Thema Geluk

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Internationale Dag van het Geluk = 20 maart

Lijst van gelukkigste landen (door World Happiness Report) Men houdt rekening met het BNP, vrijgevigheid, mate van corruptie, levensverwachting, sociale zekerheid en perceptie van vrijheid

top 10 2022

1 Finland

2 Denemarken

3 Ijsland

4 Zwitserland

5 Nederland

6 Luxemburg

7 Zweden

8 Noorwegen

9 Israël

10 Nieuw Zeeland

19 België

Geef je eigen definitie van geluk

Wat zijn volgens jou dé ingrediënten voor geluk?

Bestaat een geluksgen?

Ja

Nee

Voor hoeveel procent heb je zelf invloed op je geluk?

Geen

0-50%

50-75%

meer dan 75%

00:35

Geef ook antwoord: wie is gelukkig bedeeld als het gaat om geluk?

Ja, ik wel.

Nee, helaas.

02:16

Welk cijfer geef jij aan jouw leven?

4

5

6

7

8

9

10

De formule voor geluk

Volgens een onderzoek uitgevoerd door Martin Seligman (de grondlegger van de positieve psychologie), is dit dé formule voor geluk:

Geluksniveau = je genetische geluksbaseline (50%) + dagelijkse activiteiten (40%) + levensomstandigheden (10%)

Met andere woorden, de helft van je geluk is genetisch bepaald, 40% door de activiteiten die je dagelijks doet en een klein percentage hangt af van overige omstandigheden (zoals een loonsverhoging).

Je zou denken dat deze gebeurtenissen een enorme impact zouden hebben op het geluksniveau, maar de waarheid is dat mensen zich snel kunnen aanpassen aan nieuwe situaties. Miljonairs raken gewend aan hun grote huis en mooie auto en ook mensen die verlamd zijn geraakt passen zich aan hun nieuwe situatie aan. 

Het contrast tussen “ervoor” en “erna” wordt met de tijd steeds vager en er wordt een nieuwe baseline gecreëerd voor het nieuwe dagelijkse leven.

We kijken nog even verder naar het onderzoek van de geluksprofessor Meike Bartels

01:56

Heb je al eens ondervonden dat je meer of net minder gevoelig bent voor bepaalde omgevingsfactoren? NEE - JA geef een voorbeeld

03:25

Zijn kinderen van ouders die gescheiden zijn ongelukkiger dan kinderen van ouders die niet geschieden zijn? Wat denk jij?

JA

NEE

Wat kan je ZELF doen om gelukkiger te worden?

Meike Bartels is hoogleraar ‘Genen en Geluk’ aan de Vrije Universiteit en onderzoekt wat ons nu echt gelukkig maakt. Allereerst is het natuurlijk belangrijk om te weten wat gelukkig zijn precies inhoudt. Meike Bartels hanteert de volgende definitie van geluk: een persoon voelt zich goed en kan goed functioneren. We zijn allemaal hard op zoek naar ons eigen geluk, maar voor velen is dit een moeilijke zoektocht. Hoe komt het dat het soms zo moeilijk kan zijn om gelukkig te zijn? ‘Heel veel mensen laten zich leiden door adviezen van buitenaf, terwijl mensen over het algemeen het gelukkigst zijn als ze zo dicht mogelijk bij zichzelf blijven. Je moet jezelf afvragen: waar word ik gelukkig van? Dat is niet eenvoudig!

Genen en omgeving spelen dus op verschillende manieren met elkaar samen. Dit heet gen-omgevingsinteractie. Daarnaast kies je op basis van jouw genotype je omgeving uit; dat is gen-omgevingscorrelatie. Als je extravert bent en je vindt het leuk om tussen de mensen te zitten, dan ga je bv naar Tomorrowland. Maar zit je liever op zaterdag in een hoekje met een boek, dan heb je een andere omgevingsinvloed, dan wanneer je uit je tentje kruipt op bv Lowlands. Wat voor genotype ben jij?

04:28

Wie denkt dat je gelukkiger bent met kinderen?

JA

NEE

06:24

Ben je gelukkig als je getrouwd bent (binnen een duurzame relatie)?

JA

NEE

Welke tip(s) zou je zelf eens willen proberen of hanteer je al?

Gaat alles verkeerd en heeft u het gevoel dat het altijd tegenzit? Niet getreurd! Er is een oplossing: de geluksmachine. Hiervoor hoeft u slechts een kleine concessie te doen: de rest van uw leven speelt zich af op een stoel in een machine.  

Stel je kunt ervoor kiezen plaats te nemen in de geluksmachine. Dankzij deze machine verlopen alle situaties in je leven net iets beter: je bent succesvoller, geliefder, gezonder en ga zo maar door. Kortom: de machine maakt je net iets gelukkiger dan dat je nu bent. Een bijkomstigheid van dit virtuele leven is dat je het niet fysiek meemaakt. Terwijl je al deze gelukkige dagen beleeft, zit je eigenlijk gewoon op een stoel in een machine. Maar dit weet je niet. Wanneer je de machine instapt, wordt per direct je geheugen – en hiermee dus ook de beslissing om de machine in te stappen – gewist.

