Paragraaf 5: Kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3,4

Hoofdstuk 3: Organismen leven samen

Basisstof3: Koolstof- en stikstofkringloop

Wat gaan we doen?

• Herhaling
• Leerdoelen doornemen
• Uitleg kringlopen
• Aan het werk!  

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Beschrijven hoe voedselketens een voedselkringloop worden;
• Beschrijven hoe de kringloop van fotosynthese en verbranding verloopt;
• Het verloop van de koolstofkringloop beschrijven;
• Het verloop van de stikstofkringloop beschrijven.

1. Planteneter
2. Producent
3. Reducent
4. Vleeseter

Hoe worden voedselketens een voedselkringloop?

• Een voedselkringloop geeft aan hoe voedingsstoffen circulair rondgaan in een ecosysteem.
• Producenten produceren de energierijke voedingsstoffen 
• Consumenten gebruiken de voedingsstoffen
• Afvaleters eten de resten van planten en dieren
• Reducenten (schimmels/bacteriën) breken de dode resten af tot mineralen.

Hoe gaat de kringloop van fotosynthese en verbranding?

• Alle groene planten maken glucose (C6H12O6) door fotosynthese.
• Bij verbranding wordt glucose verbruikt.
• De stoffen van verbranding (CO₂ en H₂O) worden weer door de planten gebruikt voor fotosynthese. 
• Zo ontstaat er een kringloop. 

Hoe gaat de koolstofkringloop?

• De koolstofkringloop is een onderdeel van de kringloop van fotosynthese en verbranding.
• Hierbij komt koolstofdioxide in de lucht door verbranding van planten en dieren.
• De plantaardige energierijke stoffen, dierlijke energierijke stoffen en de energierijke stoffen uit dode resten worden gebruikt voor verbranding. 

Maak een schematische tekening van de koolstofkringloop samen met je buur.

Hoe gaat de stikstofkringloop?

• De stikstofkringloop is een ander soort kringloop. Hierbij volg je het atoom stikstof.
• Stikstof zit in mineralen (nitraat) en in eiwitten
• Planten nemen stikstof op uit de bodem.
• Planten worden gegeten door dieren
• Dieren en planten worden opgeruimd door bacteriën en schimmels.

Maak een schematische tekening van de stikstofkringloop samen met je buur.

Aan het werk!

Wat: Opdracht 1, 2, 3, 6, 9, 10, 11, 13, 15, 16, 17, 18* van 3.5

Hoe: Fluisteren, tweetallen

Tijd: 15 minuten

Hulp: Overleg met je buur/raadpleeg je boek/steek je vinger op

Klaar: Nakijken en verbeteren, samenvattingsopdrachten maken 

Uitkomst: Paragraaf 3.1 t/m 3.5 af volgens de planner 

Afsluiting

• Maak de invulschema's over de koolstof- en stikstofkringloop
• Doe dit samen met je buur (of alleen)
• Zonder je boek of aantekeningen