Mobiliteit

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Mobiliteit, Transfers & Hulpmiddelen

Leerdoelen

Aan het einde van het eerste deel van de les;

Kan je benoemen wat het belang is van ergonomisch werken

Kan je de mobiliteitsklassen benoemen 

Ben je op de hoogte van verschillende hulpmiddelen

 

Wat is volgens jou mobiliteit?

Wat is mobiliteit?

Mobiliteit zegt iets over de bewegelijkheid van iemand. Dus hoe kan iemand lopen, zitten of bewegen.

De beperkingen van je patiënt hebben 

invloed op de lichamelijke belasting 

van jou als zorgverlener.

Hoeveel procent van de zorgverleners heeft lichamelijke klachten?

1. 15%
2. 25%
3. 40%
4. 60%

Hoe kun je lichamelijke klachten bij jezelf voorkomen?

Ergonomisch werken

Ergonomisch werken wil zeggen dat je zorgt dat je geen lichamelijke en geestelijke klachten oploopt door je werk.

• Lichaamshouding
• Hulpmiddelen --> tillift, glijzijl, draaischijf 
• Materialen in hoogte verstelbaar --> bureaustoel

Richtlijnen

Praktijkrichtlijn Fysieke belasting;

Indeling in mobiliteitsklassen;

Transferprotocol

Praktijkrichtlijn fysieke belasting

maximaal 23 kg tillen

maximaal 15 kg per hand duwen/trekken, bij twee handen 25 kg

maximaal 5 kg bij trekken vanuit de vingers

Juiste werkhouding

Let op juiste houding bij het aan- en uittrekken van steunkousen

Welk hulpmiddel gebruik jij voor het aantrekken van steunkousen?

1. easy slide
2. doff 'n donner
3. rubberen handschoenen
4. anders

Juiste werkhouding

Let op de juiste houding tijdens het verschonen of helpen van een zorgvrager op bed

De cliënt heeft een hoog-laag bed. Je gaat haar samen met je veel langere collega verzorgen. Op welke hoogte staat het bed?

1. Op hoogte van de langste
2. Op hoogte van de kleinste
3. Ergens er tussen in
4. We passen de bedhoogte niet aan

Juiste werkhouding

Houding tijdens het verplaatsen van middelen

Mobiliteitsklassen

Mobiliteitsklasse A,B en C

A = vrijwel zelfstandig in mobiliteit

B= Vrij zelfstandig maar hulp bij transfers en ADL; geven van 

aanwijzingen of richting bij opstaan. Kleine hulpmiddelen als 

papegaai of draaischijf

C= Kunnen niet zelfstandig opstaan, meestal rolstoel gebonden, 

enige rompbalans, steunen op 1 been. Stimuleren actief te blijven

Mobiliteitsklasse D en E

D= Vrij passief in mobiliteit, onvoldoende rompbalans, geen steun op 1 of beide benen. Stimuleren om actief bij te dragen aan de transfer.

E= vrijwel volledig passief, bijna volledig bedlegerig, neiging tot stijfheid en contracturen. Kan niet bijdragen aan de transfer.

Wat betekenen de mobiliteitsklassen voor de zorgverlener?

A.     Loopt geen risico op fysieke belasting

B.     Loopt geen risico op fysieke belasting

C.     Loopt wel risico wanner er bij transfer geen hulpmiddel wordt gebruikt.

D.     Loopt een groot risico op fysieke overbelasting wanneer er geen hulpmiddelen worden gebruikt.

E.     Loopt een groot risico op fysieke overbelasting wanneer er geen hulpmiddelen worden gebruikt.

Ergocoach

Je moet natuurlijk in alle gevallen proberen te voorkomen dat je jezelf overbelast. Je kunt hiervoor advies vragen aan een ergocoach.

Transferprotocol

Onderdeel van het zorgdossier

Geeft precies aan hoe de transfers moeten verlopen

Regelmatige herziening noodzakelijk

Ergotherapeut betrokken samen met de fysiotherapeut

Welke hulpmiddelen
ken je al?

