart.

Opdracht 4 nakijken

a zij hebben veel geld te besteden

b je komt niet vooruit, je krijgt er nog een groter probleem voor in de plaats

c hij weet er niets van

d elkaar hinderen

e er waren concurrenten

f als het goed gaat, gaat het op alle vlakken goed

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: dinsdag 14 februari

• Huiswerk: leren p. 46-47 en 50-51 (let op: zegswijze en gezegde NIET)
• Meenemen: LAPTOP, boek, leesboek, schrift en pen
• Programma: taalverzorging 6