4.7 Sporten: gezond sporten

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 1

4.7 Gezond sporten

wat gaan we vandaag doen?

herhalen 4.6 Je bloed en bloedsomloop

bespreken huiswerk

nieuwe theorie: 4.7 Gezond sporten

zelf aan de slag

4.6 Je bloed en bloedsomloop

bloedvatenstelsel:

je hart en alle bloedvaten bij elkaar

bloedsomloop:

de weg die het bloed aflegt door het lichaam

Je bloed en bloedsomloop

het hart zorgt ervoor dat je bloed door je bloedvaten blijft stromen

er zijn 3 soorten bloedvaten:

- slagaders

- haarvaten

- aders

Je bloed en bloedsomloop

slagaders:

- lopen van het hart naar de organen in je lichaam

- bevat veel zuurstof: zuurstofrijk

- in je boek rood gekleurd

pols

Je bloed en bloedsomloop

haarvaten:

- zeer kleine bloedvaten

- in al je organen

- het zuurstof in het bloed wordt afgegeven aan de organen

- bloed is eerst zuurstofrijk, daarna zuurstofarm (weinig zuurstof)

je bloed en bloedsomloop

aders:

- lopen van een orgaan naar je hart

- bevatten weinig zuurstof: zuurstofarm

- in je boek blauw gekleurd

Je bloed en bloedsomloop

Het zuurstofarme bloed gaat vanuit het hart naar de longen: hier komt er weer zuurstof in het bloed (gaswisseling).

In de longblaasjes wordt koolstofdioxide uitgewisseld met zuurstof (zie vorige basisstof).

Het bloed is daardoor weer zuurstofrijk.

Je bloed en bloedsomloop

lichaamstemperatuur

Tijdens het sporten is er veel verbranding in je spieren.

Hierbij komt warmte vrij en stijgt je lichaamstemperatuur.

Als je lichaamstemperatuur te hoog wordt, kan je oververhit raken.

Je bloed en bloedsomloop

De huid helpt om oververhitting tegen te gaan:

- de bloedvaten vervoeren de warmte door je lichaam

- de haarvaten in de huid worden wijder: daardoor kan er meer bloed doorheen stromen

- via de huid geeft het lichaam warmte af aan de omgeving

- en je gaat zweten: koelt het lichaam ook af

4.7 Gezond sporten

Bij het sporten werken de volgende orgaanstelsels samen:

- bottenstelsel

- spierstelsel

- ademhalingsstelsel

- bloedvatenstelsel

Deze stelsels hebben we eerder dit hoofdstuk besproken.

Gezond sporten

Het is van belang dat je goed voor jezelf zorgt voor tijdens en na het sporten.

Belangrijk bij het sporten zijn:

- eten

- drinken

- kleding

Gezond sporten

Er zijn verschillende soorten sporters:

- krachtsporters (gewichtheffer):

moet voor kortere tijd inspanning leveren

- duursporters: (hardloper):

moet voor langere tijd inspanning leveren

Beide soorten sporters hebben verschillende soorten voeding (eten) nodig.

Gezond sporten

Een krachtsporter heeft eiwitrijk voedsel nodig. Deze eiwitten zijn bouwstoffen die helpen bij het maken van nieuwe spiervezels.

Een duursporter heeft koolhydraatrijk voedsel nodig. Koolhydraten zijn brandstoffen. Ze zorgen voor voldoende energie om lang vol te houden.

	eiwitten	koolhydraten
zit in	vlees en eieren	pasta en brood (zetmeel en glucose)
soort stof	bouwstof	brandstof
zorgt voor	maken van nieuwe spiervezels	voldoende energie

Gezond sporten

Tijdens het sporten zweet je veel en daardoor verlies je vocht.

Daardoor kan je last krijgen van uitdroging.

Het beste is om tijdens en na het sporten voldoende water te drinken.

Een sportdrank is alleen nodig als je langdurig gaat sporten.

Gezond sporten

Het is belangrijk dat je de juiste kleding draagt.

Deze kleding kan meerdere functies hebben:

- je moet je gemakkelijk kunnen bewegen

- je zweet moet snel kunnen worden afgevoerd en verdampen

- herkenning bij teamsport

- bescherming bij sommige sporten

- hulpmiddel: b.v. keepershandschoenen

vragen

VRAGEN? 

zelf aan de slag

opdracht 38 t/m 40 maken (is huiswerk)