Olke VWO 5 (H13-15)

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Toegevoegde waarde

toegevoegde waarde = omzet - inkoopwaarde (van de omzet) = productie = inkomen bedrijf

Productiefactoren & Inkomen

Primair inkomen

Primair inkomen (loon, pacht, huur, rente en winst)

+ Sociale uitkeringen en toeslagen (huur, zorg en kinderopvang)

- Belastingen en sociale premies (progressief)

= Secondair inkomen = netto besteedbaar inkomen

Primaire inkomens (loon, pacht, huur, rente en winst) dragen bij aan de productie, overdrachtsinkomens (sociale uitkeringen en toeslagen) niet!

Primair inkomen

Toegevoegde waarde (bedrijven)

Toegevoegde waarde (overheid)

Bruto Binnenlands Product (BBP)

BBP is de productie van alle commerciële en

niet-commerciële bedrijven bij

elkaar opgesteld

=

Bruto Binnenlands Inkomen (BBI)

BBP objectief en subjectief

                                via de productie                                                via het inkomen

                           (objectieve methode)                                  (subjectieve methode)

Reëel inkomen

Welvaart (maatstaven)

1. BBP per inwoner, nadelen:

• zegt niets over verdeling
• neemt vrijwilligerswerk en huishoudelijk werk niet mee
• neemt zwart werk niet mee

2. Groene BBP

• gaat uit van BBP
• neemt natuur, milieu en duurzaamheid ook mee

3. Human Development Index (HDI)

• gaat uit van het BBP
• neemt volksgezondheid (m.n. levensverwachting) en niveau van scholing ook mee

Economische kringloop (model)

Economische kringloop

• gaat over bestedingen
• tussen 5 economische sectoren (gezinnen, bedrijven, financiële instellingen, overheid en buitenland)
• het is een vereenvoudigde weergave van de geldstromen tussen deze sectoren (geen stromen van goederen, diensten en productiefactoren)
• voor elke sector geldt: ingaande geldstroom = uitgaande geldstroom

Economische kringloop (formules)

• Y = C + B  + S                        (BBI = bestedingen van gezinnen = BBI)
• Y = C + I + O + E - M           (BBI = bestedingen aan bedrijven = BBP)
• particulier spaarsaldo = S - I
• overheidssaldo              = B - O
• nationaal spaarsaldo  = (S - I) + (B-O)
• saldo buitenland           = E - M (saldo lopende rekening betalingsbalans)
• (S - I) + (B - O) = (E - M)

BBP / BBI berekenen

        

of       = C + B + S

Bruto Binnenlands Product (BBP)

De hoogte van het BBP wordt bepaald door 2 factoren:

1. de productiecapaciteit (= aanbodzijde = structuur) bestaat uit de maximale productie van alle productiefactoren in een land (hoofdstuk 3)
2. de bestedingen (= vraagzijde = conjunctuur) komen van de 4 sectoren in de economische kringloop (hoofdstuk 4):

        consumenten, bedrijven, overheid en buitenland

        Y = C + I + O + (E - M)

Bruto Binnenlands Product (BBP)

Conjunctuur

Conjunctuurbeleid

Anti- en procyclisch conjunctuurbeleid

Ingebouwde (automatische) stabilisatoren zijn sociale uitkeringen en progressieve belastingen.