14.1 Bouw, Vorm, Functie deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Doel

Je kunt verschillende weefsels in stengel, blad en wortel herkennen en hun functie benoemen.

Je kunt de functie van een weefsel herkennen aan de organellen in de cellen

BINAS 81A, 91

cel-weefsel-orgaan-organisme

epidermis

dekweefsel: sluit af

cuticula: waterafstotend waslaagje

vind je ook dekcelweefsel in een wortel of een stengel? Waar? Binas 91

huidmondjes in bladeren (en groene stengels)

uitwisseling: CO2 en O2

verdamping H2O

Om te openen moeten sluitcellen van huidmondjes zich vullen met water, dus dan

1. nemen ze kalium ionen op, dit kost geen energie
2. nemen ze kalium ionen op, dit kost wel energie
3. geven ze kalium ionen af, dit kost geen energie
4. geven ze kalium ionen af, dit kost wel energie

parenchym

cellen met relatief dunne celwand

en specifieke functie

blad: spons en pallisade-parenchym bevatten veel bladgroenkorrels (chloroplasten).

functie?

aardappel-parenchym bevat veel zetmeelkorrels, de functie van dit weefsel is?

Vaatbundels

'pijpleidingen' 

van de plant

Houtvaten

Bastvaten

Transport via de stengel

vaatbundels

Houtvat/omHoog

Bastvat/naar Beneden

BINAS 91

van buiten naar binnen

bastvaten (Floëem), 

houtvaten (Xyleem)

wat valt op aan: dikte celwand, grootte cel?

Houtvaten

•  vervoeren water en mineralen 
  

 van wortel naar blad 

•  dikke celwanden
  
• grote openingen (B81A)

water omhoog gepompt door: worteldruk, capillaire werking, verdamping

transport in houtvaten

transport van water en mineralen vanaf wortels omhoog

stuwende kracht door:

• verdamping via huidmondjes zorgt voor zuigkracht
• capillaire werking, doordat het nauwe vaten zijn en het water als een 'draad' omhoog gaat
• worteldruk: nitraat en fosfaat actief opgenomen, hierdoor hogere osmotische waarde, die water uit bodem trekt

Bastvaten

•  vervoeren water en organische stoffen (sacharose) 
  

 van blad naar de rest van de plant

•  dunnere celwanden dan houtvaten
  
• dikkere celwanden dan parenchym

waterdruk door osmose

samenvatting

• De stengel verbindt de wortels met de bladeren
  
• Water (en opgeloste stoffen) moeten van de wortel naar de bladeren
• Voedingsstoffen die gemaakt zij bij de fotosynthese moeten van de bladeren naar de wortels (en andere delen bv. vruchten en zaden)
  
  
• Door de hele plant lopen transportbuisjes
• We noemen dit vaten
• Deze vaten zitten in groepjes bij elkaar ....
• ..... vaatbundels.
  
  
• Het transport gaat dus in twee richtingen
• Van beneden naar boven ....
• ..... water en mineralen via houtvaten
• Van boven naar beneden  ....
• .... glucose en water via bastvaten

Wat is juist?

A

B

C

1. A:Houtvaten B:Bastvaten C:parenchym
2. A:Bastvaten B:Parenchym C:Houtvaten
3. A:Houtvaten B: Parenchym C:Bastvaten
4. A:Bastvaten B:Houtvaten C:Parenchym

bladluizen prikken met hun zuigsnuit in een planten op zoek naar suikers. Verklaar waarom ze aan de onderkant van het blad zitten.

Doel

• Je kunt aangeven op welke plaatsen in een plant deling kan plaatsvinden
• Je herkent delende cellen aan de grootte, zichtbaarheid van chromosomen, mate van specialisatie

niet omhoog, wel dikkere letters

bestudeer de animatie op de volgende pagina tot mitose

https:

Hoe heet het beschermende laagje genoemd die de delende cellen in de wortel beschermen

1. Wortelschoentje
2. Wortelkapje
3. Wortelsjaaltje
4. Wortelmutsje

delende cellen vind ik

stamcellen

kunnen nog delen

dochtercellen kunnen zich tot verschillende weefsels specialiseren

Stekken

Weefselkweek

Huiswerk

Vragen bij 14.1

basis/standaard

ken je mitose