Aardbevingen: Hoe ontstaan ze?

Aardbevingen: Hoe ontstaan ze?

Leerdoel

Aan het einde van deze les weet je hoe aardbevingen ontstaan en kun je uitleggen waarom sommige gebieden gevoeliger zijn voor aardbevingen dan andere.

Leg aan het begin van de les uit wat het leerdoel is. Dit kan bijvoorbeeld door het leerdoel te laten zien en kort uit te leggen wat de leerlingen aan het einde van de les moeten weten en kunnen.

Wat weet jij al over aardbevingen?

Definitie aardbeving

Een aardbeving is een trilling of schok in de aardkorst. Dit kan veroorzaakt worden door het vrijkomen van opgebouwde spanningen in de aardkorst.

Leg kort uit wat een aardbeving is en waar het door veroorzaakt kan worden. Laat eventueel een foto of video van een aardbeving zien om het visueel te maken.

Tektonische platen

Aardbevingen worden vaak veroorzaakt door bewegingen van tektonische platen. Dit zijn grote stukken aardkorst die op het magma van de aarde drijven.

Leg uit wat tektonische platen zijn en hoe deze bewegingen aardbevingen kunnen veroorzaken. Gebruik eventueel een animatie om dit te verduidelijken.

Platentektoniek

De bewegingen van tektonische platen worden ook wel platentektoniek genoemd. Dit is een belangrijk onderdeel van aardbevingsonderzoek.

Leg kort uit wat platentektoniek is en waarom het belangrijk is voor aardbevingsonderzoek. Zorg dat de leerlingen begrijpen dat platentektoniek de oorzaak is van veel aardbevingen.

Seismische golven

Bij een aardbeving ontstaan seismische golven. Dit zijn trillingen die door de aarde heen gaan en gemeten kunnen worden met seismografen.

Leg uit wat seismische golven zijn en hoe deze gemeten kunnen worden. Laat eventueel een filmpje zien van een seismograaf in actie.

Schaal van Richter

De schaal van Richter wordt gebruikt om de kracht van aardbevingen aan te geven. Dit is een logaritmische schaal, wat betekent dat elke stap op de schaal 10 keer zo sterk is als de vorige stap.

Leg uit wat de schaal van Richter is en hoe deze werkt. Geef eventueel voorbeelden van aardbevingen met verschillende waardes op de schaal van Richter.

Aardbevingsbestendig bouwen

In gebieden waar veel aardbevingen voorkomen is het belangrijk om aardbevingsbestendig te bouwen. Dit betekent dat gebouwen zo gebouwd worden dat ze beter bestand zijn tegen aardbevingen.

Leg uit wat aardbevingsbestendig bouwen is en waarom dit belangrijk is. Bespreek eventueel voorbeelden van aardbevingsbestendige gebouwen.

Wat is aardbevingsbestendig bouwen?

1. Gebouwen zo bouwen dat ze beter bestand zijn tegen aardbevingen
2. Gebouwen zo bouwen dat ze beter bestand zijn tegen overstromingen
3. Gebouwen zo bouwen dat ze beter bestand zijn tegen brand
4. Gebouwen zo bouwen dat ze beter bestand zijn tegen stormen

Wat zijn seismische golven?

1. Trillingen die door de aarde heen gaan en gemeten kunnen worden met seismografen
2. Radiogolven die door de ruimte heen gaan
3. Elektrische golven die door kabels heen gaan
4. Golven die ontstaan door de wind

Wat is platentektoniek?

1. Een nieuwe technologie voor energieopwekking
2. Bewegingen van tektonische platen
3. Het ontstaan van planeten
4. Het bestuderen van de maan

Wat zijn tektonische platen?

1. Een soort vulkanische rotsen
2. Stukken metaal die in de aardkorst zitten
3. Grote stukken aardkorst die op het magma van de aarde drijven
4. Een ander woord voor aardlagen

Wat veroorzaakt aardbevingen?

1. Stijging van de zeespiegel
2. Beweging van de zon
3. Verandering in luchtdruk
4. Vrijgekomen spanningen in de aardkorst

Waar komen aardbevingen voor?

Aardbevingen komen overal ter wereld voor, maar er zijn gebieden waar ze vaker voorkomen dan in andere gebieden. Dit heeft te maken met de ligging van tektonische platen en de opbouw van de aardkorst.

Leg uit waarom aardbevingen vaker voorkomen in bepaalde gebieden en bespreek enkele voorbeelden van deze gebieden.

Hoe ontstaat een tsunami?

Een aardbeving onder water kan een tsunami veroorzaken. Dit is een grote golf die zich over de oceaan verspreidt en veel schade kan aanrichten.

Leg uit wat een tsunami is en hoe deze ontstaat. Bespreek eventueel voorbeelden van tsunamis die veroorzaakt zijn door aardbevingen.

Werkopdracht 

Maak een poster over aardbevingen en tsunami's. Gebruik minimaal 3 afbeeldingen en leg kort uit hoe aardbevingen en tsunami's ontstaan.

Je presenteert de poster aan elkaar tijdens maatwerk

Geef een huiswerkopdracht waarbij de leerlingen hun kennis over aardbevingen en tsunami's moeten laten zien. Geef eventueel duidelijke richtlijnen voor de poster, zoals het formaat en de vereiste onderdelen.

Vragen en discussie

Heb je nog vragen over aardbevingen? Of wil je iets delen wat je hebt geleerd? We gaan nu in gesprek met elkaar.

Reserveer aan het einde van de les tijd voor vragen en discussie. Moedig de leerlingen aan om vragen te stellen en ervaringen te delen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.