1.2 in de tijd van ontdekkers en hervormers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

In de tijd van ontdekkers en hervormers

Bespreken vragen 1.1

vraag 5

a - Bij de Magna Carta ging het om vrijheidsrechten, zoals bescherming van personen, en politieke rechten, zoals bevoegdheden om op te reden tegen de overheid.

- Bij de Blijde Inkomst ging het om vrijheidsrechten, zoals bewegingsvrijheid van kooplieden, en politieke rechten, zoals toestemming geven voor oorlog.

b De naam vind ik terecht, want het ging om dezelfde soort vrijheidsrechten en politieke rechten.

Vraag 7

a Edelen hadden hun macht over een gebied, zoals Willem over Holland, oorspronkelijk gekregen volgens het feodale systeem dat was ontstaan in de tijd van monniken en ridders. In dat systeem hadden andere mensen dan edelen en geestelijken niet of nauwelijks vrijheidsrechten of politieke rechten.

b Er ontstonden steden die vrijheidsrechten en politieke rechten (stadsrechten) kregen van hun landsheer in ruil voor geld. Deze rechten werden uitgeoefend door de opkomende burgerij die ook profiteerden van de vrijheidsrechten.

c Door de staatsvorming wilden vorsten steeds meer geld van burgers hebben. Om centrale belastingen te kunnen instellen riepen vorsten vanaf de 15e eeuw de Staten-Generaal bijeen, waarin de burgerij als derde stand was vertegenwoordigd. Hierdoor kregen burgers ook inspraak in het staatsbestuur.

Vraag 13

a Met 'rooms-koning bij Gods genade' stelde hij dat hij zijn macht van God had gekregen.

b Nee, Willem werd als vijandelijke veroveraar vermoord. De West-Friezen erkenden zijn gezag niet.

c - Bij machtsmisbruik is verzet gerechtvaardigd (met moord door middel van gif als uiterste verzetsmiddel).

Maarten Luther

Filips II

Willem van Oranje

Hertog van Alva

Karel V

A Oprichting Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

B Begin Nederlandse Opstand

C Unie Van Utrecht: gewesten en steden werken samen tegen Spanje.

D Filips stuurt Alva om orde op zaken te stellen

E Filips II wordt afgezworen in het Plakkaat van Verlatinge

A

B

C

D

E

Vind je Theodorus Beza een belangrijke persoon uit de Nederlandse geschiedenis? en waarom vind je dat?

Wanneer is een historisch persoon belangrijk? Bedenk twee argumenten.

soorten argumenten

Belangrijk voor tijdgenoten→ leven veranderde op één of enkele terreinen​

Belangrijk als aanstichter of oorzaak van grote veranderingen​

Belangrijk als voorbeeld of symbool van ontwikkeling of denkwijze​

Belangrijk voor mensen nu (we hebben er nu nog mee te maken, als voorbeeld, waarschuwing of inspiratiebron)​

Voor veel mensen verandert er wat​

Het gaat om een grote verandering (politiek, economisch, cultureel)

Plakkaat van Verlatinge

1581

afzweren vorst Filips II

Republiek der zeven verenigde Nederlanden

om welke rechten ging het bij het plakkaat van Verlatinge?

Lees blz 11 Toen en nu en bron 10 op blz 21 en maak: vr4

Doorlezen 1.3

maken 2, 3, 10, 12.