Les 5: Ethiek

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Les 5&6: Ethiek & regels in de klas.

Leerdoelen

• Leerlingen weten wat ethiek is.
  
• Leerlingen weten dat er in de filosofie verschillend gedacht wordt over hoe je goed kunt leven.
  
• Leerlingen weten dat er in de filosofie verschillend gedacht wordt over hoe je goed kunt leven.
• Leerlingen weten op welke manieren je kunt beslissen over regels.
  
• Leerlingen kunnen samen tot een beslissing komen.
  
• Leerlingen oefenen met de democratische cultuur.

‘Hoe leid je een goed leven?'

Lezen

blz. 20 Ethiek

Plichtethiek

Volgens de plichtethiek moet je je aan bepaalde regels houden om het goede te kunnen doen. De context maakt hierbij niet uit. Bepaalde dingen mogen nooit, of het gevolg ervan nu positief is of niet.

Voorbeeld:

Een beroemd voorbeeld gaat over de moordenaar aan de deur. Stel: je zit bij je ouders op de bank en de bel gaat. Er staat een moordenaar voor de deur die vraagt of je moeder thuis is. Je weet dat je met een moordenaar te maken hebt. De kans is groot dat hij van plan is je moeder te vermoorden. Toch vindt de plichtethicus dat je niet mag liegen. Dat is nou eenmaal de regel. 

Deugdethiek

De deugdethiek houdt zich vooral bezig met deugden. Een goed mens is een deugdzaam mens. De focus ligt op het karakter, op het gedrag dat iemand vertoont. De context is hierbij belangrijk. 

Voorbeeld

De deugdethicus vindt de gulden middenweg belangrijk. Bij een ethisch dilemma staat de deugdethicus voor drie paden. Links staat voor te veel, rechts voor te weinig. Het pad in het midden staat voor de gulden middenweg. Dit is de juiste en meest deugdzame optie. We moeten niet kiezen voor extremen als verkwisting of gierigheid, maar voor het gemiddelde; vrijgevigheid. 

Gevolgenethiek.

De derde stroming is de gevolgenethiek, die zich bezighoudt met de gevolgen van een bepaalde keuze of handeling. Een voorbeeld is het utilisme. Zij vinden dat een daad goed is als zoveel mogelijk mensen er zo gelukkig mogelijk van worden. Bij een ethisch dilemma maakt een utilist een simpele rekensom om erachter te komen wat de goede beslissing is. 

Voorbeeld. 

In het voorbeeld van de moordenaar die voor de voordeur staat, maakt de utilist een andere keuze. Hij vindt dat je mag liegen tegen de moordenaar om zo haar leven te redden. Daar wordt namelijk niet alleen hij blij van, maar ook de moeder. En dat is een grotere groep dan de moordenaar. 

Lezen blz. 20

Ethische dilemma & bankoverval. 

Maken opdracht 16. 

De roddel

Maken opdracht 17. 

Praktische opdracht

Maak een symbool bij het geweten en ga dat tekenen. Daarnaast schrijf je ook een kort gedicht (een elfje( over het geweten. Dit telt voor een cijfer! 

Elfje

Een elfje is een klein gedicht van 11 woorden in 5 regels.

Die verdeel je zo:

Regel 1: 1 woord

Regel 2: 2 woorden

Regel 3: 3 woorden

Regel 4: 4 woorden

Regel 5: 1 woord (vaak een conclusie of samenvatting van de eerst vier regels)

Maak een elfje dat begint met het woord ‘geweten’.