3.5 Sociale ontwikkeling Brazilië

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

3.5 Sociale ontwikkeling

H3 Brazilië

Domein: Gebieden

Havo 5

Lesdoelen

• Ik kan de demografische ontwikkeling van Brazilië beschrijven en verklaren.
• Ik kan het verstedelijkingsproces in Brazilië en de bijbehorende problematiek beschrijven en analyseren.
• Ik kan de sociale ongelijkheid in Brazilië beschrijven en de oorzaken en gevolgen hiervan herkennen en verklaren.

Demografie (1)

• Hoge natuurlijke bevolkingsgroei door jonge bevolking (veel vrouwen in vruchtbare leeftijd).
• Natuurlijke bevolkingsgroei neemt door dalend geboortecijfer en toenemende vergrijzing af.

Demografie (2)

• Vruchtbaarheidscijfer (TFR) is enorm gedaald, door:
• Stijgende welvaart (vrouwen hoger opgeleid);
• Maatschappelijke veranderingen (o.a. afname invloed RK-kerk);
• Gezinsplanning (subsidie op de pil).

Stedelijke samenleving

•  Vroeger een hoog verstedelijkingstempo door ruraal-urbane migratie (ontstaan van favela's), nu een hoge verstedelijkingsgraad (87%).
• Braziliaanse steden kennen veel ruimtelijke segregatie (zie openingsfoto).

• Stedelijk netwerk Belo Horizonte, São Paulo en Rio de Janeiro trekt nog veel mensen en bedrijven. Maar middelgrote steden in het binnenland worden steeds populairder.

Sociale ongelijkheid

Ongelijke verdeling van welvaart kun je terugzien in de Lorenzcurve.

• In 2020 6% in extreme armoede (onder $30 p/m), terwijl de helft van BBP wordt verdiend door 10% v/d bevolking.
• Op het platteland door grootgrondbezitters grote inkomensverschillen (invloed van landgrabbing?)

Indigenous = inheems 

1972 - 2013

van 100 naar 200 miljoen inwoners

verdubbeltijd 40 jaar

In 2053 weer verdubbeld ten opzichte van 2013?

antwoord

nee, geboortecijfer flink gedaald. In fase 4 is een fase waarin de bevolkingsomvang is gestabiliseerd. 

Na 2060 wordt zelfs een dalende bevolkingsomvang voorspeld (vanaf dan zit het land in fase 5).

Veel vrouwen in vruchtbare leeftijd.

Dus ondanks lager geboortecijfer toch veel kinderen geboren.

Demografisch transitiemodel

In welke fase zit Brazilië?

Nu

Goede verhouding werkenden ten opzichte van niet werkenden.

(lage demografische druk)

Economische groei.

Toekomst: 

Risico op vergrijzing

Gezinsplanning werd nodig

Bevolking groeide meer dan  kon groeien.

Welke conclusie kan je uit deze kaart trekken?

Relatief gezien wonen er meer ouderen/jongeren in het zuidoosten dan in het noorden en westen.

antwoord

ouderen

Op nationaal schaalniveau wonen er meer ouderen/jongeren in Brazilië.

antwoord

jongeren

Aan de slag!

Maak de opdrachten 2, 4 en 6 van par. 3.5.

02:01

Hoeveel procent van de mensen in Rio woont in een favela?

1. 5%
2. 15%
3. 25%
4. 35%

05:17

De presentator reist via een kabelbaan over de favelas. Waarom verloopt het OV via kabelbanen? Geef een geofysische / ruimtelijke reden.

Sociale ongelijkheid

In stad en op platteland.

Wie zijn de elite?

• Mestiezen (Europese voorouders)
• Grootgrondbezitters

1. Etniciteit speelt een grote rol bij sociale ongelijkheid.