Hoofdstuk 1: Krachten (K3)

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 1: Krachten

Planning

- Uitleg paragraaf 1.1: Krachten herkennen

- Opdrachten maken

1.1 Krachten herkennen

Krachten herkennen

- Krachten zie je niet

- Effect op krachten wel

Wat zijn effecten van krachten?

- snelheid

- richting

- vorm

Soorten krachten

Soorten krachten

- Zwaartekracht

- Spierkracht

- Veerkracht

- Spankracht

- Magnetische kracht

Wie of wat kunnen spierkracht uitoefenen?

1. alleen mensen
2. alleen dieren
3. mensen en dieren
4. mensen, dieren en machines

Krachten tekenen

- aangrijpingspunt

- richting

- lengte

Krachten tekenen

Vector

Massamiddelpunt

Welke kracht is hier getekend?       

1.2 Krachten meten

Spankracht en Spierkracht

Wat is het verschil hier tussen?

Spankracht en Spierkracht

Wat is het verschil hier tussen?

Opdracht 9

Hoe heet de kracht waardoor het elastiek uitrekt?

de spierkracht (van het meisje)

Hoe heet de kracht die op de handen van het meisje werkt?

de veerkracht (van het elastiek)

Wat voor kracht wordt hier
gebruikt?

1. Magnetische kracht
2. Elektrische kracht
3. Zwaartekracht
4. Spankracht

Welk onderdeel hoort niet bij het tekenen van een kracht?

1. Aangrijpingspunt
2. Lengte van pijl
3. Richting van pijl
4. Dikte van pijl

Spiraalveer uitrekken

Eenheid van kracht

• Eenheid is de maat waarin je iets meet
• Kracht meet je in Newton (afgekort: N)
• Grootheid kracht afkorten: F

zie Binas

De kracht meten we in ...

1. Newton
2. Kilogram
3. Meters
4. Meters per seconde

Formule zwaartekracht

Jan heeft een massa van 50 kg. 

De zwaartekracht op Jan wordt dan:

Formule: Fz = m x g
m = 50 kg
g = 10 N/kg
Fz = 50 x 10 = 500 N

Formule zwaartekracht

Zwaartekracht = massa x 10
Afgekort: Fz = m x 10
10 = de gravitatie > afgekort g
Formule wordt: Fz = m x g

Oefening zwaartekracht

Een glas water heeft een massa van 300 gram.

Bereken de zwaartekracht op het glas water.

Oefening zwaartekracht

Een glas water heeft een massa van 300 gram.

Bereken de zwaartekracht op het glas water.

Formule: Fz = m x g

m = 300 / 1000 = 0,300 kg

g = 10 N/kg 

Fz = 0,300 x 10 = 3,0 N

Krachtenschaal

Bij het tekenen van een vector gebruik je een krachtenschaal.

Voorbeeld: 1 cm = 20 N

- Vector getekend van 2 cm 

- Kracht wordt dan: 2 cm x 20 N = 40 N

krachtenschaal 1 cm = 50 N
de krachtenpijl is 5 cm. Hoe groot is de kracht?

1. 50 N
2. 250 N
3. 125 N
4. 75 N

1.3 Netto kracht

Krachten in evenwicht

Kist beweegt niet: krachten zijn in evenwicht

Krachten in evenwicht

Normaal kracht (Fn)

Schaal gaat niet door de tafel heen

Krachten in evenwicht

3 voorwaarden:

1. Krachten zijn even groot
2. Krachten hebben tegengestelde richting 
3. Krachten liggen op dezelfde lijn

Netto kracht

Netto kracht is optelsom van de krachten

Netto kracht = 0 N

- Krachten in dezelfde richting: bij elkaar optellen

- Krachten in tegengestelde richting: van elkaar aftrekken

Hoeveel Newton is de netto kracht als de krachten in evenwicht zijn?

1. 1 N
2. 0 N
3. 10 N
4. 0,1 N

Oefening

F1 = 15 N                  F2 = 25 N

Wat is de netto kracht op de doos?

Welke kant gaat hij op?

Oefening

F1 = 15 N                  F2 = 25 N

Wat is de netto kracht op de doos?

Welke kant gaat hij op?

Tegengestelde richting, dus van elkaar aftrekken

Netto kracht = 25 - 15 = 10 N

De netto kracht werkt naar rechts

Meerdere krachten

Stap voor stap werken:

- Eerst in dezelfde richting optellen

- Dan in tegengestelde richting aftrekken

- Dan heb je de netto kracht

Meerdere krachten

Touwtrekwedstrijd met 4 leerlingen:

- Boris en Karin trekken naar rechts: Boris met 545 N en Karin met 642 N.

- Nina en Koos trekken naar links: Nina met 521 N en Koos met 664 N. 
Welke partij gaat winnen?

Meerdere krachten

Touwtrekwedstrijd met 4 leerlingen:

- Boris en Karin trekken naar rechts: 545 N + 642 N = 1187 N

- Nina en Koos trekken naar links: 521 N + 664 N = 1185 N
Welke partij gaat winnen?

Netto kracht = 1187 - 1185 = 2 N

Boris en Karin gaan winnen

1.4 Krachten in werktuigen