T5: ecologie - bs 3

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 5  Ecologie   

Benodigheden

- Boek & Binas

- Schrift

- Pen, potlood, etc

- Rekenmachine

Lessonup

- JA

Tassen in

de tassenkast

Telefoons op de hoek van de tafel

wat er op het programma staat 

• quiz over bs 3: weten en toepassen 

doel: 

• leren doen van natuurwetenschappelijk onderzoek 
  
• gaat over het de vakken biologie, scheikunde, natuurkunde
• experiment uitvoeren is onderdeel van nw onderzoek
• 
  

wat je meeneemt:

• schrift, etui (met (kleur)potloden, geo, rekenmachine, puntenslijper, pen, gum), iPad, plakstift oid 

Is het voor een cijfer?

• uiteindelijk wel: O, V, G
  

organisatie:

• je werkt soms alleen, soms in duo's  maar meestal met je groepje. 
• je krijgt allerlei documenten die je in je schrift plakt. 
• door samen te werken leer je samen. 
• in de lessen wordt er geoefend met de onderdelen van nw onderzoek, het huiswerk gaat steeds over je eigen onderzoek. 
• steeds blokuur. Je kunt in principe je huiswerk afkrijgen. 

In een bos komen twee soorten ratten voor, die concurreren om een bepaald type bessen. De ratten vechten en verwonden elkaar.
Welke conclusie over deze waarneming is juist?

1. de bessen worden niet gegeten door andere diersoorten
2. de bessen zijn slechts in beperkte mate beschikbaar
3. de twee soorten hebben in het bos dezelfde niche
4. in bessen zitten maar weinig zaden

welk vorm van concurrentie vind je alleen tussen soortgenoten en niet tussen individuen van verschillende soorten?

1. om licht
2. om ruimte
3. om een territorium
4. om voedsel

Een insectenpopulatie op een akker vormt vaak een plaag na welke type groeicurve?

1. J-vormige groeicurve
2. S-vormige groeicurve

In een populatie kunnen dichtheidsafhankelijke en dichtheidsonafhankelijke factoren veranderingen in aantallen veroorzaken.
Welke verandering is het resultaat van een dichtheidsONafhankelijke factor?

1. populatiecycli van lynx en sneeuwschoenhaas wisselen elkaar af
2. visarendpopulatie neemt af in grootte als gevolg van watervervuiling
3. uitbreken van vogelgriep in grote kippenboerderijen zorgen voor een epidemie
4. inteeltschade vermindert het voortplantingssucces bij het jachtluipaard

epifyten

Symbiose: duurzame relatie tussen twee verschillende soorten

- om schuilplaats of om voeding 

Situatie: In tropische regenwouden groeien varens hoog in de boom, in de schaduw van de boomkroon. Ze gebruiken met name de 'oksels' voor vestiging. Voedingstoffen halen ze met luchtwortels uit de omgeving of via de microbiele omzetting van dode bladeren 

Van welke symbiontische relatie is hier sprake

1. mutualisme
2. commensalisme
3. parasitisme

Wanneer een tak, t.g.v. zwakte van de boom, breekt door het grote gewicht aan varens (en andere epifyten), dan is er duidelijk schade. De verzwakking is het gevolg van activiteit van reducenten en de varens kunnen dientengevolge de voedingsstoffen uit het vermolmde en verrotte hout gaan gebruiken van de verzwakte boom
- Leg uit dat er sprake is van parasitisme tussen varen en boom
- Leg uit dat er geen sprake is van parasitisme tussen varen en boom.

Noem een verschil tussen predatie en parasitisme