5H §3.5 sociale ontwikkeling

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

3.5 sociale ontwikkeling

H3 Brazilië

Domein Gebieden

Havo5

Lesdoel

Aan het eind kan je:

• Je kent de sociaalgeografische gebiedskenmerken van Brazilië.
  
• Je weet dat Brazilië een hoge verstedelijkingsgraad heeft en dat het verstedelijkingsproces tot problemen leidt (favela’s, vervuiling, etc).
  
• Je kunt op basis van sociaalgeografische gebiedskenmerken verschillende Braziliaanse regio’s aanwijzen en de verschillen tussen deze beschrijven en verklaren.
  
• Je kunt het verstedelijkingsproces in Brazilië op verschillende schaal beschrijven en vanuit verschillende dimensies analyseren.

Politiek centrum

Economisch centrum

Cultureel centrum

Rio de Janeiro

Sao Paolo

Brasilia

Hoewel de leefomstandigheden in veel favela's niet ideaal zijn, is de sociale cohesie vaak erg goed. Hoe kan dit?

Demografie

Wat is het algemene patroon?

Wat is de uitzondering?

Steden en landen kunnen op twee manieren groeien qua bevolking: door sociale bevolkingsgroei en natuurlijke bevolkingsgroei. Sociale bevolkingsgroei is:

1. Het verschil tussen immigratie en emigratie
2. Het verschil tussen geboortecijfer en sterftecijfer

Oorzaken van het dalende geboortecijfer zijn: ...

1. minder duurzame relaties tussen mannen en vrouwen
2. maatschappelijke veranderingen (minder invloed van de kerk)
3. gezinsplanning, gestuurd door de overheid
4. stijgende welvaart

apps.noordhoff.nl

filmpje Demografisch Transitiemodel

Demografie

1.  Op welke manieren groeit een bevolking?

2. Welke algemene regel verklaart het dalende geboortecijfer?

3. Wat is gezinsplanning?

4. Welke twee demografische ontwikkeling zijn zichtbaar in 2020?

Demografie

1.  Op welke manieren groeit een bevolking?
   

• Natuurlijk en sociaal

2. Welke algemene regel verklaart het dalende geboortecijfer?

Hoe meer de welvaart stijgt, hoe lager het geboortecijfer. 

3. Wat is gezinsplanning?

Aantal kinderen en moment van geboorte plannen. 

4. Welke twee demografische ontwikkeling zijn zichtbaar in 2020?

Vergrijzing en ontgroening. 

Demografisch transitiemodel

In welke fase zit Brazilië?

In welke fase van het demografisch transitiemodel zit Brazilië?

1. Fase 1
2. Fase 2
3. Fase 3
4. Fase 4

Verstedelijking

Bevolkingsdichtheid

Bron: GB56

Stedelijke bevolking

Leg uit waar een hoge verstedelijkingsgraad en -tempo van Brazilië toe leidt in de steden?

Welke zin is waar m.b.t. favela's?

1. In favela's ligt het BNP hoog
2. In oude favela's zijn meer voorzieningen dan in nieuwe favela's
3. Favela's liggen vooral langs de zee
4. Favela's zijn door planologen ontworpen

02:01

Hoeveel procent van de mensen in Rio woont in een favela?

1. 5%
2. 15%
3. 25%
4. 35%

05:17

De presentator reist via een kabelbaan over de favelas. Waarom verloopt het OV via kabelbanen? Geef een geofysische / ruimtelijke reden.

• Sociale segregatie: De hoogste inkomensklasse woont in gated communities / ommuurde woonwijken

Sociale ongelijkheid

Lorenzcurve

Wat kun je in een Lorenzecurve aflezen?

• Hoe de welvaart in een land over de bevolking verdeeld is. 

Wat zegt deze Lorenzcurve over Brazilië?

Wat zegt de Lorenzcurve
over de inkomensverdeling
in Brazilië?

1. Inkomensverschillen zijn kleiner geworden, maar nog niet gelijk.
2. In het verleden waren inkomens volledig gelijk verdeeld
3. Inkomensverschillen zijn groter geworden.
4. Er is een sterke rijke elite ontwikkeld.

Sociale ongelijkheid

In stad en op platteland.

Wie zijn de elite?

• Mestiezen (Europese voorouders)
• Grootgrondbezitters

1. Etniciteit speelt een grote rol bij sociale ongelijkheid.
   

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 3

§5

Zie studieplanner!