Leesvaardigheid 5 vwo

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Leesvaardigheid 

Stof voor komende 4 weken:

Nieuw Nederlands 

-cursus EINDEXAMEN (vanaf pag. 343)-

https://tinyurl.com/29fyjrbh

&

 Begrippenlijst (SOM)

Herhaling begrippen

• onderwerp en hoofdgedachte
• tekstdoelen

• inleiding, middenstuk, slot
• tekststructuren
• kernzinnen
• argumenteren

Hoofdgedachte

een zin

een woord

in middenstuk

In inleiding

In slot

In titel

Onderwerp

Woord of woordgroep 

Waarover gaat de tekst 

Het is géén zin

Hoofdgedachte

Mededelende zin

Géén vraag 

Geeft het belangrijkste aan 

wat in de tekst 

over het onderwerp 

wordt gezegd. 

Overtuigen

Opniniëren

Informeren

het publiek zelf een mening laten vormen

het publiek een mening laten overnemen

het publiek uitleggen hoe iets in elkaar zit

De hoofgedachte geeft vaak aanwijzingen over het tekstdoel:

• constatering: informeren of opiniëren
• mening: overtuigen

Betoog

Beschouwing

Uiteenzetting

Opniniëren

Overtuigen

Informeren

Inleiding

De aandacht trekken

Het onderwerp van de tekst introduceren

Inleiding: aandacht trekken en onderwerp introduceren

Middenstuk: deelonderwerpen uitwerken (hangt samen met het tekstdoel en de gekozen tekststructuur). Een deelonderwerp wordt vaak aangekondigd door een structurerende zin of een tussenkopje.

Slot: bevat meestal de hoofdgedachte en daarnaast een samenvatting, afweging, aansporing/aanbeveling, of toekomstverwachting. 

                   

Herhaling begrippen

• tekstdoelen
• onderwerp en hoofdgedachte
• inleiding, middenstuk, slot
• tekststructuren
• kernzinnen
• signaalwoorden en functiewoorden 

Elke tekst is opgebouwd uit alinea's. 

Een goede alinea bevat één hoofdgedachte die in één zin geformuleerd is: de kernzin. 

De kernzin is meestal de eerste zin van een alinea, soms de tweede zin als de eerste zin een structurerende (of verbindende) zin is. In een enkel geval is de kernzin de laatste zin. 

Lees onderstaande alinea

Het invoeren van een videoscheidsrechter kan positief uitwerken. Het eerste voordeel is dat wedstrijden eerlijker verlopen. Als iemand in het strafschopgebied naar de grond gaat, kan met behulp van videobeelden gecontroleerd worden of er werkelijk een overtreding is gemaakt of dat een speler alleen maar simuleert dat hij slachtoffer is van een charge (en dus een schwalbe maakt). Na de wedstrijd kan niemand meer beweren dat er onterecht verloren is omdat de scheidsrechter iets verkeerd of niet gezien heeft. 

wat is de kernzin van de alinea?

Herhaling begrippen

• tekstdoelen
• onderwerp en hoofdgedachte
• inleiding, middenstuk, slot
• tekststructuren
• kernzinnen
• signaalwoorden en functiewoorden 

signaalwoorden en functiewoorden

Een tekst is begrijpelijk en prettig om te lezen of naar te luisteren wanneer de verbanden tussen de zinnen en de deelonderwerpen duidelijk worden aangegeven. Verbanden worden meestal gemarkeerd met signaalwoorden. 

Er zijn ook andere woorden waaraan je verbanden in een tekst kunt herkennen. Deze functiewoorden geven de functie va een tekstdeel aan. 

https:

standpunt

argument

mening over een onderwerp

een reden bij een mening

ik vind examens maken leuk

mijn conclusie is dat het wel losloopt

legt uit waarom je iets vindt

want, omdat, daarom, aangezien, namens, immers

feitelijk argument

zijn altijd waar

kan je controleren

Voetballen is ongezond omdat je snel geblesseerd kunt raken

is krachtiger dan een waarderend argument  

Nevenschikkende argumentatie

Enkelvoudige argumentatie

Onderschikkende argumentatie

Let op: je moet alles verslepen!

enkelvoudig

enkelvoudig

meervoudig

meervoudig

nevenschikkend

nevenschikkend

onderschikkend

onderschikkend