Begeleiden op MLO

• NT2
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 6

Layout presentatie 

Geel = start nieuwe les, thema's, opdracht

Groen = bronnen

Blauw = in gesprek met deelnemers

Rood = routines

Oranje = theorie met een kleine t

Zwart= film

Hoe krijg je een goede structuur in je lessen?

Themabijeenkomst 

26-02-2025

Hoe breng jij structuur aan in je les?

De les opdelen

opstarten

klassikaal

individueel

(leren leren)

afronden

De les opstarten                          1

• Voorbereidingen in het lokaal                                                                 
• Tafelopstelling                                                                                                  
• Begroeten bij de deur                                                                                    
• Contacten met de groep                                                                             
• Datum, vak, lesdoelen en programma                                                    
• Opbouw van de les                                                                                         
• Klasopstelling en het effect  
• Warming up 
• Activeren van relevante voorkennis                                                                        

Lesopbouw 1 lesuur

• Verwelkomen, correctie op jassen etc., spullen pakken, afstemmen, doornemen lesdoelen en programma                                                                                                                                                                                           max  5 minuten
• Klassikale instructie                                                                                                                                   max.10 minuten
• Afwisselende verwerkingsopdrachten, inclusief kort nabespreken                                                           max. 25 minuten
• Reflectie, lokaal netjes en afscheid                                                                                                           max  10 minuten

• Op het bord staan de datum, de leerdoelen en het programma, zo weten leerlingen wat ze precies moeten doen, wanneer het af moet zijn en wat ze gaan leren. 

• Tijdens de verwerkingsopdrachten kun je nog maximaal 5 minuten verlengde instructie geven aan leerlingen die het nog     niet begrijpen terwijl de anderen al aan het werk gaan.

• Tijdens de verwerkingsopdrachten maak je meerdere keren het ‘montessorirondje’, elke leerling krijgt feedback.

• De verwerkingsopdrachten kunnen regelmatig variëren van werkvorm.

• Het is fijn als leerlingen keuze hebben uit verschillende verwerkingsopdrachten.

Klasopstelling

Waar zit welke leerling?

Kiezen de leerlingen zelf een plaats? Deel jij in en op basis van welke criteria? Is er een vast klasindeling afgesproken?

Hoe zet je de tafels neer en waarom?

Losse tafels? Bus opstelling (2 aan 2), in groepjes, een Carre (U-vorm)?

Klasopstelling Interview

1. Verander je de opstelling in een lokaal weleens?
2. Met welk doel?
3. Wat is je favoriete opstelling?
4. Waarom is dit je favoriete opstelling?

5 minuten, klaar..luister bij ander groepje

Klassikaal                                     2 

• (Verlengde) instructie 
• Geef voorbeelden
• Combineer woord en beeld
• Controleren van het begrip van de hele klas
• Maria Montessori rondje (15.29 minuten, 2de 5.53 minuten) 
• Klassenmanagement: orde houden en durven ingrijpen 
• Regels en escalatieladder 
• Klassikaal
• Afwisseling in oefentypes

Wat is (verlengde) instructie? Heb je VI bij collega's gezien? Hoe ziet VI er in de praktijk uit?

Instructie

Een goede instructie bestaat uit:

* Vertel wat de opdracht is, 

* Vertel hoelang er aan de opdracht gewerkt mag worden

* Vertel of ze moeten samenwerken (met hoeveel leerlingen samen, met wie) of alleen

* Meld de afspraken (in stilte, fluisteren of gewoon praten, door het lokaal lopen..)

* Vertel wat ze moeten doen als ze vragen hebben ( vragen stellen aan een klasgenoot of aan de docent, wachten op hulp of       doorwerken aan makkelijkere vragen, naar de docent lopen? 

* Vertel hoe ze kenbaar mogen maken dat ze een vraag hebben (juf!, hand opsteken...)

* Vertel wat ze aan ander schoolwerk kunnen gaan doen als ze klaar zijn

Check altijd of iedereen je begrepen heeft en nu zelf aan het werk kan!

Geef verlengde instructie aan leerlingen die de  de opdracht toch nog niet begrepen hebben ( in een klein groepje), terwijl de anderen al met zelfstandig werken gestart zijn

Instructie Ebbens en Ettekoven

• Wat moet de leerling doen?
• Hoe moet de leerling het doen?  (alleen/in 2 tal/groepje, stil/fluisteren/gewoon praten)
• Hoelang heeft de leerling de tijd?
• Welke hulp kan de leerling krijgen? (hulp van klasgenoot/de docent/op internet opzoeken)
• Wat wordt er gedaan met de opbrengst/beoordelingscriteria? 
• Wat moet de leerling doen wanneer het werk af is? 