Maar pas op: de keuze is definitief. Je zult er dus nooit achter komen dat je leven zich afspeelt in de machine. Nog een belangrijk punt om mee te nemen: zodra je plaatsgenomen hebt op de stoel, zijn je ervaringen niet langer van jou, maar worden deze bepaald door de machine. De vraag is nu: zou u kiezen voor dit virtuele, maar gelukkige leven?

Gaat alles verkeerd en heb je het gevoel dat het altijd tegenzit? Niet getreurd! Er is een oplossing: de geluksmachine. Hiervoor hoef je slechts een kleine concessie te doen: de rest van jouw leven speelt zich af op een stoel in een machine.  

Stel je kunt ervoor kiezen plaats te nemen in de geluksmachine. Dankzij deze machine verlopen alle situaties in je leven net iets beter: je bent succesvoller, geliefder, gezonder en ga zo maar door. Kortom: de machine maakt je net iets gelukkiger dan dat je nu bent. Een bijkomstigheid van dit virtuele leven is dat je het niet fysiek meemaakt. Terwijl je al deze gelukkige dagen beleeft, zit je eigenlijk gewoon op een stoel in een machine. Maar dit weet je niet. Wanneer je de machine instapt, wordt per direct je geheugen – en hiermee dus ook de beslissing om de machine in te stappen – gewist.

Maar pas op: de keuze is definitief. Je zult er dus nooit achter komen dat je leven zich afspeelt in de machine. Nog een belangrijk punt om mee te nemen: zodra je plaatsgenomen hebt op de stoel, zijn je ervaringen niet langer van jou, maar worden deze bepaald door de machine. 

De vraag is nu: zou jij kiezen voor dit virtuele, maar gelukkige leven?

ja

nee

Veel mensen zouden afhaken. Geluk is prettig, maar je bent niet snel bereid hier je volledige autonomie voor in te ruilen. Er zijn blijkbaar dingen die wij belangrijker vinden dan geluk. 

Wij stellen voorwaarden aan een gelukkig leven: we willen een écht contact met de wereld om ons heen, en zelf de vrijheid hebben om onze eigen keuzes te maken. Als puur geluk onze hoogste prioriteit was, zouden we massaal in de machine te vinden zijn.

Dit gedachte-experiment werd bedacht door Robert Nozick 

Tweede visie = Epicurus: Onverstoorbaarheid is de sleutel tot geluk

‘De wortel van al het goede is genot.’ Op het eerste gezicht lijkt de Griekse filosoof een hedonist volgens wie geluk gaat om het vermijden van pijn en het opzoeken van lichamelijk genot. Zijn opvatting van geluk is echter een stuk genuanceerder. Het vinden van genot is enkel een tussenstap in het bereiken van een hoger ideaal: onverstoorbaarheid (ataraxia). Het is onverstoorbaarheid waar we ons op moeten richten om gelukkig te worden. Door ons vrij te maken van de zorgen van ons bestaan, komt onze ziel tot rust.

Deze zoektocht naar geluk is niet nieuw, maar houdt de mens al millennia bezig. We zetten vijf filosofische perspectieven op geluk voor u op een rijtje.

De eerste = Aristoteles: Geluk vergt inspanning

We kunnen over allerlei zaken van mening verschillen, maar volgens Aristoteles is iedereen het er over eens dat geluk (eudaimonia in het Grieks) het ultieme doel is in ieder mensenleven. Om gelukkig te worden moeten we bepaalde positieve karaktereigenschappen ontwikkelen, de zogeheten deugden.Voor Aristoteles zijn vier deugden cruciaal: rechtvaardigheid, moed, verstandigheid en maat. Dit zijn de vier kardinale deugden. Een deugdzame handeling bevindt zich altijd ergens tussen twee uitersten: moed zit bijvoorbeeld tussen lafheid en overmoedigheid. Deugdzaam handelen valt volgens Aristoteles samen met geluk. 

Derde = Bentham: geluk is genot

Een samenleving dient er volgens Bentham zoveel mogelijk op gericht zijn het geluk van de burgers te vermeerderen. Aan de hand van een berekening met genot en pijn is te bepalen welke principes het meeste geluk voor de grootste groep opleveren. Alle instituties, wetten, en regels binnen de maatschappij moeten zoveel mogelijk genot bevorderen en pijn vermijden.

Vierde visie = Schopenhauer: Geluk bestaat niet

Dat Schopenhauer wordt beschouwd als pessimist bij uitstek, is mede te wijten aan zijn visie op geluk. Mensen die geluk najagen zullen teleurgesteld worden, want geluk bestaat niet. Er is alleen pijn en lijden in ons zinloze bestaan, omdat de wereld onze verlangens niet kan bevredigen. Zodra we ons verlangen naar een bepaald object bevredigen, verlangen we alweer naar wat anders.

Last but not least= 

Montaigne: De dood als toetssteen voor geluk

Verwacht op elk moment de dood, maar geniet vooral ook van het leven

kies een verwerkingsopdracht

A:schrijf een dankbaarheidsbrief 

OF

B:schrijf een brief aan jezelf

Welke opdracht werk je uit?
A bedankje
B brief aan jezelf

A

B

Aan de slag!

Vraag je leerkracht om voorbeeldbrief/instructie, schrijf eerst in klad, kies nadien een mooi papier uit en schrijf in schoonschrift! Neem een foto van jouw brief en plaats deze in de uploadzone, post jouw brief naar bestemmeling!