Het parlement en politieke besluitvorming

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Het parlement en politieke besluitvorming

3gmask1

Hoger minimumloon

Gezamenlijk lezen 

• Wat heeft dit met het parlement te maken? 

6.1 - het parlement

• 1e (indirect gekozen) en 2e kamer (direct gekozen)  
  
  
• 2e kamer: 150 leden. Behandelt als eerste alle wetsvoorstellen. Kamerleden mogen dit goedkeuren, afwijzen over veranderen. Daarna gaat het voorstel naar de 1e kamer. 
  
  
• 1e kamer: 75 leden. Vaak parttime politici met nóg een baan. Mag een wetsvoorstel niet meer veranderen maar alleen goedkeuren of afkeuren.  

nos.nl

Fracties

• Een of meerdere personen van een politieke partij in een volksvertegenwoordiging. 
• Wordt geleid door de fractievoorzitter.  
• Dit is de belangrijkste persoon van een politieke partij die je vaak op tv ziet. 

Coalitie en oppositie

Eerst even kijken: https://schooltv.nl/video-item/wat-is-het-verschil-tussen-de-coalitie-en-de-oppositie-de-kabinetspartijen-en-de-rest

Coalitie en oppositie

• Coalitiepartijen: steunen de regering. Nu zijn dat PVV, VVD, BBB en NSC. 
  
  
• Oppositiepartijen: de regeringspartijen die niet in de coalitie zitten.  Zitten wel in de tweede kamer, maar mogen niet regeren. 

Taken parlement

• Medewetgeving. Ministers maken wetsvoorstellen die pas een wet worden als het parlement ze heeft goedgekeurd. 
• Controle van ministers.  

Aan de slag

Maak opdracht 1 t/m 4 

6.2 - rechten van het parlement

Wetgevende en controlerende taak. 

• Stemrecht. Stemmen, aannemen en afwijzen van nieuwe wetten. 
• Recht van initiatief. Tweede kamerleden hebben het recht om zelf wetsvoorstellen in te dienen. 
• Recht van amendement. Het recht van tweede kamer leden om wetsvoorstellen te veranderen. Een amendement is een wijzigingsvoorstel. 

6.2 - rechten van het parlement

Wetgevende en controlerende taak. Als de wet is aangenomen moeten de ministers deze uitvoeren. Het parlement controleert of zij dat goed doen. 

• Vragenrecht. 
• Recht van interpellatie. De minister moet dan naar het parlement komen om extra informatie te geven of iets uit te leggen. 
• Recht van onderzoek. Denk aan het onderzoek rond de toeslagenaffaire. 
• 
  

6.2 - rechten van het parlement

Wetgevende en controlerende taak. Als de wet is aangenomen moeten de ministers deze uitvoeren. Het parlement controleert of zij dat goed doen. 

• Budgetrecht. De 1e en 2e kamer hebben het recht om de jaarlijkse begrotingen van de ministeries wel of niet goed te keuren. 
• Recht van motie. Het recht om een mening te geven over het beleid van een minister. Als een kamerlid een motie voorstelt, stemt de hele kamer erover en wordt de motie aangenomen of verworpen. 

Verhouding tussen regering en parlement

• Motie van afkeuring of motie van wantrouwen
  
  
• Kabinetscrisis  

Aan de slag

Maak opdracht 5 t/m 8

Politieke besluitvorming

3gmask1

7.1 - het besluitvormingsproces

De manier waarop wetten en regels tot stand komen: politieke besluitvorming. Dit proces verloopt in vier fasen. 

• Fase 1: wens komt op politieke agenda. 
• Fase 2: bedenken van oplossingen. 
• Fase 3: besluit nemen. 
• Fase 4: uitvoeren van het besluit. 
  
• Terugkoppeling 

Aan de slag

Maak opdracht 1 t/m 4

7.2 - invloed van pressiegroepen en media

Pressiegroepen: groepen die bepaalde belangen nastreven en die de politieke besluitvorming proberen te beïnvloeden. Greenpeace, LAKS, vakbonden. 

• Ze oefenen druk (pressie) uit op politici om hun eisen duidelijk te maken. Hoe? Bijvoorbeeld door actie te voeren: staken of demonstreren. 
• Grote pressiegroepen hebben vaak direct contact met politici of hun ambtenaren. Dat noem je lobbyen: steun vragen voor jouw standpunten aan politieke bestuurders. 

Pressiegroepen: wat hebben ze nodig? 

• Kennis
• Grootte van de groep
• Geld
• Formele, wettelijke mogelijkheden. Bijvoorbeeld een klacht indienen. 
• Toegang tot de media. Goed contact met journalisten. 
• Toegang tot politici. Goed contact met politici en ambtenaren. 
• Aansprekende leider 
• Zitting hebben in een bestuur of adviesorgaan  

Media 

De vijf politieke functies van de media. 

• Agendafunctie. Journalisten zoeken vaak naar problemen in de samenleving. Door er aandacht aan te besteden in de media komt het op de politieke agenda te staan. 
• Informatieve functie. De media informeren ons over politieke gebeurtenissen of besluiten. 
• Meningsvormende functie. In de media kun je verschillende meningen horen, daardoor kun jij ook beter je mening vormen. 

Media 

De vijf politieke functies van de media. 

• Controlerende functie. De media wordt ook wel de "waakhond van de democratie" genoemd. Dit omdat journalisten controleren of bestuurders wel echt doen en uitvoeren wat ze hebben beloofd. 
• Spreekbuisfunctie. Pressiegroepen of burgers kunnen via de media hun mening geven. Bijvoorbeeld door te twitteren of een mail te sturen naar de krant. 

Aan de slag + huiswerk

Maak opdracht 5 t/m 8 

Klaar? Begin dan aan het huiswerk: opdracht 9 t/m 13. Hiervoor moeten jullie zelf 82 en 83 lezen.