HC 3.2 Jaren 80

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC 3.2 Jaren 80

KA: 

45. De verdeling van de wereld in ideologische blokken 

47. Eenwording van Europa 

49. De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenleving

Programma 

1. Terugblikvragen (10 min.)
2. Opdracht: jaren 80 (15 min.)
3. Bespreken opdracht (Rest van de les)

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat het poldermodel is 
• Je kunt verklaren waarom de verzorgingsstaat versoberd werd 
• Je kunt voor- en nadelen van globalisering noemen 
• Je kunt voorbeelden noemen van toenemende individualisering
• Je kunt verschillende vormen van jongerencultuur uit de jaren tachtig beschrijven en verklaren 

Keuzemenu 

Keuze 1: Doe mee met de regulieren les. Volg de instructies van de docent

Keuze 2: Ga zelfstandig aan de slag. Doe het volgende: 

• Lees HC 3.2  kopjes  'Het poldermodel t/m 'Jongerencultuur'  (Blz. 299 t/m 303) goed door 
• Neem de lessonup HC 3.2  Jaren 80  goed door 
• Werk de leerdoelen 1 t/m 4 + 6 van HC 3.2 uit (zie achterin HC 3). 

Maak een keuze! Niets doen is geen optie!

Vragen? 

Bij welk kenmerkend aspect past het ontstaan van de verzorgingsstaat het beste?

1. De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld
2. De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
3. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 1960 aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
4. De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog

Welk begrip hoort niet bij dit fragment

1. Oliecrisis
2. Economisch stagnatie
3. consumptie maatschappij
4. Bezorgdheid en pessimisme

Welk KA hoort bij dit fragment

1. De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken
2. De eenwording van Europa
3. De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
4. Dekolonisatie

HC Nederland 

• Extra verdieping in de Nederlandse Geschiedenis na WOII 
• Volgende onderwerpen worden belangrijk 

1. Jaren 50: Economische wederopbouw 
2. Jaren 60: Culturele verandering en ontzuiling 
3. Jaren 70: Uitbouw verzorgingsstaat + economische problemen
4. Jaren 80: Bezuinigingen 
5. Jaren 90: Globalisering 
6. Jaren 00: Spanningen multiculturele samenleving 

• Na elke les voor het besproken decennia invullen wat er per domein is gebeurd (zie schema Teams): Helpt met krijgen overzicht 

Opdracht: De jaren 80 (15 min.)

1. Vorm groepjes van 3 
2. Je krijgt een van de domeinen: Politiek, economisch, of sociaal-cultureel 
3. Met behulp HC 3.2  kopjes 'Het poldermodel t/m 'Jongerencultuur' (Blz. 299 t/m 303) zoek je voor jouw domein uit wat er allemaal gebeurde in de Jaren 80 
4. Daarnaast vat je jouw domein in een woord samen en zoek je een afbeelding/voorwerp dat typisch is voor de jaren 80 op jouw domein. 
5. Tip per domein: 

• Politiek: Koude Oorlog, Poldermodel, Ruud Lubbers, zelfredzaamheid 
• Economisch: Bezuinigingen, verzorgingsstaat, sociale grondrechten 
• Sociaal-cultureel: Sociale grondrechten, individualisering, Jongerencultuur 

Jaren 80: Bezuinigingen 

• Nederland in een economische crisis  
• Nieuwe (rechtse) kabinet onder leiding van Ruud Lubbers gaat bezuinigen op o.a. de verzorgingsstaat
• Lubbers wil graag veel steun voor bezuinigingen en werkt daarom samen met veel andere partijen en veel organisaties 
• Deze zoektocht naar samenwerkingen = Poldermodel 
• Veel stakingen en demostaties tegen bezuinigen 

Jaren 80: Koude Oorlog 

• Koude Oorlog laait weer op 
• Verenigde Staten vraagt NL om kruisraketten te plaatsen 
• Regering stemt toe, maar bevolking is woedend: Bang dat het een doel van de SU wordt. 
• Massale protesten tegen kruisraketten  

Jaren 80: Jongerencultuur en zelfredzaamheid 

Meerdere nieuwe jongerenbewegingen in de jaren 80: 

1. Punkers: qua doelen vergelijkbaar met Provo's (anti-autoritair en consumptiemaatschappij), maar ander opvallend uiterlijk (Hanekam, veel sierraden) 
2. Krakers: Zetten zich in tegen het tekort aan huizen en vonden daarbij geweld acceptabel

 

Jaren 80: zelfredzaamheid 

Regering en samenleving zet in op zelfredzaamheid: burgers kunnen meer zelf bepalen wat goed voor hen is. De overheid probeert dit mogelijk te maken 

• Deels een bezuiniging: Meer zelf uitzoeken, is minder overheid, is minder kosten
• Deels een andere cultuur:                                                                                                                                           Meer vrijheid voor scheidingen, abortus, LHB en euthanasie

 

Vraag (2p)

Geef aan tegen welk beleid van het kabinet van Lubbers Opland zich met

deze prent keert, waarbij je je antwoord ondersteunt met een verwijzing

naar de prent. 

Antwoord vraag 1 (2p)

Kern van een juist antwoord is:

• Opland keert zich tegen het beperken van de verzorgingsstaat / van de

uitkeringen 1

• door in de prent (een van de volgende): 1

 te schrijven over het 'pakken van de zwakken'.

 een (gebogen) man te tekenen die een bijl in de rug krijgt.

 te schrijven 'Neen'

Opmerking

Alleen als er in het antwoord wordt ingegaan op het beperken van de verzorgingsstaat/uitkeringen, wordt aan een passende verwijzing naar de

prent 1 scorepunt toegekend. 

Vraag 2 (4p)

Stel: je doet onderzoek naar de kraakbeweging in Nijmegen. Je concludeert dat de uitspraken van Mattie en Nico passen bij de uitgangspunten van de kraakbeweging in de jaren 1980.

Toon voor twee verschillende uitgangspunten van de kraakbeweging aan

dat die passen bij de uitspraken van Mattie en Nico, waarbij je je antwoord telkens ondersteunt met een andere verwijzing naar de bron. 

Antwoord vraag 2 (4p)

De uitspraken passen bij de uitgangspunten van de kraakbeweging:

• dat de woningnood moet worden opgelost 1 • omdat ze zeggen dat ze het ondenkbaar vinden dat er huizen worden afgebroken voor een parkeergarage 1

• dat er gestreden mag worden om het doel te behalen / dat er verzet tegen de autoriteiten mag plaatsvinden (ook met geweld) 1 • omdat ze zeggen dat ze (een van de volgende): 1

 de confrontatie echt aan wilden gaan.

 barricades/verdedigingslinies aanleggen.

Opmerkingen

 Alleen als het antwoord een juiste uitleg bevat over de uitgangspunten van de krakers, wordt telkens 1 scorepunt toegekend aan een daarbij passende verwijzing naar de bron.

 

Leerdoelen check

• Je kunt uitleggen door welke binnenlandse en buitenlandse gebeurtenissen en ontwikkelingen in de jaren 70 de economie ging haperen