Taalverzorging klas 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Taalverzorging klas 3

Aan het eind van de les: 

- weet je het verschil tussen een sterk en een zwak werkwoord

- weet je welke drie werkwoordsvormen er zijn

- kun je op drie verschillende manieren een persoonsvorm vinden in een zin

Weet je het verschil tussen een sterk en een zwak werkwoord?

Ja

Nee

Sterke en zwakke werkwoorden

Een sterk werkwoord is zo sterk dat deze van klank kan veranderen in een andere tijd. Bijv. lopen - liepen, zwemmen - zwommen 

De o-klank van lopen verandert in een ie-klank

De e-klank van zwemmen verandert in een o-klank

Werkwoorden die niet veranderen, noemen we zwakke werkwoorden. Zij zijn niet sterk genoeg om anders te kunnen klinken. Bijv. werken - werkten, verhuist - verhuisde 

De e-klank en de ui-klank blijven hetzelfde, welke tijd je ook hebt.

Sterk werkwoord

Zwak werkwoord

Rennen

Lezen

Leven

Bakken

Branden

Glijden

Blazen

Durven

3 werkwoordsvormen

Een werkwoord kan voor komen in de volgende vormen: 

- een persoonsvorm 

- een voltooid deelwoord

- een heel werkwoord (infinitief)

Handig om te onthouden: staat er één werkwoord in de zin? Dit is altijd de persoonsvorm!

Persoonsvorm

Een persoonsvorm is het werkwoord in de zin dat zich aanpast aan het onderwerp (persoon/dier/ding die het doet). 

Je vindt de pv op drie manieren: 

1. Maak de zin vragend > de pv zal vooraan staan 

2. Zet de zin in een andere tijd (tijdproef) > de pv verandert mee van tijd 

3. Verander het onderwerp van getal (getalsproef) (ev-mv of mv-ev) > de pv verandert mee van tijd

Wat is de persoonsvorm in de zin: Hij wandelde op een snel tempo.

Wat is de persoonsvorm in de volgende zin: Het meisje voetbalt al haar hele leven.

Wat is de persoonsvorm in de volgende zin: Marly en Meike gingen samen zwemmen.

Wat is de persoonsvorm in de zin: Mijn moeder wil graag een taart eten.

Wat is de persoonsvorm in de zin: Waarom heb jij alle koekjes opgegeten?

Voltooid deelwoord en hele werkwoord

Voltooid deelwoord: gebruik je om te vertellen wat er al gebeurd is. 

Hele werkwoord: een werkwoord in zijn geheel, zonder dat het vervoegd is in bijv. een persoonsvorm of voltooid deelwoord. 

Voorbeeld: 

Ik ben (pv) aan het huilen (hele ww) (tegenwoordige tijd)

Ik heb (pv) gehuild (vdw) (voltooide tijd, het is al gebeurd)

Geef van het werkwoord tussen haakjes aan in welke vorm deze staat. Hij [bewijst] dat.

1. persoonsvorm
2. hele werkwoord
3. voltooid deelwoord

Geef van het werkwoord tussen haakjes aan in welke vorm deze staat. Wij zijn samen naar school [gelopen].

1. persoonsvorm
2. hele werkwoord
3. voltooid deelwoord

Geef van het werkwoord tussen haakjes aan in welke vorm deze staat. Sanne [heeft] hard aan school gewerkt.

1. persoonsvorm
2. hele werkwoord
3. voltooid deelwoord

Geef van het werkwoord tussen haakjes aan in welke vorm deze staat. Wij gaan samen [basketballen].

1. persoonsvorm
2. hele werkwoord
3. voltooid deelwoord

Exit-ticket

In hoeverre heb je de lesdoelen behaald? 

Op welke drie manieren vind je de persoonsvorm in een zin?

Een sterk werkwoord verandert van klank.

1. waar
2. niet waar

Het werkwoord 'werken' is een voorbeeld van een sterk werkwoord.

1. waar
2. niet waar

Voorbeelden van zwakke werkwoorden zijn:

Als er 1 werkwoord in een zin staat, is dit altijd de persoonsvorm.

1. waar
2. niet waar