VWO3 H4 Par. 4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Klimaatverandering

Par. 4.4

V. Kobus - 2023

Begrippen in deze les

Broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect

Permafrost

Albedo-effect*

Positieve terugkoppeling*

Negatieve terugkoppeling*

* staan niet in begrippenlijst boek

V. Kobus - 2023

De koolstofkringloop

- Alle koolstofverbindingen maken deel uit van de koolstofkringloop

- Koolstof circuleert tussen verschillende chemische verbindingen op aarde

          - Bijv. planten zetten CO₂ om in
          koolhydraten en cellulose

          - Bijv. bij vulkanische uitbarstingen
          komt CO₂ in de atmosfeer 

V. Kobus - 2023

Deel van de koolstofkringloop

V. Kobus - 2023

Broeikaseffect

- Broeikasgassen zijn essentieel voor het leven op aarde

- Zitten van nature in de atmosfeer, bijv. CO₂ en H₂O

- Anders: 30 graden kouder op aarde

Maar: door menselijke activiteiten meer 

broeikasgassen in de atmosfeer

Gevolg: meer warmte vastgehouden 

in de atmosfeer 

= versterkt broeikaseffect

V. Kobus - 2023

Broeikaseffect

V. Kobus - 2023

Aantekening

V. Kobus - 2023

V. Kobus - 2023

Gevolgen hebben gevolgen

De effecten van het (versterkte) broeikaseffect hebben weer andere gevolgen.

Bijv. door de opwarming smelt het poolijs.

Bijv. door de opwarming ontstaan meer stormen

 

V. Kobus - 2023

Sommige gevolgen hebben weer effecten die het broeikaseffect 

verder versterken → positieve terugkoppeling

weer afremmen → negatieve terugkoppeling

V. Kobus - 2023

Voorbeeld positieve terugkoppeling

V. Kobus - 2023

Voorbeeld positieve terugkoppeling (2)

V. Kobus - 2023

* permafrost = altijd bevroren ondergrond (vooral bij de polen)

Voorbeeld positieve terugkoppeling (3)

V. Kobus - 2023

Voorbeeld negatieve terugkoppeling 

V. Kobus - 2023

Voorbeeld negatieve terugkoppeling (2) 

V. Kobus - 2023

maar ... warmere oceanen nemen minder CO₂ op!

Wat is het netto resultaat? Winnen de positieve of negatieve terugkoppelingen?

V. Kobus - 2023

Aan de slag

- Alles t.e.m par. 4.3 af?

- Par. 4.4 bestuderen

- Maken par. 4.4 opg. 4a, 5, 6, 7

- Nakijken opgaven t.e.m par. 4.4 (classroom)

Leerdoelen

V. Kobus - 2023

- Je kunt de koolstofkringloop beschrijven.

- Je weet hoe menselijke activiteiten het broeikaseffect kunnen versterken.

- Je kunt mogelijke gevolgen van klimaatverandering beschrijven.