15.3 Gezichtszintuig

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

15.3 Gezichtszintuig

Doel 15.3

• (zelf) Je beschrijft de bouw van het oog
  
• Je beschijft de  mechanismen die overbelichting van het netvlies voorkomen.
• Je legt uit hoe je scherp kunt zien
  
• (zelf) Je legt uit  hoe je oogafwijkingen kunt corrigeren.
• Je legt uit hoe je afstanden kunt inschatten en diepte kunt zien.

Binas

De pupilreflex

De pupilreflex

H14.5

Pupilreflex

De lens

Accomoderen

Straalvormig lichaam

->  gespannen -> lensbandjes los -> lens bol -> dichtbij zie

ontspannen -> lensbandjes strak

-> lens plat -> veraf zien

Accomoderen

De pupilreflex loopt via

1. het ruggenmerg
2. de hersenstam
3. de grote hersenen
4. de kleine hersenen

Je kijkt naar de koplampen van een naderende vrachtwagen. Wat gebeurt er met het staalvormig lichaam?

1. Dat ontspant
2. Dat spant aan

Je kijkt naar de koplampen van een naderende vrachtwagen. Wat gebeurt er met het de les?

1. Die wordt platter
2. Die wordt boller

Tomas is op vakantie in de bergen en geniet van het uitzicht. Dan kijkt hij op zijn wandelkaart om te zien hoe hij verder moet lopen. Wat gebeurt er in zijn ogen om de kaart te kunnen lezen?

1. kringspiertjes trekken samen,
2. kringspiertjes ontspannen

Petra probeert de kleine lettertjes van een contract te lezen, haar:

1. lensbandjes zijn slap, de lens wordt platter
2. lensbandjes staan strak, de lens wordt platter
3. lensbandjes zijn slap, de lens wordt boller
4. lensbandjes zijn strak, de lens wordt boller

Mo ziet niet goed. Veraf is alles onscherp. Bij hem

1. Is de oogbol te lang, hij heeft een + bril nodig
2. is de oogbol te lang, hij heeft een - bril nodig
3. is de oogbol te kort, hij heeft een - bril nodig
4. is de oogbol te kort, hij heeft een + bril nodig

Lens - verziend

 Je hebt een bolle lens/ + brillenglas nodig.

Verziend: beeld scherp áchter je netvlies.

Je kunt dichtbij niet scherp zien, je lens is niet bol genoeg/ je oog is te kort.

Lens - bijziend

 Je hebt een holle lens/ - brillenglas nodig.

Bijziend: beeld scherp vóó'r je netvlies.

Je kunt veraf niet scherp zien, je lens is niet plat genoeg/ je oog is te lang.

Lens - oudziend

Oudziend: de lens is niet flexibel genoeg meer en wordt niet bol genoeg meer om goed dichtbij de zien. 

Iemand die bijziend is kan dus op latere leeftijd tóch een leesbril nodig hebben.

Iemand met een multifocale bril...

1. heeft min glazen voor verziendheid en plus voor oudziendheid
2. heeft min glazen voor bijziendheid en plus voor oudziendheid
3. heeft plus glazen voor verziendheid en min voor oudziendheid
4. heeft min glazen voor bijziendheid en min voor oudziendheid

Netvlies:

Plaats waar de lichtgevoelige 

zintuigcellen zitten, aan de achterkant van je oogbol.

Het oog - netvlies

Je netvlies is bedekt met zintuigcellen:

kegeltjes en staafjes.

Gele vlek:

Op het netvlies precies 

achter de iris (optische as)

zit de gele vlek.

De gele vlek bevat vooral

kegeltjes.

Door de grote dichtheid kun je met dit deel van het netvlies heel scherp zien (150.000 per mm³). 

Blinde vlek:

Op de plek waar de oogzenuw en de 

bloedvaten het oog 

binnenkomen/ uitgaan

zitten geen zintuigcellen. Hier kun je dus geen licht

opvangen.

Blinde vlek:

Doordat de blinde vlek

voor beide ogen op een 

andere plek van het 

gezichtsveld zit zie je

toch alles.

Zit op de horizontale as van de gele vlek dichter naar de neus.

Diepte zien

Diepte zien

In het chiasma opticum kruisen

de oogzenuwen elkaar

gedeeltelijk. Hierdoor vallen de

beelden van het rechterdeel van

het gezichtsveld van beide ogen

samen aan de linkerkant

van je brein (en andersom).

Diepte zien

1

2

3

Welk deel zie je niet?

Welk deel zie je niet?

Diepte zien

1

2

3

Welk deel zie je niet?

chiasma

chiasma opticum

oogzenuwen "kruisen" en een deel van de zenuwen gaat naar de andere hersenhelft

Afstand en diepte zien, daar heb je input van beide ogen voor nodig, waarbij het beeld in de hersenen overlapt.

Je ziet iets met je linkeroog. Dit beeld wordt verwerkt in

1. Je linker gezichtscentrum
2. Je rechter gezichtscentrum
3. Beide gezichtscentra
4. Geen van de gezichtscentra

De linkeroogzenuw is
beschadigd. Hierdoor:

1. zie je geen beelden van rechts meer
2. zie je geen beelden van links meer
3. zie je geen diepte meer

Op welke manier kun je géén diepte meer waarnemen, maar nog wel zien?

1. Met een beschadigde visuele schors in de linkerhersenhelft
2. Met een beschadigde visuele schors in de Rechterhersenhelft
3. Een beschadigd optisch chiasma
4. met zicht in nog maar één oog

Als ik naar buiten kijk en daarna naar binnen op mijn computerscherm dan

1. Ontspannen de spieren van het straalvormig lichaam en wordt de lens plat
2. Ontspannen de spieren van het straalvormig lichaam en wordt de lens bol
3. Spannen de spieren van het straalvormig lichaam aan en wordt de lens plat
4. Spannen de spieren van het straalvormig lichaam aan en wordt de lens bol

Doel 15.3

(zelf) Je beschrijft de bouw van het oog en mechanismen die overbelichting van het netvlies voorkomen.

Je legt uit hoe je scherp kunt zien en hoe je oogafwijkingen kunt corrigeren.

Je legt uit hoe je afstanden kunt inschatten en diepte kunt zien.

Begrippen 15.3

netvlies, hoornvlies, ooglens, kamervocht, glasachtig lichaam, vaatvlies, harde oogrok, pupil, iris, pupilreflex, pigmentcellen, netvlies, gele vlek, optische as, kegeltje, staafje, oogspieren, oogzenuw, blinde vlek, straalvormig lichaam, oudziend, accomoderen, verziend, bijziend, convergeren, divergeren, perspectief, stereoscoposch zien, chiasma opticum

Doel 15.3

BINAS 15.3

BINAS 87C Oog