Les 9. Kubisme en Futurisme

• kunstgeschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

KUBISME

Kubisme 1907-1914

• Pablo Picasso en George Braque
• Analyse van vorm, geometrische grondvormen
• Inspiratie in niet westerse volkskunst

Georges Braque, Viaduct bij L'Estaque, 1908

Paul Cézanne, Maison Maria met uitzicht op Château Noir, ca. 1895

Blz. 95 van je boek

Post-impressionisme

Pablo Picasso, Les demoiselles d'avignon, 1907

• vervorming/abstraheren
• verschillende perspectieven
• 2 soorten kubisme

Algemene kenmerken

• Verwarrend perspectief (Verschuiven en verschillende standpunten)
• Analyse van vorm (geometrische vormen)
• Stilleven is belangrijk onderwerp (muziek instrumenten)
• Geometrische vormen
• Geabstraheerde beelden
• Collage techniek (Schilderkunst)
• Assemblage (beeldhouwkunst)
• Primitivisme

onderzoek naar relatie tussen vorm/ruimte op plat vlak

hoekig

gefragmenteerd

fascinatie Afrikaanse sculpturen

Analytisch Kubisme: (uit elkaar halen)

• Nieuwe manier van waarnemen
• Nieuwe werkelijkheid
  
• Nieuwe vertaling van hoe men naar dingen kijkt
  
• Alle indrukken die je ervaart proberen te verwerken in een schilderij
  
• Een soort montage van verschillende aanzichten verwerkt in een werk
  
• Het gaat nog steeds vanuit de waarneming.

Synthetisch Kubisme: (bij elkaar voegen)

• Niet meer vanuit waarneming, maar vanuit fantasie
  
• Elementen uit de werkelijkheid komen weer terug (herkenbaar)
  
• Tevens wordt er gebruik gemaakt van abstracte tekens
  
• Tevens voegen ze ook bestaande materialen toe aan de kunstwerken (collages)
  
• Kunstenaar werkt van abstract naar figuratief ipv andersom
  

1. Analytisch kubisme 1907-1912

Juan Gris, Portret van Pablo Picasso, 1912

• uiteenrafelen en analyseren van vormen
• meerdere perspectieve

Georges Braque, Vrouw met mandoline, 1910

Pablo Picasso, L'Aficionado [De Toreador] , 1912

2. Synthetisch Kubisme 1912-1914

• Ontstaan collage
• Stillevens en mensfiguren
• Dingen samen voegen

Juan Gris, Zonwering, 1914

Pablo Picasso, Nature morte, bouteille et verre, 1913

Georges Braque, Fruitschaal en glas, 1912

Analytisch kubisme

Synthetisch kubisme

geometrisch kubisme

Wat hoort waar bij?

Kubisme

Analytisch kubisme

Synthetisch kubisme

Nieuwe manier van waarnemen

geometrische vormen

Fantasie

platte vlakken en basisvormen

Scherpe en soms zware lijnen

 montage van verschillende aanzichten 

Elementen uit de werkelijkheid

Hoe heet de techniek de de synthetische kubisten toepassen?

door welke culturen waren de kubisten geiintereseerd

1. Franse cultuur
2. Afrikaanse cultuur
3. Egyptische cultuur
4. Arabische cultuur

Analytisch kubisme

Synthetisch kubisme

Vormanalyse

Collage

Reliëf

Stillevens

Beeldhouwkunst

• mensfiguren, portretten en stillevens
• teruggebracht tot geometrische vormen
• invloed van Afrikaanse beeldhouwkunst 
• Assemblages

Jacques Lipchitz, Seated Bather, 1916–7

Henri Laurens - Tête, 1918

Picasso's 'Mandolin & Clarinet' 1912

Beeldhouwkunst

-ruimtelijke collages

(assemblage)

Zie vorige slide:
Picasso zit met Les Demoiselles d’Avignon op het snijvlak van twee stijlen: Kubisme en Expressionisme.
Leg uit dat het schilderij expressionistische kenmerken heeft.
Noem drie kenmerken.

Zie vorige slide: De compositie van "Stilleven met mandje" van Cézanne is niet statisch.
Waardoor maakt de compositie een levendige indruk?
Noem twee aspecten.

Zie vorige slide: Viool van Picasso lijkt een abstract reliëf.
Er is sprake van ruimtesuggestie.
Waardoor wordt de ruimtesuggestie veroorzaakt?
Leg uit aan de hand van twee vormgevingsaspecten.

Rond 1960 heeft Pablo Picasso een hele reeks van schilderijen gemaakt geïnspireerd op Manet's Picknick op het gras. Zie vorige slide. Net als Manet (links) werd Picasso ook beschouwd als een controversiële kunstenaar: hij brak met de gangbare
kunstopvattingen. 

Zie vorige 2 slides: Picasso (rechts) heeft duidelijk een heel andere stijl dan Manet (links). Wat herken je nog wel Picasso's versie? Leg uit aan de hand van twee beeldelementen
in de voorstelling.

Welke overeenkomsten zie je tussen Afrikaanse beelden en kubistische beeldhouwkunst?
Geef twee voorbeelden.

Futurisme

‘Aerial portrait of Mussolini’ - Alfredo Ambrosi, 1930

‘A Futurist Evening in Milan’ -  Umberto Boccioni 1916

Futurisme, Utopie en Macht

De Italiaanse futurist Marinetti kijkt in 1909 al uit naar de oorlog.

Als de oorlog in 1914 uitbreekt roept hij de futuristische schilders op hun ontwerpen aan te passen aan de nieuwe ontwikkelingen. 

Het schilderij “Pantsertrein”, 1915 van Severini is een voorbeeld van het soort kunst waartoe Marinetti oproept.

Leg uit waarom futuristische kunstenaars uit kijken naar de oorlog.

Futurisme 1909-1916

• Manifest van Marinetti 1909
• Energie, vooruitgang en verandering
• ideologie
• snelheid, mechanische beweging en lawaai, zichtbaar en voelbaar maken
• beweging tegen de 19e eeuwse mentaliteit

Giacomo Balla, Dynamiek van een hond aan een riem, 1912

Carlo Carrà, Free-Word Painting, 1914

Gino Severini, Gepantserde trein in actie, 1915

Kenmerken

• een gefragmenteerde (kubistische) beeldtaal
• veel dynamiek in de compositie
• gebruik van het film principe (sequentie) om beweging weer te geven
• beweging en herhaling
• moderne onderwerpen
• snelheid

Umberto Boccioni, Onder de Pergola in Napels 1914

Umberto Boccioni, Unieke vormen van continuiteit in een ruimte 1913

Carlo Carrà, Paard en ruiter of Rode ruiter, 1913

Abstracte kunst door Wassily Kandinsky

Moskou I, 1916

Rijdend paar, 1906-07

Herfst in Murnau, 1908

Kruisende lijnen, 1923

van post-impressionistisch naar geabstraheerd naar abstract

Kandinsky inspired animation