Instructie

duidelijk

gestructureerd

uitdagend

Film interview (verlengde)instructie

https://msa2-my.sharepoint.com/:v:/r/personal/n_kremers_msa_nl/Documents/Opleidingen/Videos-14-December/Anya%20Beemster%20Begeleiden%202%20interview%20na%20de%20les%20over%20instructie%202023.mp4?csf=1&web=1&nav=eyJyZWZlcnJhbEluZm8iOnsicmVmZXJyYWxBcHAiOiJPbmVEcml2ZUZvckJ1c2luZXNzIiwicmVmZXJyYWxBcHBQbGF0Zm9ybSI6IldlYiIsInJlZmVycmFsTW9kZSI6InZpZXciLCJyZWZlcnJhbFZpZXciOiJNeUZpbGVzTGlua0NvcHkifX0&e=QemOnr

Het individu                                 3

• Zelfstandig werken
  
• Ondersteun bij moeilijke opdrachten
• Feedback geven die leerlingen aan het denken zet
• In groepjes werken
  
• Activerende werkvormen (motiveren): laat lesstof actief opnemen
• Puberbrein                                                                           
  
• Iedere leerling zien en werken aan individueel leerdoel (differentiëren)
• Leerling in zijn kracht                                                                                                                   

Maak een plattegrond van een lokaal met een tafelindeling

Waarom deze opstelling?

Welke type leerling zet je naast wie?

Wat wordt je Montessori ronde?

Leren leren                                  4

• Leerstof spreiden in de tijd
• Toetsing als leer -en oefenstrategie
• Huiswerk: geven, noteren en controleren
• Leer leerlingen effectief leren    
• Doorpakken voor opvallende leerlingen    

Afronden van de les                   5

• Leeropbrengst                                                                   
• Reflecteren                                                                           
• Afsluiten van de les: huiswerk bespreken, bij de deur, lokaal opgeruimd, 
• Gesprek met leerling na de les
• Magister                                                           

Welke routines heb je gezien?

Routines  De les opstarten          1

• voor de eerste bel in het lokaal
• klaarzetten tafels, wie mag waar zitten, laptop aansluiten
• op het bord: dag en datum, leerdoelen, programma, vak en wat doen als je al klaar bent
• opbouw van de les: afwisselend 5 min/10 minuten/15 minuten    
• lampen aan, raam open voor ventilatie
• leerlingen ontvangen bij de deur: hand, oogcontact, groeten, correctie eten/drinken,  capuchon
• tweede bel: deur direct dicht en starten
• positie innemen voor het bureau
• laatste correctie eten/drinken ed en vragen leerlingen beantwoorden
• afstemmen: hoe was jullie dag tot zover, hoe was het bij sport...

Routines De les opstarten vervolg          1 

• te laat komen: briefje laten halen of niet
• doelen en programma doornemen met leerlingen
• check of iedereen het begrijpt
• stiltemoment om de klas stil en geconcentreerd te krijgen
• aandachtsrichter/energizer als warming up
• gedragsverwachtingen herhalen (verwijzen naar klassenregels)
• aangeven starten
• terug vragen vorige les, wat hebben we toen behandeld, wat weet je er al van 
• pak je boek, etui ..

Routines  Klassikaal                  2

• uitleg klassikaal, check begrip hele klas, snap je het...aan het werk, meer uitleg nodig? Dan 2de keer klassikale instructie...
• voorbeelden aansluiten bij leefwereld leerlingen
• ondersteun met visueel materiaal
• loop veel vaste rondes door het lokaal...zie iedere leerling!
• durven ingrijpen, wat zeg je wel/niet
• schoolregels 
• escalatieladder 

Routines  Het individu                 3

• verschillende soorten opdrachten geven
• op de individuele leerling gericht: leerdoel.. lesstof, leertijd en leerstijl
• leerling stuurt zich zelf aan: volledige instructie, taakverdeling binnen groepje     Begeleiden 4: STUDIEVAARDIGHEDEN
• hulp bieden: bij wie, Montessori rondje, verlengde instructie
• feedback geven die leerlingen aan het denken zet
• groepen samenstellen: carre (U), busopstelling, kring...wie bij wie zitten en waar in het lokaal, obv kwaliteiten, zwak/sterk, zelfde leerdoel, interesse, leerstijl en lesactiviteiten en producten
• activerende werkvormen: spelvorm, doe activiteiten, laat lesstof actief opnemen
• puberbrein
• leerling als assistent of 'docent' inzetten

Routines  Afronden van de les  5

• samenvatting van de les
• leeropbrengst nagaan
• reflecteren
• vragenmoment
• afsluiten van de les: huiswerk bespreken, bij de deur, lokaal opgeruimen door leerlingen
• gesprek met leerling na de les
• Magister

Rode oranje groene kaartjes

Wat ga je morgen in je les uitproberen?