Les 1: hs 7

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Dienstverlening en zorg

Hoofdstuk 7 - Zorg voor een ander

Inleiding

Als assistent dienstverlening en zorg help je andere mensen. Je assisteert ervaren collega's bij het wassen en aankleden van zorgvragers. Je gaat een stuk wandelen met een zorgvrager. Of je helpt bij het doen van boodschappen. Bij alle hulp die je aanbiedt, let je op wat een zorgvrager zelf nog kan. Je gaat op een fijne manier met de ander om.

Aan het einde van dit hoofdstuk weet je meer over:

• omgang met zorgvrager
• hygiëne in de zorg
• assisteren bij het verplaatsen en bewegen van zorgvragers
• assisteren bij lichamelijke verzorging en een toiletbezoek
• assisteren bij eten en drinken
• het verschonen van een bed
• boodschappen doen en het opruimen van aankopen.

Wat is belangrijk bij "de zorg voor een ander"?

Omgaan met de ander

• Je hebt contact met mensen
• Je voert verschillende gesprekken
• Je hebt lichamelijke contact
• Een goede communicatie is belangrijk
• Het is belangrijk om aan te geven wat er gaat gebeuren 

Sommige zorgvrager kunnen zich eenzaam voelen. Soms ben jij de enige persoon die langskomt op een dag. De meeste mensen vinden het prettig om een praatje met je te maken. Door vragen te stellen toon je interesse

Voor een goed gesprek is het belangrijk dat je goed luistert, regelmatig samenvat en de juiste vragen stelt. Dit wordt de  LSD-methode genoemd. 

Luisteren, samenvatten en doorvragen.

Voorbeeld

Je werkt twee ochtenden per week bij meneer Zucco. Meneer Zucco is dementerend. Hij spreekt Nederlands met een Italiaans accent. Op 16-jarige leeftijd is hij naar Nederland gekomen. In zijn kamer hangen veel foto's van Italië.

Schrijf op: Maak een in twee tallen een rollenspel. Eén student is meneer Zucco en de ander de medewerker. Wat voor vragen stel je om het gesprek te starten en verder te laten gaan?

Wat betekent empathie?

Empathie

• Het betekent dat je je kunt verplaatsen in de gedachten en gevoelens van een ander.
• Bij de omgang met de zorgvragers is het belangrijk dat je je kunt inleven in een ander. Als je de gevoelens en emoties van een zorgvrager begrijpt, kun je je gedrag hierop aanpassen en op een passende manier communiceren. 

Voorbeeld

Yuna helpt meneer Demir bij het avondeten. Hij heeft net te horen gekregen dat hij ernstig ziek is. Hij is erg somber en reageert kortaf op Yuna.

Schrijf op: wat kan je doen in zo een situatie? Hoe reageer je?

Als je een collega assisteert bij de verzorging van zorgvragers, kom je dichtbij. Het is normaal bij kleine kinderen als jij hen helpt om naar het toilet te gaan. Maar wanneer iemand ouder wordt kan dit lastiger zijn. Waarom denk je?

De zorgvragen kan zich schamen of ongemakkelijk voelen. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden. Een zorgvrager moet erop kunnen vertrouwen dat je hem of haar op een professionele manier helpt. Je laat de zorgvrager merken dat dit voor jou normaal is en dat dit bij je werk hoort.

Wanneer je je collega's assisteert bij het aankleden, douchen of naar het toilet gaan van zorgvragers, let je op de privacy van de ander. 

Wat is privacy?

Hoe kan je zorgen voor privacy bij een zorgvrager?

Je zorgt voor privacy door bijv.:

• op de deur te kloppen voordat je een ruimte binnengaat
•  op de gang te wachten wanneer je een zorgvrager hebt geholpen om naar het toilet te gaan
• de deur en gordijnen te sluiten wanneer een zorgvrager wordt gewassen

Privacy betekent dat een zorgvrager ruimte krijgt om zich af te zonderen. 

Voorbeeld

Mevrouw  Smits woont in een woonzorgcentrum. Vida helpt haar bij de persoonlijke verzorging. Ze loopt haar kamer binnen. Mevrouw Smits is druk in gesprek met haar zus die op bezoek is.

Vraag: wat kan hier beter?

7.4 Hygiënisch werken

Hygiëne is belangrijk om gezond te blijven en ons goed te voelen. Het is voor jezelf, maar ook voor anderen prettig wanneer je schoon bent en fris ruikt.

Waarom is hygiëne belangrijk?

Door hygiënisch te werken voorkom je dat micro-organismen kunnen groeien. Van slechte micro-organismen kun je ziek worden. Als jij, de zorgvrager en de omgeving schoon zijn, dan zijn er weinig micro-organismen. De kans om ziek te worden is dan klein. Bij de zorg voor mensen met weinig weerstand, zoals kinderen of ouderen, is hygiëne extra belangrijk.

Wat is hygiënisch werken?

Door een goede hygiëne wil je voorkomen:

• Dat een infectie van een zorgvrager wordt overgedragen op een andere zorgvrager
• Dat jij zelf ziek wordt door een zieke zorgvrager
• Dat jij infecties overdraagt op een zorgvrager