overmaat en ondermaat

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§ 4.4 overmaat en ondermaat

Huiswerk controle

• Opdrachten § 4.2: 13, 16, 17, 18, 21
• Strafregels

Lesdoelen

• Aan het einde van de les weet je wat een overmaat en ondermaat is.
• Aan het einde van de les kan je de hoeveelheid eindproducten berekenen als er een limiterende component is.

ijzererts ontleden in ijzer en zuurstof als het tot hele hoge temperaturen word verhit. Wat voor soort ontledingsreactie is dit?

1. Elektrolyse
2. Verbranding
3. Thermolyse
4. fotolyse

wat is GEEN kenmerk van een ontledingsreactie?

1. Je eindigt met meerdere reactieproducten
2. (meestal) endotherm
3. Je begint met één beginstof
4. Het reageert met zuurstof

Overmaat en ondermaat

• Overmaat = beginstof dat overblijft
• Ondermaat (limiterende component)  = beginstof dat als eerst weg reageert.

Wij gaan cooken🧑‍🍳!

Oefenen met over- en ondermaat

Reactievergelijking voor het maken van een taart:

2 suiker + 3 bloem + ei --> taart

2               :  3                 : 1   -->  1

Ik heb 4 suiker en 2 ei. hoeveel bloem heb ik nodig om 2 taart te maken?

1. 1,5 bloem
2. 6 bloem
3. 3 bloem
4. 4 bloem

Als ik 9 bloem, 5 eieren en 4 suiker heb wat is mijn limiterende component?

1. bloem
2. ei
3. suiker
4. reactanten zijn stoichiometrisch

Stappenplan onder- en overmaat

1. Reactievergelijking opstellen
2. Reactievergelijking kloppend maken
3. Van gram naar mol omrekenen
4. Limiterende component zoeken m.b.v. molverhouding
5. Hoeveelheid eindproduct bereken m.b.v. limiterende comp.
6. Omrekenen van mol naar massa

Rekenen met over- en ondermaat

Ik heb 50 gram waterstof en 50 gram stikstof. Stikstof en waterstof reageren samen tot ammoniak (NH₃). Hoeveel gram aan ammoniak kan er maximaal gevormd worden?

Extra oefenopdracht

IJzersulfide (FeS) reageert met zuurstof tot zwaveldioxide en vormt ijzeroxide (Fe₂O₃). Er is 300 gram zuurstof aanwezig en 50 gram IJzersulfide. Wat is de limiterende component en hoeveel ijzeroxide word er gevormd?

wat had ik deze les beter kunnen doen?

Huiswerk

Opdrachten: § 34 t/m 40 

extra opdrachten: § 41, 42, 43