Herhaling Kleur

• Kunstbeschouwing
• Secundair onderwijs

Kleur

Kleurcontrast

1. Warm-koudcontrast

2. Licht-donkercontrast

3. Complementair kleurcontrast

4. Kleur-tegen-kleurcontrast

5. Simultaancontrast

6. Kwaliteitscontrast

7. Kwantiteitscontrast

Warm-koudcontrast

Warme kleuren = zon, vuur 

Koude kleuren = water, ijs, de lucht 

De warmte van een kleur in een schilderij kan door het warm-koudcontrast versterkt worden door er een koelere kleur naast te plaatsen. 

Vincent van Gogh, Korenveld met kraaien, 1890

Licht-donkercontrast

Het verschil in licht en donker wordt geïllustreerd door een zwart/wit foto. 

Indien je wit of zwart mengt bij je kleuren, 

worden ze donker of lichter, maar we beïnvloeden 

ook de helderheid en verzadiging van de kleuren. 

Licht-donkercontrast is verbonden met het kwaliteitscontrast. 

Paul Klee, Roodgroene en violetgele ritmes 1920

Complementair kleurcontrast

Het kleur staat aan de andere kant van de cirkel. Beide kleuren geven een contrast, maar vullen elkaar ook aan. Hun combinatie zorgt voor een rustgevend, harmoniërend effect. 

Ook tussenkleuren kunnen elkaars complementaire kleuren zijn. Bv blauwgroen <=> oranjerood

Jan van Eyck, Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw, 1434

Kleur-tegen-kleurcontrast

de kleuren worden direct zonder tussentonen, tegen elkaar gezet. 

Zwart en wit of primaire kleuren tegenover elkaar plaatsen. 

Piet Mondriaan, Victory Boogie Woogie, 1944

Simultaancontrast

= gelijktijdig 

Wanneer het menselijk oog een willekeurig kleur ziet, zal het de complementaire kleur daarvan virtueel oproepen = simultaancontrast. 

Bv. een helrood vlak veroorzaakt een groen nabeeld als je er intens naar staart. 

Kwaliteitscontrast

= de mate van verzadiging van de kleur. 

De ongemengde kleuren uit de kleurencirkel zijn het meest verzadigd. 

Doffe, matte en troebele kleuren contrasteren sterk met felle, heldere en verzadigde kleuren. 

Pablo Picasso, de Tragedie 1903

Kwantiteitscontrast

= synoniem voor hoeveelheid 

= dat er een contrastverschil ontstaat door de kleuren in zeer verschillende hoeveelheden te gebruiken, bijvoorbeeld een klein beetje grijs in een groot oranje veld. 

Claude Monet, Impression, soleil levant, 1872

Oefeningen 

Maak de oefening op blz 41

2. Kleurgebruik 

1. Cerebraal kleurgebruik 

2. Impressief kleurgebruik

3. Expressief kleurgebruik

4. Symbolisch kleurgebruik 

Cerebraal kleurgebruik

= als kleur rationeel wordt toegepast. 

Volgens onze hersenen is de lucht blauw, zijn bakstenen rood en is gras groen 

John Constable, de hooiwagen, 1821

Impressief kleurgebruik

water is echter niet altijd blauw en gras niet altijd groen. 

= de kleuren weergeven, zoals we ze waarnemen. 

De impressionisten gebruikten dit vaak. 

William Turner, Odysseus psot met Polyphemus, 1829

Expressief kleurgebruik

Soms worden kleuren ook gebruikt om gevoelens uit te drukken = expressief kleurgebruik 

De expressionisten gebruikten kleur op deze manier

Edvard Munch, De schreeuw, 1893

Symbolisch kleurgebruik

= elk kleur krijgt een betekenis of symbolische waarde. 

Die betekenis verschilt van cultuur, context, plaats en tijd. 

bv. rood = liefde, groen = hoop, wit = maagdelijkheid

Eenzelfde kleur kan ook verschillende betekenissen hebben in eenzelfde cultuur. 

Fra Angelico, Madonna van nederigheid, ca 1440