11.5 ATP + 11.6 dissimilatie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

11.5 ATP

11.5 leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe ATP wordt gebruikt.

Je kunt uitleggen hoe ATP wordt gemaakt.

opdracht

Lees 11.5 door en schrijf de reactievergelijking op van de vorming van een molecuul ATP.

ATP

00:24

Hoe heet het assimilatie proces die plaatsvindt in de chloroplasten? (ook wel koolstofassimilatie genoemd)

04:58

Maak een (moeilijke) toetsvraag over deze video.

11.6 leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de aerobe dissimilatie van glucose werkt.
  
• Je kunt uitleggen hoe de anaerobe dissimilatie van glucose werkt.
  
• Je kunt voorbeelden noemen van de verschillende vormen van anaerobe dissimilatie.
  
• Je kunt uitleggen hoe vetten en eiwitten worden gedissimileerd.
  

11.6.1 aerobe dissimilatie

Dissimilatie met zuurstof,

ook wel 'verbranding' genoemd.

Bij dit proces komen warmte, energie (ATP), H₂O en CO_{2 vrij}.

Glucose is de favoriete brandstof van cellen.

stap 1 - glycolyse

• Glucose wordt doormidden gesplitst in 2 moleculen pyrodruivenzuur (in stapjes, bij ieder stapje een enzym)
  
• In het cytoplasma, net buiten de mitochondrien.
• Hierbij komt genoeg energie vrij om 2 moleculen ATP te vormen.
  

stap 2 - krebs cyclus

• ook wel de citroenzuurcyclus genoemd
  
• de twee moleculen pyrodruivenzuur worden verder afgebroken
  
• hierbij onstaat energierijke electronen die in stap 3 weer gebruikt worden, en moleculen CO2
  

stap 3 - oxidatieve fosforylering 

• De 'electronen transport keten'.
• De energierijke electronen worden gebruikt om actief H+ ionen naar binnen te brengen, er onstaat een concentratieverschil.
  
• Daarna wordt er in het membraan een poortje open gezet waardoor de H+ ionen naar buiten stromen.
  
• Dit levert de energie op om van ADP weer ATP moleculen te maken.
  
• Er ontstaan ook moleculen H2O
  

aan de slag

1. Maak een mindmap van 11.5 en 11.6

2. Lees 11.6 helemaal door.

3. Maak een begrippenlijst van 11.5 en 11.6

Schrijf de reactievergelijking op van aerobe dissimilatie (ook het aantal ATP).

11.6.2 anaerobe dissimilatie

Ook zonder zuurstof kun je dissimileren = anaerobe dissimilatie

We bespreken:

• alcoholgisting van glucose
  
• melkzuurgisting van glucose
  
• melkzuurgisting van andere soorten suikers (zoals lactose)
  

alcoholgisting

alcoholische drank maken

• wijn - gist op druiven zelf, suiker uit de druif
  
• bier - gist toevoegen en suikers uit de mout (ontkiemd en daarna gedroogd graan)
  
• sterke drank - bij 10-12% gaan gisten dood door de alcohol, door het te destilleren (water laten verdampen) blijft meer alcohol over.
  

melkzuurgisting

energie in spiercellen

0

dissimilatie vet

Levert ruim 2x zoveel energie op als dissimilatie glucosemolecuul, maar...

1. enzym splist verzuurketens van glycerol

2. vetzuurketens worden geknipt in kleine stukjes (20-30 per keten)

3. ieder 'stukje' ondergaat, net als pyrodruivenzuur van de glucose, de krebcyclus en oxiditatieve fosforylering (stap 2 en 3)

Leg uit waarom 1 molecuul vet 'maar' iets meer dan 2x zoveel ATP oplevert dan 1 molecuul glucose?

dissimilatie eiwit

• als je de aminogroep afsplitst hou je een soort pyrodruivenzuur over (dus kun je daarmee stap 2 en 3 van dissimilatie doen)
  
• we kunnen eiwitten niet opslaan dus zullen we ze niet snel als brandstof gaan gebruiken
• alleen in noodgevallen (je bent door je koolhydraten en vetten heen)

Bepaalde bacterien gebruiken eiwitten wel als brandstof

• rottingsbacterien zetten de aminogroep om in ammoniakgas (NH3) en de rest dissimileren ze tot ATP
• of ze produceren methaangas (CH4) of zwavelwaterstofgas (H2S)

Waarom doen organismen zoals bacteriën en gisten aan anaerobe dissimilatie en niet aan aerobe dissimilatie?

aan de slag

1. Maak een mindmap van 11.5 en 11.6

2. Maak de toetsvragen over 1.6

3. Maak een begrippenlijst van 11.5 en 11.6

toets analyseren

Hoeveel % heb je gescoord op de meerkeuze vragen? (maximaal 16 punten)

Hoeveel % heb je gescoord op de open vragen? (21 punten)

Welke onderwerpen gaan nog niet goed?

Hoeveel % heb je gescoord op R vragen?

Hoeveel % heb je gescoord op T1 vragen?

Hoeveel % heb je gescoord op T2 vragen?

Hoeveel % heb je gescoord op I vragen?

Hoeveel uur heb je besteed aan de voorbereiding?

Op welke manier (zo precies mogelijk beschrijven) heb jij je voorbereid?

Welk cijfer zou jij jezelf geven voor je houding in de lessen?

Welk cijfer zou jij jezelf geven voor je voorbereiding op de toets?

Hoeveel % heb je gescoord op de MC vragen? (maximaal 16 punten)

Hoeveel % heb je gescoord op de (overige) open vragen? (maximaal 21 pnt)

Welke onderwerpen gaan nog niet goed?

Hoeveel uur heb je besteed aan de voorbereiding?

Op welke manier (zo precies mogelijk beschrijven) heb jij je voorbereid?

Welk cijfer zou jij jezelf geven voor je houding in de lessen?

Welk cijfer zou jij jezelf geven voor je voorbereiding op de toets?

Wat ga jij de volgende keer anders doen in de voorbereiding?