1.1 Nederland wordt een democratie Deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Nederland wordt een democratie

Hoe werd Nederland een democratie en wat waren de gevolgen hiervan?

De machtige koning

• In 1815 werd Nederland een constitutionele monarchie met een eigen grondwet. Alle macht lag toen in handen van de koning.
  
• Andere Nederlanders hadden weinig invloed op de politiek. Liberalen waren hier ontevreden over.
  

Begrippen

Constitutionele monarchie: koninkrijk waarin de koning zich moet houden aan de grondwet

Grondwet: basiswet / wet waarin staat hoe een staat geregeerd wordt en wat de grondrechten van de burgers zijn

Liberaal: iemand die in de politiek streeft naar meer vrijheid

Meer burgerrechten

• De liberalen wilden de grondrechten van burgers beter beschermen.
• Daarom kwamen er in de grondwet van 1848 verschillende klassieke grondrechten te staan, zoals de vrijheid van meningsuiting.
• In de 20e eeuw werden er sociale grondrechten aan de grondwet toegevoegd, waaronder het recht op gezondheidszorg.
  

• In de vernieuwde grondwet werd ook vastgelegd dat sommige burgers de leden van de Tweede Kamer, de Provinciale Staten en de gemeenteraad mogen kiezen.
  
• De Eerste Kamer wordt niet direct gekozen door burgers, maar door de Provinciale Staten.
  
• De liberalen vonden politiek een mannenzaak. En dat waren alleen mannen die genoeg belasting konden betalen. Daarom kwam er censuskiesrecht.
  

Uitbreiding van het kiesrecht

• Vanaf 1848 was Nederland een parlementaire democratie. Door het censuskiesrecht hadden alleen mannen uit de hoge burgerij kiesrecht.
• Veel liberalen vonden dit oneerlijk voor de andere mannen. Daarom werd in 1887 het Caoutchouc-artikel toegevoegd aan de grondwet. Hierdoor kregen meer mannen het kiesrecht.

• Ondertussen eiste de arbeiderspartij SDAP het kiesrecht op voor alle mannen. Na een lange strijd werd dit in 1917 bereikt.
  
• In 1919 werd het algemeen kiesrecht ingevoerd. Dit betekende dat vrouwen nu ook het kiesrecht hadden. Hiervoor hadden zij lang gevochten.
  

Hoe werd Nederland een democratie en wat waren de gevolgen hiervan?