H1 WS 1.3 Figuurlijk taalgebruik

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

WOORDENSCHAT H1 1.3

LETTERLIJK EN FIGUURLIJK TAALGEBRUIK
(Blz 250)

Vandaag

1.1 Betekenis afleiden uit tekst

1.2 Betekenis afleiden uit het woord

1.3 Letterlijk en figuurlijk taalgebruik

Betekenis afleiden uit de tekst

• synoniem
  
• omschrijving
  
• voorbeelden
  
• tegenstelling
  
• afbeelding

Doelen

• Betekenis afleiden uit het woord
• Je herkent en begrijpt figuurlijk taalgebruik.

Zo kun je een betekenis van een woord uit de tekst afleiden:

• De betekenis staat in de zin ervoor of erachter.
• Het woord wordt in de tekst uitgelegd.
• Er staat een woord met dezelfde betekenis in de tekst.
• Er worden voorbeelden van het woord genoemd.
• Er staat een afbeelding bij.

Bedenk zelf twee woorden waarin het woord tafel voorkomt

Ik snap een woord niet. Wat kan ik doen?

Betekenis onbekend woord

• Bestaat het woord uit een of meer woorden?
• Bijv. maximumsnelheid
• Staat er een voor- of achtervoegsel dat je kent?
• Bijv. on-, - loos, -achtig
• Lijkt het op een woord dat je wel kent?
• Bijv. instrumentaal - intstrument 

Nu Suze vijf jaar in Spanje woont, spreekt ze eindelijk accentloos Spaans.
Accentloos is

1. met een accent
2. zonder accent

De snelle temperatuurwisselingen zijn ongunstig voor de mens en de natuur.

1. heel goed
2. niet goed

huizentekort

1. de huizen zijn te klein
2. er zijn te weinig huizen
3. er zijn te veel huizen
4. de huizen zijn te groot

luchtvervuiling

1. schone lucht
2. lichte lucht
3. vieze lucht
4. het is donker

Synoniem voor:
vaak

1. nooit
2. af en toe
3. soms
4. regelmatig

Hoe zou jij je kamer omschrijven
(op dit moment)

1. Grote zooi
2. Opgeruimd
3. Geen commentaar
4. De vloer is nog zichtbaar

Samenstellingen

Wat is een samenstelling?

Een samenstelling is een woord (meestal een zelfstandig naamwoord), dat bestaat uit twee of meer woorden die ook als zelfstandig woord in het Nederlands voorkomen. Zo is koffiekopje een samenstelling van koffie en kopje en slaapkamer van slaap en kamer.

Tekstverband: TEGENSTELLING

1. al met al
2. daar staat tegenover
3. zoals
4. waardoor

kort samengevat:

Samenstellingen:

woord +woord

Afleidingen:

voorvoegsel+woord

woord+achtervoegsel

Lijkt het op een bekend woord?

Problematisch

Praktisch

Ritmisch

Personage

Betekenis afleiden uit een tekst

Wat weten jullie over figuurlijk taalgebruik?

Figuurlijk 

Je zegt niet wat je bedoelt

Bijv. een hoedje schrikken

of als een kip zonder kop rondrennen

Figuurlijk

Letterlijk

de hond in de pot vinden

de kat eten geven

hij zag de bui al hangen

na regen komt zonneschijn

hij zag de regen al aankomen

ik zet mijn zonnebril op

Wat is een voorbeeld van figuurlijk taalgebruik?

1. Na drie uur vertrok hij naar Japan.
2. De president van Amerika bracht in juli een bezoek aan Duitsland.
3. De pers noemde het een bliksembezoek.

Figuurlijk taalgebruik

Figuurlijk taalgebruik

Hoeveel figuurlijke zinnen heb je gehoord? Noem er één

Wat heb je deze les geleerd?