15.3 les 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

15.3

Het gezichtszintuig

Deel 2

Doelen

Je kan uitleggen hoe afstand en diepte zien werkt

Je kan uitleggen hoe afwijkingen van het oog zorgen voor een afwijkend beeld

Je kan uitleggen hoe afwijkingen aan het oog verholpen kunnen worden

- Harde oogvlies

- Gele vlek

- Lens

- Lensbandjes

- Iris

- Blinde vlek

Reguleert hoeveelheid licht

Sterke breking van lichtstralen

Hoogste dichtheid receptorcellen

Plek waar zenuwen het oog verlaten

Buitenste laag van oogbol

Houden lens op de plek

Bouw van het oog

De onderdelen die lichtstralen passeren in het oog:

1. Hoornvlies

2. Kamervocht

3. Pupil

4. Lens

5. Glasachtig lichaam

6. Netvlies

Het hoornvlies is een dunne laag levende cellen ...

Het hoornvlies buigt licht naar binnen toe: convergeren

De lens

Boven:

ontspannen spieren --> strakke bandjes --> lens plat getrokken

Onder:

aangespannen spieren --> slappe bandjes --> lens veert terug naar bolle vorm

Voor voorwerpen dichtbij is meer breking nodig!

accomoderen is noodzakelijk omdat de afstand van lens tot netvlies niet kan veranderen

--> dan dus de lichtstralen sterker of minder sterk buigen

Lenswerking

Behalve breking word het beeld door de lens ook omgekeerd op het netvlies

Verziend en bijziend

De vorm van de oogbol beïnvloed hoe de lichtstralen op het netvlies komen:

Wat verwacht je als de stralen niet goed op het netvlies komen?

1. Je ziet minder kleuren
2. Het beeld is lichter of donkerder
3. Je ziet minder scherp
4. Het beeld wordt niet goed omgedraaid

Verziend

Veraf GOED kunnen zien

Voor dichtbij te weinig breking

--> een bolle lens helpt met extra breking

Bijziend

Dichtbij GOED kunnen zien

Voor veraf te veel breking

--> een holle lens helpt om de sterke breking te verminderen

De oogvorm is dus niet

afgestemd op de totale

breking door het oog

https:

Als de oogbol te groot is ben je

Daarbij worden lichtstralen                                    gebogen

Met een                                   worden lichtstralen goed gebogen 

Bijziend

Verziend

Te zwak

Te sterk

Holle (-) lens

Bolle (+) lens

Afstand schatten

Door het vergelijken van grootte van (bekende) voorwerpen

Stereoscopisch kijken, oftewel het beeld van 2 ogen vergelijken

Beeldverwerking

Elk oog heeft een linker en rechter gezichtsveld

Impulsen gaan van beide ogen naar hersenen en kruisen in het chiasma opticum

De gezichtsvelden aan de neuskant kruisen

Hoe wordt het beeld waargenomen door hersenen? (welke zijde van het figuur hoort waar?)

Door de kruising komen beide rechter gezichtsvelden in de rechter visuele schors aan

Hetzelfde geldt voor links

Daardoor kunnen de hersenen 2 beelden vergelijken en diepte schatten

BiNaS 87C4

Samenvatting

De vorm van het oog + de breking van lichtstralen zorgen voor een scherp beeld

Verziendheid en bijziendheid zijn afwijkingen

Afstand en diepte zien komt door:

- Verwachting van grootte van objecten

- Stereoscopisch kijken: 2 beelden vergelijken

Aan de slag

Opdracht 4, 5, 6, 9 en 10