Mijn proefles

• Communicatie
• HBO
• Studiejaar 1

Observeren 

Wat weten jullie nog over observeren?

Waarom observeren?

Professioneel observeren 

• Bewuste wijze informatie opnemen.  
• Doelgericht gedragsinformatie verzamelen. 
• Planmatig--> observatievraag en observatiedoel.
• Observatie registeren/rapporteren.

Waar moet je opletten als observator?

• Objectief/subjectief
• Probeer dat wat je waarneemt objectief te houden--> probeer niet meteen te interpreteren. 
• Je verzamelt puur de feiten--> Pas later geef je hier een betekenis aan.
• Schrijf op wat je ziet en niet wat je denkt te zien.

Hij is verdrietig

1. Subjectief
2. Objectief

Dennis komt verlegen de klas in

1. Subjectief
2. Objectief

Sven heeft zich pijn gedaan door de poot van de tafel

1. Subjectief
2. Objectief

Sanne loopt naar de witte kast, trekt een lade open en pakt met haar rechterhand een
pen uit de lade.

1. Subjectief
2. Objectief

Opdracht observatiemethode 

• Maak samen met je groepje een woordweb over de observatiemethode die je krijgt aangewezen. 
• Beschrijf in het woordweb wanneer je die methode gebruikt. Ook noteer je de voordelen en nadelen van de observatiemethode. 
• 5-10 minuten.

Observatiemethodes

1. participerend/gestructureerd

2. participerend/ongestructureerd

3. niet-participerend/gestructureerd

4. niet-participerend/ongestructureerd

Vastleggen van observatie

De gegevens van een observatie kun je op de volgende manieren vastleggen

1. Beschrijvend

2. In een observatieschema

3. In een codeersysteem

4. Op een beoordelingsschaal

Observatieopdracht

Vraag 1: de aanleiding 

• Beschrijf zo concreet mogelijk de aanleiding voor de observatie. Van wie kwam het idee of het verzoek om te observeren en waarom? 
• Bijvoorbeeld: In het werken met R. valt op dat ze regelmatig voor zich uit kijkt en niet deelneemt aan de muzisch-creatieve activiteiten in de groep.  

Vraag 1: het observatiedoel en de vraagstelling

• Als je observeert, doe je dat altijd met een doel. Je wilt graag informatie over gedrag van de ander. Beschrijf bij deze stap zo duidelijk mogelijk wat het doel is van de observatie. Aan de hand van je doel krijg je een vraagstelling. Op welke vraag wil je antwoord? Deze vraagstelling moet zo concreet mogelijk zijn. 
• Hieruit moet blijken wie je gaat observeren, wat je gaat observeren en in welke situatie je gaat observeren. Mochten er al meerdere vraagstellingen ontstaan, richt je dan op een vraagstelling tegelijk. 

Het observatiedoel 

• Bijvoorbeeld: Er achter komen om welke redenen R. niet deelneemt aan de muzisch-creatieve activiteiten. 

De vraagstelling

• Welk gedrag is zichtbaar bij R. tijdens muzisch-creatieve activiteiten in de groep?

Vraag 2: het concrete gedrag

• Omschrijf concreet het gedrag dat je gaat observeren.  
• Maak een lijstje met concrete gedragingen die te maken kunnen hebben met de vraagstelling. 
• Deze concrete gedragingen zijn uiteraard objectief. 

Vraag 3: Bepaal welk gedrag je gaat observeren

• Nadat je hebt omgeschreven welk concreet gedrag je gaat observeren. Ga je bedenken HOE je het gedrag gaat observeren. 

Vraag 4: plaats en tijd

Stel de omstandigheden vast waaronder geobserveerd wordt. 

•  Een cliënt kan zich binnen verschillende situaties verschillend gedragen. Kies ervoor om op één moment te observeren tijdens een activiteit.  Leg datum en tijdstip vast. 

Stap 7: de algemene gegevens

• Verzamel gegevens die nodig kunnen zijn: naam, leeftijd, geslacht, woonplaats, gezinssituatie, gezondheidstoestand, gegevens van school/werk, omstandigheden, enz. 

(Midde Van , R.F.M & Koomen, G.C., 2017, Methodiek pw)

Rollenspel 

Voor de observatie

1. Beschrijf de aanleiding van de observatie

2. Beschrijf een observatiedoel en vraagstelling.

Noteer waarneembare gedragingen. 

Situatie 1

Sanne (7) zit op de basisschool en zit in groep 4. Ze woont samen met haar ouders in Roermond. Sanne en haar familie komen oorspronkelijk uit Rusland., maar wonen al zes jaar in Nederland. De relatie met haar ouders is erg stabiel en gaat vaak op bezoek bij haar opa en oma.

Op school krijgt Sanne haar huiswerk en toetsen vaak niet af. De juffrouw vraagt zich af waarom dit kan zijn. De juffrouw vraagt jou om een observatie uit te voeren.

Bespreek in tweetallen welke gedragingen jullie hebben geobserveerd. Beschrijf samen welke observatiemethode je hebt gebruikt. Noteer wat de voordelen kunnen zijn van deze observatiemethode. 

Opdracht filmpje 

Nabespreking observatie

Einde