slapen en waken

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ondersteunen bij slapen en waken

Begeleiden bij ADL

Periode 2, les 4

Vragen of mededelingen?

voorbereiding deze les?

digibib opdrachten?

kennistoetsen? 

Deze les:

• Lesdoelen
• Terugblik naar vorige les
• Theorie met (quiz) vragen
• Evaluatie
• Vooruitblik en voorbereiding volgende les

Lesdoelen:

• Je benoemt de verschillende oorzaken die de slaap verstoren
• Je legt uit wat de gevolgen van slaaptekort kunnen zijn
• Je beschrijft verschillende maatregelen voor het bevorderen van het slaap-waakritme bij verschillende doelgroepen
• Je legt uit hoe je het dag- en nachtritme van een zorgvrager bewaakt
• Je benoemt de werking en risico's van verschillende slaapmiddelen

Voorkennis toetsen

Wat is NIET van invloed op het uitscheidingspatroon?

1. Voedingsgewoonten: goed drinken, eten van vezels
2. Conditie: inactiviteit kan obstipatie veroorzaken
3. Psyche: depressief persoon doet alles trager, ook de peristaltiek is langzamer
4. Geslacht: mannen hebben meer last van obstipatie dan vrouwen

Vandaag zorg je voor Julia (25 jaar). Julia moet 9 keer op een dag plassen. Dit is een normale frequentie.

1. Waar
2. niet waar

Julia urineert minder dan 500 ml per 24 uur. Hoe noem je dit?

1. Oligurie
2. Anurie
3. Polyurie
4. Nycturie

De urine van Mason ruikt naar aceton. Waar kan dit op duiden?

1. verse urine
2. hormoonveranderingen
3. ontregelde diabetes
4. urineweginfectie

Jij zorgt vandaag voor Darek. Hij heeft last van buikpijn. Zijn ontlasting is potlood-dun. Welke actie onderneem jij?

Leg uit welke functies slaap heeft?

hartactie, bloeddruk, ademhaling vertragen en spieren ontspannen zich

Volkomen ontspannen, geen beweging waar te nemen. In dit stadium komt een hormoon vrij dat weefselherstel en groei bevorderd. Slaapwandelen en bedplassen komen in dit stadium voor.

Ontspanning, vitale functies vertragen, lichaamstemperatuur gaat omlaag

REM slaap. In deze fase droom je. Spieren ontspannen. Hormoon adrenaline beinvloed weerstandsvermogen, vitaliteit, vermoeidheid, stofwisseling en overdracht van zenuwprikkels.

Je bent moeilijker wakker te krijgen. De temperatuur en bloeddruk zijn gedaald

Totale ontspanning 15 minuten na het in slaap vallen. Je wordt nog wel makkelijk wakker.

stadium 0

stadium 1

stadium 2

stadium 3

stadium 4

stadium 5

Opdracht (10 min): onderzoek oorzaken en maatregelen bij verstoring van slaap bij verschillende doelgroepen.

Hoe: In tweetallen MZ vraagt VIG> vraag aan je klasgenoot:

1. Welke oorzaken van  het verstoren van de slaap zie jij bij de doelgroep op je werk?

2. Welke maatregelen worden er genomen om slaap te bevorderen?

Schrijf de antwoorden op

Daarna bespreken we dit klassikaal

Oorzaken slaap verstoring

• moeilijkheden, spanning, onrust (slapeloosheid)
• ziekte als depressie, burn-out (overmatig slapen)
• verkeerde leefgewoontes (slapeloosheid)
• slaapwandelen
• niet verwerkte situaties, trauma, angst (nachtmerries)
• emotioneel gestoorde ontwikkeling (bedplassen)
• Afwijken van wat je gewend bent (verstoring ritme)
• psychiatrische aandoeningen 

Gevolgen van slaaptekort

• afwijkend gedrag, bijvoorbeeld nervositeit, geïrriteerdheid of zich angstig of apathisch (onverschillig) voelen
• concentratieverlies en geringere opmerkzaamheid, wat kan leiden tot ongelukken
  
• gestoorde gedachtegang en vaak abnormale reactie op prikkels: zorgvragers die van een mug een olifant maken
  
• niet meer goed lichamelijk functioneren; minder werkzaamheden en activiteiten kunnen doen

Leg uit hoe je het dag- en nachtritme bewaakt van een cliënt

Slaapmiddelen: wat is niet waar?

1. kalmeren en nemen angst weg
2. remmen epileptische aanvallen
3. worden hooguit een maand voorgeschreven
4. werken verslavend

Terugblik op de les:

• Je benoemt de verschillende oorzaken die de slaap verstoren
• Je legt uit wat de gevolgen van slaaptekort kunnen zijn
• Je beschrijft verschillende maatregelen voor het bevorderen van het slaap-waakritme bij verschillende doelgroepen
• Je legt uit hoe je het dag- en nachtritme van een zorgvrager bewaakt
• Je benoemt de werking en risico's van verschillende slaapmiddelen

Hoe vind je zelf dat je de lesdoelen beheerst?

010

Wat vind je nog lastig?

Voorbereiding volgende les: complicaties van bedrust

VIG: Boek: Persoonlijke basiszorg 1

Lees: Module 1: Lichamelijke verzorging

Complicaties door onvoldoende lichaamsbeweging

Maak:  Kennistoets B1-K1-W4 Bedcomplicaties voorkomen

             Thieme eDition: Module 1: Lichamelijke verzorging

             1.3 Complicaties door onvoldoende lichaamsbeweging

MZ:  Boek: Persoonlijke verzorging MZ

Lees: Thema 5: Ondersteunen bij mobiliteitsproblemen

 Bewegingsapparaat

 Gezond bewegen

 Hulpmiddelen en houdingen

 Tillen en verplaatsen van cliënten

Maak: Thema 5: Ondersteunen bij mobiliteitsproblemen, 5.18 t/m 5.21