4.1 De Puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Hoofdstuk 4

Voortplanting en seksualiteit

4.1 De puberteit

Puberteit

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• de primaire- en secundaire geslachtskenmerken noemen
• de lichamelijke- en geestelijke veranderingen in de puberteit beschrijven

Geboorte

Hoera! Een jongen of meisje;

hoe weet iemand dit?

Geslachts
kenmerken

= lichamelijke kenmerken waaraan je het geslacht herkent

Jongens:

Meiden:

Geslachtskenmerken

= lichamelijke kenmerken waaraan je het geslacht herkent

Jongens: de penis & balzak

Meiden: de vulva
(schaamlippen, clitoris en opening van de vagina)

Vulva & vagina

Vulva: uitwendige deel van het vrouwelijke geslachtsorgaan

Vagina: inwendige kanaal is dat leidt naar de baarmoeder

Intersekse

een combinatie van mannelijke en vrouwelijke:

 geslachtsdelen
hormonen
chromosomen
genen

Intersekse

naar schatting 80.000 mensen in Nederland!

Vragen?

Door naar de puberteit..

De puberteit

ongeveer na je 10e verjaardag begint het veranderen..

zowel lichamelijk als geestelijk!

Eigen tempo, eigen lijf

Ieder lichaam heeft een eigen tempo en eigen ontwikkeling

- niet iedereen krijgt tegelijk een groeispurt
- niet iedere dame krijgt brede heupen
- niet iedere man krijgt even veel borsthaar

Ieder lichaam is bijzonder, uniek én anders!

Veranderingen in je lichaam

Secundaire geslachtskenmerken:
geslachtskenmerken die in de puberteit ontstaan

Secundaire
Geslachtskenmerken

Vrouwen:
Groei van borsten en heupen

Man:
Diepere stem, baardgroei

Geestelijke veranderingen

Gedachtes, gevoelens, zelfstandig- en sociaal zijn

Geestelijke verandering

Wie kent een voorbeeld?

Overzicht belangrijke woorden

• Geslacht/Sekse
• Geslachtskenmerken
• Primaire geslachtskenmerken
• Intersekse
• Secundaire geslachtskenmerken

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• de primaire- en secundaire geslachtskenmerken noemen
• de lichamelijke- en geestelijke veranderingen in de puberteit beschrijven

Wat is GEEN primaire geslachtskenmerk

1. Vulva
2. Penis
3. Schaamhaar
4. Borsten

Wat is intersekse?

1. Iemand die van geslacht is veranderd
2. Iemand die geen seks wilt
3. Een tweeling
4. Iemand met mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken

Wie worden er eerder volwassen?

1. Jongens
2. Meiden

Aan de slag!

2 opties:

• Zelfstandig aan het werk met het huiswerk
• Eerst samen een opdracht maken (opdracht 4)

Aan het werk

Wat ga je maken: opgave 1 t/m 8

Hoe: alleen of (zachtjes) met je buur

Hulp: eerst je buurman/vrouw vragen, daarna de docent

Tijd: tot 9:40 daarna afsluiting!

Klaar? Lees alvast volgende paragraaf of maak opdracht 9

Let op: 1 t/m 8 is ook huiswerk!

Hoe vonden jullie de les?