A2A 24 maart - Bijvoeglijke bijzinnen + Betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands

A2A 24 maart - Grammatica

Nodig: leesboek, schrift, pen

Lezen tot 9:15

Pak nu je wisbordje:

GRAMMATICA ZINSDELEN: SAMENGESTELDE ZINNEN

zinsdeelzinnen

1. Zoek de bijzin.

2. Vervang de bijzin door één woord (of woordgroep).

3. Ontleed de hoofdzin.

4. Het zinsdeel van het woord is ook de zinsdeelzin.

Ik zal niet snel vergeten dat Marith zomaar voor mij een muffin meebracht.

De neefjes gingen poffertjes eten in het pannenkoekenhuis, nadat ze een flinke boswandeling hadden gemaakt.

De neefjes gingen poffertjes eten in het pannenkoekenhuis, nadat ze een flinke boswandeling hadden gemaakt.

Dat je Sem meeneemt naar de laatste schoolavond, is een goed idee.

Je moet zaterdag eens op de markt kijken, als je voor weinig geld een bikini of zwembroek wilt kopen.

Wie mij bijles wiskunde wil geven, beloof ik een avondje naar de film.

Wat voorspeld werd over de daling van de werkeloosheid, is inderdaad uitgekomen.

Bijvoeglijke bepaling

Een bvb zegt iets van het belangrijkste ZELFSTANDIGE NAAMWOORD van een zinsdeel = de kern

Voor de Nederlandse kust raakte gisteren een zeiljacht in grote moeilijkheden.

De zeer ervaren zeilers werden verrast door een plotseling opkomende storm.

Hun situatie werd extra gevaarlijk door een mankement aan de motor.

De zeilers, die een zwemvest droegen, werden door de kustwacht gered.

Bijvoeglijke bijzin

• Een bijv. bijzin zegt iets over een zelfstandig naamwoord of een voornaamwoord ( dit noem je een antecedent)
• Het is een zin en heeft dus een pv.
• De bijzin begint met een betrekkelijk voornaamwoord: die, dat, waarop, waarmee, doordat..... 
• Is geen zinsdeel maar een zinsdeelstuk.
  
  

De jongen die gisteren een ongeluk kreeg, ligt in het ziekenhuis.

Een bijvoeglijke bijzin is een apart zinsdeel.

1. Ja
2. Nee

Een bijvoeglijke bijzin zegt iets over een zelfstandig naamwoord.

1. ja
2. nee

Kun jij de bijvoeglijke bijzin vinden in deze tekst?

Heeft de volgende zin een bijvoeglijke bepaling of een bijvoeglijke bijzin?
De wandelaars die de vierdaagse hadden uitgelopen, kregen een medaille.

1. Bijvoeglijke bepaling
2. Bijvoeglijke bijzin

De tranen van de Madonna tonen haar verdriet aan de wereld.

van de Madonna =

1. bijvoeglijke bijzin
2. bijvoeglijke bepaling

Staat in deze zin
een bijv. bep. of bijv. bijzin
De band die deze liedjes maakt, is gestopt.

1. bijv. bijzin
2. bijv. bep

Pauze

    Pauze 

Aan de slag!

Maak de taak Bijvoeglijke bijzin + Betrekkelijk vnw in Planning.

Grammatica woordsoorten:

Betrekkelijk voornaamwoord

Betrekkelijke voornaamwoorden:

Die (tenzij je 'die' kunt vervangen door 'deze' - > aanw. vnw)

Dat (tenzij je 'dat' kunt vervangen door 'dit' - > aanw. vnw)

Wie (let op: wie, wat, welke kunnen ook vr.vnw zijn)

Wat  (let op: wie, wat, welke kunnen ook vr.vnw zijn)

(welke, hetgeen, waarmee: komen ook af en toe voor als betr. vnw)

Hoe gebruik je het betrekkelijk voornaamwoord?

Het betr.vnw DIE/ DAT gebruiken

Met die verwijs je naar de-woorden.

Met dat verwijs je naar het-woorden.

Het betr.vnw WAT gebruiken

'Wat' gebruik je:

- als je naar de woorden iets, niets, alles of het enige verwijst;

- na een voornaamwoord dat of datgene;

- na een overtreffende trap of na een (rang)telwoord;

- als het terugslaat op een hele zin;

- als het antecedent niet genoemd is.

Het betr.vnw WIE gebruiken

Wie gebruik je als je naar een persoon verwijst. 

Wie is het meewerkend voorwerp in de bijzin. Meestal wordt hier die of aan wie gebruikt.

vb. De rechters wie de vraag was voorgelegd, spraken zich duidelijk uit.

betr.vnw. DIE

De fiets die ik heb gekocht fietst heerlijk!

Die - heeft betrekking op 'de fiets'

De fiets is het ANTECEDENT.

Betr.vnw DAT

Het kind dat bij de tandarts was, was blij.

Dat - heeft betrekking op het kind.

Het kind is het ANTECEDENT.

Betr. vnw. WAT

Een dagje naar Disney gaan, is het leukste wat ik ooit gedaan heb.

Wat - heeft betrekking op een dagje naar Disney gaan.

een dagje naar Disney gaan is het  ANTECEDENT.

Betr. vnw. WIE

De jongen van wie zijn laptop is gevallen, is erg geschrokken.

Wie - heeft betrekking op de jongen

De jongen is het ANTECEDENT.

Betr.vnw met ingesloten antecedent

betr. vnw m.i.a. = betr. vnw met ingesloten antecedent 

= als er geen antecedent is

Betreft alleen de woorden wie en wat

Tip:

Wie moet je kunnen vervangen door degene die

Wat moet je kunnen vervangen door datgene wat

Tot slot...

Betr.vnw m.i.a. WIE

Wie de bal daar neer heeft gelegd blijft een raadsel.

Wie - kun je vervangen door 'degene die' = betr. vnw m.i.a.

Er is dus geen antecedent.

Betr.vnw m.i.a. WAT

Wat daar is gebeurd kan ik niet navertellen.

Wat - kun je vervangen door 'datgene wat' = betr. vnw m.i.a.

Er is dus geen antecedent.

Maak in je schrift. - Schrijf van iedere zin het betr. vnw. en het antecedent op. - Klaar? Taak afmaken.

1. Coen draagt altijd ouderwetse spijkerbroeken, die hem overigens prima staan.

2. Toen Roelof wilde printen, was het papier, dat hij net had bijgevuld, alweer op.

3. In het krantje, dat vandaag verscheen, las ik over de uitbreiding van het station.

4. Mevrouw Daniels, die vorige week een ander huis kocht, is helemaal in haar nopjes met deze aankoop.