Woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

In deze les

Wat gaan we doen deze les?

1. Spullen op tafel en telefoons weg
2. Lezen in leesboek
3. Datum proefwerk Taal en Woordenschat
4. Uitleg woordsoorten
5. Zelfstandig werken

Datum proefwerk

Donderdag 16 maart:

Woordenschat H1,2,3

Taalverzorging H1,2,3

Toets

De volgende toets is een schrijftoets.

Om goed te kunnen schrijven heb je taalverzorging nodig: hoe bouw je de zinnen op, hoe schrijf je de woorden, hoe plak je zinnen aan elkaar, etc.

Zinnen in zinsdelen verdelen

Grammatica zinsontleding

Je verdeelt de zin in 

zinsdelen/blokken.

1. Persoonsvorm (pv)
2. Werkwoordelijk gezegde (wwgez)
3. Onderwerp (ow)
4. Lijdend voorwerp (lv)

Grammatica Woordsoorten

Je benoemt ieder woord in de zin. Je kan meerdere woordsoorten in een zin hebben.

1. Werkwoorden (ww)
2. lidwoorden (lw)
3. Zelfstandige naamwoorden (zn)
4. Bijvoeglijke naamwoorden (bn)
5. Voorzetsels (vz)

Verschil

Bij grammatica zinsontleding komt ieder blokje één keer voor (behalve bwb).

Bij grammatica woordsoorten kunnen meerdere woordsoorten in een zin voorkomen.

Verschil

Grammatica woordsoorten

Je benoemt ieder woord in de zin. Je kan meerdere woordsoorten in een zin hebben. Deze woordsoorten moet je kennen:

1. Werkwoorden (ww)
2. lidwoorden (lw)
3. Zelfstandige naamwoorden (zn)
4. Bijvoeglijke naamwoorden (bn)
5. Voorzetsels (vz) 

Lidwoord & Zelfstandig naamwoord

Er zijn drie lidwoorden (lw) --> de, het & een

Lidwoorden staan voor zelfstandige naamwoorden (zn)

Zelfstandige naamwoorden zijn:

1. Mensen
2. Dieren
3. Dingen
4. Namen

Zelfstandige naamwoorden

Twijfel je of een woord een zelfstandig naamwoord is? Doe de check!

1. Kan er voor het woord een lidwoord?
2. Kan je van het woord een meervoud maken?
3. Kan je van het woord een verkleinwoord maken?

Ja? --> zelfstandig naamwoord

Voorbeeld: lopen

Lidwoord: de/het lopen?

Meervoud: lopenen?

Verkleinen: lopentje?

Nee --> Werkwoord

Voorbeeld: Vlag

Lidwoord: de vlag

Meervoud: de vlaggen

Verkleinen: het vlaggetje

Ja --> Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Het bijvoeglijk naamwoord (bn) 
zegt iets over het zelfstandig
 naamwoord. 

Bijvoeglijk naamwoord

Bij het bijvoeglijk naamwoord hoort ook
het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord.

Het bijvoeglijk naamwoord is dan 
gemaakt van een stof of materiaal.

Gouden, houten, stoffen, zilveren, etc.

Voorzetsels

Een voorzetsel (vz) is een kort woordje dat vaak een tijd of plaats aangeeft. 

Tip --> kleine woordjes die
 je '... de kist' kan zetten

Hoeveel lidwoorden heeft de volgende zin:
De jongen kust het meisje

1. 1
2. 2
3. 3
4. geen

Een oude man steekt de straat over.

Hoeveel ZN heeft deze zin?

1. 1
2. 2
3. 3
4. geen

Benoem de ZN in de zin:

Een oude man steekt de straat over.

Jantje fietst altijd heel hard door de straat.
Wat is het werkwoord in deze zin?

1. Jantje
2. straat
3. fietst
4. geen WW

Benoem het BN in de zin:

Ik heb geen zin in deze stomme lockdown!

Benoem de BN's en zeg of ze stoffelijk of gewoon zijn:
'Heb jij een zilveren, gouden of neppe horloge?'

00:10

Hoeveel voorzetsels heb je gehoord en welke?

Welke voorzetsels zie je in de zin:
'Ik kom even langs en deel aan iedereen een cadeautje uit.'

Welke ZN zie je in de zin:
'Ik kom even langs en deel aan iedereen een cadeautje uit.'

Persoonlijk voornaamwoord

Het persoonlijk voornaamwoord (pvnw) geeft een persoon of iets aan zonder diegene bij de naam te noemen.

Ayoub (zn) zit in de klas, maar hij (pvnw) is er met zijn gedachten niet helemaal bij.

Aanwijzend voornaamwoord

Met een aanwijzend voornaamwoord (avnw) wijs je iets aan.

Deze (avnw) jas ligt hier al een tijdje. 

Wil je dit (avnw) boek of wil je zo'n (avnw) tasje als cadeau? 

Voegwoord

Met een voegwoord (vw) verbind je twee zinnen aan elkaar. Ook wel signaalwoorden genoemd.

Ik heb zin in dit weekend, omdat (vw) ik leuke dingen ga doen.

Doordat (vw) het regent, ben ik vandaag met de bus naar school gegaan.

Wat is 'die' in de volgende zin:

Die jongen doet altijd heel goed mee met de les.

1. aanwijzend voornaamwoord (avnw)
2. persoonlijk voornaamwoord (pvnw)
3. voegwoord (vw)
4. bijvoeglijk naamwoord (bn)

Wat is 'Op' in de volgende zin:

Op donderdag is er altijd markt

1. stoffelijk bijvoeglijk naamwoord (sbn)
2. bijvoeglijk naamwoord (bn)
3. voorzetsel (vz)
4. lidwoord (lw)

Wat is 'vanwege' in de volgende zin:

Vanwege het te laat komen, heb ik belangrijke uitleg gemist.

1. lidwoord (lw)
2. zelfstandig naamwoord (zn)
3. voegwoord (vw)
4. bijvoeglijk naamwoord (bn)

Wat is 'gigantische' in de volgende zin:

Morgen krijgen wij een gigantische uitleg over de persoonsvorm.

1. bijvoeglijk naamwoord (bn)
2. zelfstandig naamwoord (zn)
3. voegwoord (vw)
4. voorzetsel (vz)

Opdrachten maken

1 t/m 6 op blz. 86-87

Dit is huiswerk voor de les van donderdag