7.1 - woordraadstrategieën

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Nederlands

Programma

• Uitleg hoofdstuk 1 woordraadstrategieën.
• Opdrachten maken.

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je vijf woordraadstrategieën.
  
  

• kun je uitleggen hoe je verschillende woordraadstrategieën moet gebruiken.
  
  

• kun je bij voorbeelden herkennen en uitleggen welke woordraadstrategie je in moet zetten 

• kun je bij het lezen van een tekst de betekenis van lastige woorden achterhalen door woordraadstrategieën te gebruiken.

Wat zijn woordraadstrategieën?

Woordraadstrategie

Een woordraadstrategie is een handige manier om achter de betekenis van een woord te komen:

• synoniem
• omschrijving
• voorbeeld
• tegenstelling
• bekend woorddeel
  

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• Exact - Precies
• vreemde snuiter - rare snijboon - zonderling

Vaak vind je als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Wat is een synoniem voor beduidend?

1. Onbeduidend
2. Belangrijk
3. Aanduiden
4. Onbelangrijk

Woordraadstrategie omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving (definitie) van het woord.

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.
• Misofonie, mensen die zich ergeren aan bepaalde, op zich onschuldige, geluiden, zoals luid ademen en harde muziek uit oordopjes.

Wat het verschil tussen een synoniem en een omschrijving?

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken:

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'
  

'Ik heb drie biljetten van 50 euro.'
Wat denk je dat het woord 'biljet' betekent?

1. bon
2. briefje
3. munt

Woordraadstrategie tegenstelling vinden:

• Tegenstellingen zijn woorden die elkaars tegenovergestelde zijn.

• Als je een onbekend woord tegenkomt, kun je soms de betekenis begrijpen doordat er in de tekst een tegenstelling staat.

• Zoek je een tegenstelling? Let dan op de volgende woorden: maar, echter, toch, daarentegen.

Bijvoorbeeld:
Goedkoop - duur
begrijpelijk - onbegrijpelijk

Woordraadstrategie bekend woorddeel:

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent. Zulke woorden noemen je samenstellingen. 

Bijvoorbeeld:

• Lolbroek
• Kletskous
• Internetverslaafde

Voorbeeld

'parkeergarage'

 

Het woord is een samenstelling van 'parkeer' en 'garage'

parkeergarage is dus een garage om in te parkeren...

Voorbeeld

'We gingen naar de opticien om een nieuwe bril uit
te zoeken. In de brillenwinkel was er veel keuze.'

Door de rest van de eerste zin begrijp je dat je
bij een opticien brillen kunt kopen. 

In de tweede zin staat een synoniem
voor opticien: brillenwinkel. 

Wat denk je dat het woord 'fotografiecursus' betekent?

Dit is geen woordraadstrategie:

1. synoniem zoeken
2. tegenstelling zoeken
3. alleen vooruit lezen
4. voorbeelden zoeken

Wat is een woordraadstrategie?

1. woordenboek opzoeken
2. synoniem zoeken in de tekst
3. teruglezen
4. op google zoeken

Welke informatie vind je
in een woordenboek?

Woordenboek

• Woorden staan op alfabetische volgorde.
•  Betekenis/uitleg van een woord (lemma)
• Extra informatie over het woord (woordsoort, lidwoord, het meervoud en de uitspraak). 
• Afleidingen (woordjes) van woorden en vervoegingen  van werkwoorden (gelopen) staan niet in het woordenboek. Zoek het oorspronkelijke woord/trefwoord.
  
• Digitaal (computer) of analoog (papier).

Huiswerk