Casus
Meneer Jansen woont al een aantal jaren in een verpleeghuis. Meneer kan niet meer lopen en heeft geen sta-functie meer. Meneer is rolstoelafhankelijk.
Welk hulpmiddel gebruik je om meneer uit bed te halen?

1. Een draaischijf
2. Een actieve tillift
3. Een passieve tillift
4. Geen van de drie

Dilemma; de cliënt wil niet dat je een passieve tillift gebruikt. Hij vind dit eng en met een beetje duw en trekwerk van jou kant gaat de transfer volgens hem nog prima. Gebruik je de tillift?

1. ja
2. nee

Meneer Jansen

Meneer Jansen is een zorgvrager met mobiliteitsklasse C, hij kan echt nog wel helpen met de transfers. Echter moet hij wel gemotiveerd worden. Ook heeft hij nog een rompbalans. Dhr. moet hoger in bed komen te liggen. Hoe ga je hem helpen?

Meneer Jansen

1. Plaats het hoofdeinde helemaal omlaag. Schuif het kussen aan de kant.

2. Zet het bed op een prettige werkhoogte (ergonomisch)

3. Haal het kussen aan de kant.

4. Laat de zorgvrager zijn knieën buigen, de voeten plat op bed zetten en de armen voor de borst kruisen

5. Plaats je ene arm onder de schouders van de zorgvrager en de ander onder de dijen.

6. Breng je gewicht over naar de zorgvrager op het moment dat hij of zij zichzelf met de voeten afzet in het matras. laat de zorgvrager zichzelf optrekken aan de papegaai.

7. Leg de zorgvrager in een comfortabele houding.

Wat als je geen papegaai hebt maar wel een ander hulpmiddel? -->

De tillift

Als een zorgvrager zich niet meer kan verplaatsen, wordt er een tillift gebruikt. 

Er zijn twee soorten liften:

• de actieve lift  
• de passieve lift

Om een keuze te maken tussen een actieve- of passieve lift, moet je weten wat een zorgvrager nog zelf kan. 

Nu eerst lunchen en uitleg on stage; tot straks!

Door welke oorzaken kunnen ouderen vallen?

Vallen door:

• verminderd evenwichtsgevoel
• afnemende spierkracht
• slechter zicht
• andere manier/ houding van lopen
• ziekte
• niet gebruiken van hulpmiddelen
• slechte verlichting
• hindernissen (deurmat, drempels etc)
• uitglijden
• medicijnen of genotsmiddelen
• duizeligheid

Een zorgvrager loopt met rollator, waar let je op?

De positie waarbij het bed van de zorgvrager aan het hoofdeinde licht naar boven wordt gezet, zodat het voeteneinde lager komt te liggen dan het hoofdeinde, heet:

1. Trendelenburgpositie
2. Anti-trendelenburgpositie

Wat is het verschil tussen actief en passief bewegen?

Verminderde mobiliteit; welke aandoening denk je aan?

Je gaat lopen met een zorgvrager met Parkinson. Wat kun je verwachten?

Kenmerken van zorgvrager met parkinson bij lopen

stijfheid van armen en benen (rigiditeit)

trillen van armen en benen

traagheid

gemakkelijk vallen (houdingsinstabiliteit)

moeite met opstaan (terugvallen in de stoel)

moeite met omdraaien tijdens het lopen

verminderd optillen van de benen bij lopen en daardoor een sloffende gang

lopen met kleine pasjes

voorovergebogen houding met doorgezakte knieën

moeite met starten en stoppen van een beweging

Rol verzorgende

Vooraf uitleg geven

Korte duidelijke instructies

Eventueel houdingscorrectie

Goed schoeisel

Geen obstakels

Deuntje te neuriën of in zijn hoofd een liedje te zingen

Ondersteunen aan de sterkste kant zo nodig

Jouw arm door die hem van steken zo nodig

Een ergotherapeut is er alleen voor de cliënt, niet voor de medewerkers

1. Waar
2. Niet waar

Evaluatie